Test Rapporten van tractoren en landbouwwerktuigen

John Deere heeft een nieuwe motor: de JD18X. Deze opmerkelijke krachtbron debuteert in de grootste hakselaar serie van de Amerikaanse fabrikant. Op papier ziet de vermogensafgifte er veelbelovend uit; we hebben getest of hij dat in de praktijk ook waarmaakt.

Van buitenaf nauwelijks herkenbaar beweegt de nieuwe 9600 veldhakselaar zich voort door
het maisveld. In zijn binnenste sluimert de nieuwe John Deere zescilindermotor.

De stroom nieuwe producten van de Amerikaanse gigant John Deere neemt maar niet af. Daarbij ligt de focus momenteel op machines met grote motoren uit eigen huis. Zoals de nieuwe 9R-modellen met de 13,6 liter grote PowerTech PSS, of de nu geheel nieuw voorgestelde JD18X, de krachtigste motor die John Deere ooit gebouwd heeft.

Als eerste toepassing heeft het concern de 9000-veldhakselaarserie genomen en die reeks uitgebreid. Wat de bijzonderheden zijn van de JD18X-motor, konden we aan den lijve ondervinden bij de maisoogst.

Modelaanpassingen 9000 serie

De 9000-serie omvat vanaf modeljaar 2022 vijf modellen, van de ‘kleine’ nieuwe 9500 en 9600 tot aan de 9900, de sterkste hakselaar. Tot nu toe bestond deze serie uit vier modellen. De twee nieuwe modellen vullen het gat tussen de 8000- en 9000-hakselaarserie.

In de 9000-serie maakt John Deere op grond van de verschillende motoren onderscheid tussen de drie grote en de twee kleine modellen. Bij de grote hakselaars is een V12-motor van Liebherr gemonteerd; deze levert tussen de 770 en 970 pk.

Anders dan tot nu toe loopt de 9600 (en ook de 9500) met de volledig nieuw ontwikkelde JD18X-motor van de band. Het is een eigen ontwikkeling van John Deere en met zijn 18 liter inhoud het krachtigste aggregaat uit de fabriek in Waterloo, USA.

De 9500- en 9600-hakselaars zijn de eerste machines waarin dit machtige blok wordt gebruikt. Verder zijn alle vijf de veldhakselaars gebouwd op dezelfde basismachine en ze zijn van buiten nauwelijks van elkaar te onderscheiden, maar over de details later meer.

Op onze testmachine was de John Deere Premium Cracker gemonteerd.

5 liter grotere cilinderinhoud voor de JD18X

De JD18X is een zescilinder-lijnmotor met een cilinderinhoud van liefst 18 liter. Hij levert in onze testmachine een nominaal vermogen van 750 pk bij 1.800 toeren.

Het lage nominaal toerental wijst al op het nieuwe laagtoerentalconcept van John Deere, natuurlijk mede bepaald door het grote slagvolume per cilinder. John Deere noemt het HarvestMotion Plus, dat concreet gezegd bij lage toerentallen het koppel (en dus ook het vermogen) verhoogt.

De JD18X perst er maximaal 787 pk uit, en dat bij een brandstof besparende 1.350 toeren! Duidelijker dan dat wordt een vermogenswinst ten opzichte van een voorganger niet, want de oude 9600 met de 13,5 liter metende PowerTech-motor leverde een maximumvermogen van ‘slechts’ 625 pk.

John Deere heeft laten doorsijpelen dat het volgende model met de JD18X de 9700 zal zijn. We zijn benieuwd hoeveel vermogen hij dan uit de zes dikke drieliter-cilinders haalt.

Wanneer je kijkt naar de technische gegevens van de motor zelf, dan kan hij nog veel meer: John Deere geeft een maximaal vermogen van 919 pk op! Wij vinden dat hij een optreden in de X9 had verdiend.

Met de unieke bandenmaat 800/70 R42 blijft hij binnen de 3,30 meter buitenbreedte.

De kleine broer van de 9600, de 9500, heeft een 50 pk lager nominaal vermogen bij eveneens 1.800 toeren. Hij levert daarin maximaal 765 pk. En actie.

Vermogen is echter niet alles. Het koppelverloop en het hele gedrag van de motor (de totale vermogensafgifte) is minstens zo belangrijk. In de praktijk draait de motor vooral tussen de 1.400 en 1.500 toeren. Komt hij onder extreme omstandigheden in de motordrukking, dan doet hij er dankzij HarvestMotion Plus nog een flinke schep bovenop.

In onze test wurgden we de motor af tot 1.250 toeren, en hij klom daar zonder problemen weer uit, geweldig.

John Deere zag bij dit nieuwe blok af van de pompverstuiver-inspuiting en paste in plaats daarvan moderne commonrail-techniek toe. Verder wordt de drukvulling gedaan door twee in serie geplaatste turbo’s met variabele en vaste turbinegeometrie.

Volledig zonder

Dan de lastige kwestie van uitlaatgasreiniging. Tot grote verrassing van een aantal loonwerkers en boeren gebruikt de JD18X helemaal geen AdBlue en roetfilter c.q. DPF. Desondanks voldoet hij aan de Europese emissienorm Trap 5, da’s echt knap!

Uit de motorruimte waarin de JD18X huist, komt nog maar één uitlaatpijp. De drie grotere hakselaars met hun V12-motor hebben twee uitlaten.

Dit dankzij een gekoelde uitlaatgasterugvoer (EGR, Exhaust Gas Recycling). En zo zie je dan bij het openen van de motorkap de vrijwel naakte motor voor je liggen. De droom van elke monteur, als hij onderhoud moet plegen. Zoals bijvoorbeeld het olieverversen, dat elke 750 bedrijfsuren moet worden gedaan. Op dat punt heeft de Liebherr-V12 een langer interval te bieden.

In elk geval is bij de JD18X het tijdrovende nastellen van de klepspeling komen te vervallen, dankzij hydraulische klepstoters. Ook de dieseltank van de nieuwe 9600 kan zich meten met die van de grote modellen van deze serie: er kan 1.500 liter in! Voorheen was dat 400 liter minder. En daar waar voorheen de AdBlue-tank met vulpijp zat, zit nu een loze dop.

Dankzij de niet-benodigde uitlaatgasnabehandeling is de nieuwe JD18X-motor supertoegankelijk.

Hakselaggregaat blijft

Tussen het voorzetstuk en de lospijp is er bij de 9500 en 9600 ten opzichte van de grotere modellen niks veranderd. De hakselaar- en overige werkcomponenten zijn enkel op de lagere motortoerentallen afgestemd.

Vier voorpersrollen zorgen voor een fatsoenlijk maisblok voor de messen. Het eindstation van de maisstengels is de 670 millimeter grote messentrommel. In de breedte meet hij 870 millimeter.

Tijdens onze test zaten er 64 messen op de trommel; de ingestelde haksellengte lag op 8 millimeter. We waren net als de boer en de loonwerker tevreden met de hakselkwaliteit.

Aangezien John Deere zowel de Liebherr-V12 als de JD18X in lengterichting plaatst, is voor de motoren (in rijrichting gezien) een haakse tandwiel-overbrenging voor de vermogensriem gemonteerd.

John Deere plaatst de motor net als voorheen in de lengterichting. Daarom is voor de trommelaandrijving een haakse overbrenging nodig.

Nieuw gevormde lospijp

Vernieuwingen zien we ook aan de lospijp. In plaats van een gelaste koker is er nu eentje van getrokken plaatdelen die aan elkaar zijn gebout. Dit heeft voordelen bij de verlenging voor maisgebitten met 10 of 12 rijen.

Ook in het algemeen is de pijp een dikke 20 centimeter gegroeid. Dat moet de chauffeur beter zicht op de tuit geven en daarmee een nauwkeurigere vulling van de transportwagen.

Voor het modeljaar 2022 krijgt de lospijp een nieuwe vorm en grotere lengte.

De pijp kreeg bovendien een licht gewijzigde vorm, wat volgens John Deere voor een mooiere doorstroom en minder verstoppingen zorgt. Vooral bij de meer suikerhoudende soorten oogstgoed heeft de nieuwe pijpvorm voordelen. En mocht het desondanks toch gebeuren dat de lospijp dichtloopt, dan zijn er nu meer toegangskleppen voorhanden om de blokkade op te kunnen ruimen.

Nog wat afsluitende woorden over het vullen van de afvoerwagens: met de automatische aanhangervulling AFC (Active Fill Control) kan de hakselaar chauffeur ontspannen achteroverleunen. Overigens krijgen ook de grotere broers van de 9000-serie met de Liebherr-V12 alle genoemde veranderingen aan de lospijp.

Stiller, maar niet perfect

De commandocentrale op deze 9600i vind je ook op de maaidorsers van de series S en T. De cabine is echter verder geoptimaliseerd en nu 30 procent stiller. Dat is bereikt door een dikkere achterruit, modificaties aan de cabinevloer en een veranderde kabeldoorvoer.

We waren zeer onder de indruk van het lage geluidsniveau in de cabine. Deze cabinemodificaties gelden overigens voor alle modellen van de 8000- en 9000-hakselaarseries.

John Deere heeft de cabine van de 9000-hakselaarserie gemodificeerd.

Verder is er aan het interieur helaas niks veranderd. Dat mag John Deere echt wel als volgende aanpakken, en ze zijn er dan ook al mee bezig. Het premium-gevoel dat we kennen van de tractoren van de 9R-, 8R- en 7R-serie of van de X9-maai-dorser hebben we hier namelijk niet.

De armleuning, de joystick en het multimediasysteem kunnen wel een opwaardering gebruiken. Desalniettemin zijn de belangrijkste functies altijd onder handbereik.

Het interieur doet achterhaald aan. Hier moet John Deere aan werken.

Automatisering mag niet ontbreken

Net als de John Deere-maaidorser beschikt ook de 9600-hakselaar over een hele reeks elektronische hulpsystemen, van de automatische aanhangervulling tot het GPS-geregelde sturen. Als alternatief is er een rijensensor.

De GPS-besturing maakt gebruik van de bekende Starfire-ontvanger op het dak (ook die hoort ondertussen in het cabine dak geïntegreerd te zijn).

Een prachtige voorziening is het ‘Machine Sync’ van de vierde generatie. Concreet betekent dit dat de hakselaar via een WLAN-verbinding de snelheid van de trekker die ernaast rijdt kan regelen. De chauffeur van de trekker geeft daartoe het commando.

Deze snelheidssynchronisatie werkt echter alleen met John Deere-tractoren.

Technische gegevens

Motor: John Deere JD18X, zescilinder-lijnmotor, cilinderinhoud 18 l; nominaal vermogen 551 kW (750 pk) @ 1.800 tpm, max. vermogen 579 kW (787 pk) @ 1.350 tpm, max. koppel 4.250 Nm @ 1.300 tpm; emissienorm Trap 5 met EGR; dieseltankinhoud 1.500 l.

De dieseltank heeft een inhoud van 1.500 liter. Doordat er geen AdBlue nodig is, ontbreekt de blauwe vulopening linksboven.

Rijaandrijving: ProDrive-automatische transmissie, hydromechanische vierwielaandrijving.

Hakselaggregaat: 4 voorpersrollen; diameter messen-trommel 670 mm, breedte 850 mm, aantal messen 40/48/56/64; Premium KP, XStream KP.

Afmetingen & gewichten: leeggewicht 17,4 t; buitenbreedte 3,30 m (met voorbandmaat 800/70 R42).

De concurrentie: veldhakselaars

	John Deere 9600i	Claas Jaguar 970	Krone BiG X 780
Motor	JD18X, zescilinder-lijnmotor	MAN D4276, zescilinder-lijnmotor	Liebherr D9508, V8
Plaatsing	lengte	dwars	dwars
Cilinderinhoud	18,0 l	16,15 l	16,16 l
Nom. vermogen	750 pk @ 1.800 tpm	790 pk @ 1.700 tpm	n.o.
Max. vermogen	787 pk @ 1.350 tpm	790 pk @ 1.650 tpm	775 pk
Max. koppel	4.250 Nm @ 1.450 tpm	3.400 Nm @ 1.350 tpm	n.o.
Emissienorm	Trap 5	Trap 5	Trap 5
Uitlaatgasreiniging	alleen EGR	SCR en EGR	n.o.
Dieseltankinhoud	1.500 l	1.050 l + opt. 450 l	1.100 l, opt. 1.500 l
Rijaandrijving	traploos, ProDrive	2-versn. bak, hydr. overdrive	hydr. traploos, met wielmotoren
Voorpersrollen	4	4	6
Trommelmaten	Ø 670 mm, breedte 850 mm	2 x 10/12/14/18/21	20/28/36/40/48
Messen	4 x 10/12/14/18	19,3/25,4 t	20,4/24,5 t
Kneuzers	Premium KP, Xstream KP	MCC Classic L, Max, Shredlage L	OptiMaxx 250 & 305, rollen-con.
Max. banden voor 3,30 m	800/70 R42	800/70 R38, 800/70 R32	n.o.
Leeggewicht	16,20 t	13,55 t	16,70 t

De maisbek koppelt zich voor het wegtransport met de hakselaar zonder dat je uit hoeft te stappen en zorgt daarmee voor meer veiligheid.

Onze conclusie

Bij de nieuwe veldhakselaar 9600i (en ook de 9500i) heeft John Deere veel werk verzet. Opmerkelijk is vooral de JD18X-motor, die in zijn klasse nieuwe maatstaven zet.

Met extreem lage werktoerentallen tussen 1.400 en 1.500 tpm konden we de maisrijen vol aanvallen zonder dat het vermogen instortte.

Supermooi is dat hij voor emissienorm Trap 5 geen SCR-installatie nodig heeft, waardoor het lastige AdBlue toevoegen vervalt.

De lospijp werd verbeterd en het geluidsniveau in de cabine verlaagd. Helaas heeft John Deere het interieur niet aangepast, maar daar wordt door de fabrikant druk aan gewerkt.

+ laagtoerentalconcept
+ geen AdBlue nodig
+ stille cabine
– cabineinterieur

Dit artikel is eerder gepubliceerd in het Agri Trader Test Jaarboek – koop de laatste uitgave op AgriToppers.nl