De nieuwe zelfrijdende veldspuit van Horsch, de Leeb PT, kan snel door de gewassen rijden maar behoudt dankzij slimme constructies ook veel precisie en heeft daarbij geen last van verwaaien.
Ook bij 18 km/h op het heuvelachtige testterrein hield de veldspuit de spuitdoppen steeds vlak boven het gewas.
Wil je in één keer alles ervaren wat de nieuwe generatie van de Horsch Leeb gewasbeschermings-zelfrijder kenmerkt, dan kun je het beste snel over de kopakker rijden. Het is opvallend hoe goed de machine en spuitboom daarbij in het juiste spoor en op de juiste hoogte blijven.
Een van de voornaamste redenen daarvoor is het nieuwe onderstel. In plaats van de vroegere pneumatisch geveerde portaalassen is er nu een hydropneumatisch geveerde onafhankelijke wielophanging. Volgens Horsch zelf is deze relatief stug afgesteld. Toch maakte hij het veldwerk in de test ook bij 18 km/u comfortabel.
Ook op de weg, waar 40 of optioneel zelfs 50 km/u mogelijk is, geeft hij een direct gevoel en daarbij toch een behoorlijk veercomfort.
De onafhankelijke wielophanging maakt een bodemvrijheid van circa 1,3 meter mogelijk bij minder dan 4 meter transporthoogte. Let ook op de glad gevormde kappen over de wielmotoren om het gewas te beschermen.
Meer grondspeling voor hoge soorten met de Leeb PT van Horsch
Het grote voordeel van de onafhankelijke wielophanging: in plaats van een bodemvrijheid van 85 centimeter is er nu tot wel 1,35 meter mogelijk!
Dat is wanneer je kiest voor de sterkere aandrijving HighPower-Gear met 12-gats-velgen en banden met een buitendiameter van 2,18 meter. Daarmee gaat Horsch in op de trend naar hogere tarwe- en koolzaadsoorten sinds de invoering van de laatste zelfrijderserie, nu bijna 20 jaar geleden.
De spoorbreedte stel je bij de 8.000-liter-variant in door het omkeren van de wielen, op een breedte van 2,00 of 2,25 meter. Bij de kleinere 6.000-liter-versie is ook 1,80 meter mogelijk.
De Leeb PT heeft in elk geval genoeg aandrijfkracht aan boord om snel te rijden, en niet alleen vanwege de 310 pk sterke dieselmotor. In plaats van een mechanische overbrenging heeft Horsch nu gekozen voor een traploze aandrijving met hydrostaten van Bosch-Rexroth.
Het eerste opvallende kenmerk: de wielmotoren achter verwerken afhankelijk van uitvoering 35 of 47% meer olie dan de voorste. De reden: als er een voorwiel doordraait, dan zou de machine de olie anders niet naar achteren kunnen doorgeleiden. De wielmotoren daar zouden dan al ‘vol’ zijn.
Nu in deze configuratie zorgt doordraaien voor meer vermogen naar de andere wielen. Dat dit nuttig is, heeft Sebastian Hengst (die al 11.000 hectare met de Leeb PT heeft bespoten, zie het aparte kader verderop) in de praktijk kunnen vaststellen. Hij heeft de sterkere aandrijving HighPowerGear, waarbij de wielmotoren samen een verplaatsing van 570 cc olie hebben in plaats van 400 cc bij de standaard-PowerGear.
Het liggende radiateurpakket vergemakkelijkt het schoonmaken en geeft nauwelijks geluid door aan de cabine.
Geen pootje optillen in de bocht
Op de weg en op de kopakker zorgt een ander trucje voor een Formule-1-gevoel. Als de veldspuit op één wiel wil duiken – bijvoorbeeld het linker voorwiel wanneer je vlot een rotonde instuurt – dan bestaat normaal-gesproken het gevaar dat hij op de tegenoverliggende hoek (rechtsachter) pootje licht, dus het wiel los komt van de grond.
Horsch verhindert dat met een koppeling van het hydraulische circuit. Als een wiel dreigt te worden opgetild, dan stuurt de machine met behulp van stikstofbuffers actief olie naar het tegenoverliggende ‘probleemwiel’. Het resultaat is dat de Leeb PT niet overhelt en op alle vier zijn wielen blijft staan (we kennen iets soortgelijks van Citroën, vooral bij de voormalige Activa-versies).
FPT in plaats van Mercedes in de Horsch Leeb PT
Bij de krachtbron voor de hele machine gaat de Beierse fabrikant ook een nieuwe weg. Nu zit er een 6,7 liter grote zescilinder van FPT (Fiat Power Train, nu de motorenfabiek van het Iveco-, Case IH- en New Holland-concern) in het chassis.
Deze levert 310 pk aan de Rexroth-pomp. Een voordeel is dat Horsch-dealers wereldwijd zelf het onderhoud aan de motor kunnen verzorgen en het diagnosesysteem kunnen uitlezen.
Het zou kunnen dat ook de internationale service-beschikbaarheid voor de tot nu toe gebruikte Mercedes-motoren een rol heeft gespeeld bij de verandering van motormerk.
Dat de FPT-motor zich op het veld kan uitleven en de bespuiting daarbij toch nauwkeurig blijft, is niet in de laatste plaats te danken aan de spuitboom. Horsch heeft deze met het ‘BoomControl’-systeem veel stabiliteit en aanpassingsvermogen gegeven.
Werkbreedten van 24 tot 45 meter zijn mogelijk.
Op de testmachine zat een 36-meter-exemplaar. Deze kun je in een zevendelige uitvoering krijgen; dan is hij ook op 24 meter te gebruiken, wat bijvoorbeeld voor loonwerkers zinvol is. Die kunnen zich dan aan de gebruikelijke werkbreedten van de klanten aanpassen.
In ons testgeval heeft de eigenaar gekozen voor de vijfdelige variant; die is circa 5.000 euro goedkoper. Een klein nadeel: in ingeklapte toestand hangt de vijfdelige 36-meter-versie boven de cabine en hij kost bewegingsvrijheid rondom de ventilator en motor.
Leep PT heeft wapperende armen
Een van de kernelementen van de Horsch-spuitboom is de automatische spuitboomgeleiding BoomControl.
Die houdt de spuitdoppen op basis van sensoren op een ingestelde afstand tot het doeloppervlak, indien gewenst minder dan 40 centimeter.
In de basisvariant (BoomControl Eco) met twee ultrasoonsensoren kan het systeem de complete spuitboom schuin zetten, in de Pro-variant met vier sensoren kunnen de twee helften onafhankelijk van elkaar bewegen.
In onze test konden we de topversie ProPlus aan het werk zien: die kan ook de twee buitenste armen nog eens afzonderlijk bewegen. Op het behoorlijk geaccidenteerde terrein werkte dat vlekkeloos. Alleen in steile zonken reden we iets langzamer dan 18 km/u, om de spuitboom genoeg tijd te geven om zich aan te passen.
De spuitboomgeleiding zet wanneer nodig ook de buitenste armsegmenten in een hoek om over de volledige werkbreedte vlak boven het gewas te sproeien.
Vlot over de kopakker met de Horsch Leeb PT
Het brein van het systeem is de rekeneenheid, die continu gegevens verwerkt van de ultrasoon sensoren, een gyroscoop en sensoren die de knikhoeken van de spuitboom registreren.
Met het resultaat van de berekening worden liggende pneumatische cilinders aangestuurd die de spuitboom onder controle houden. Als je ervoor staat, hoor je ze voortdurend sissen. Horst is van plan om in de komende maanden over te schakelen op hydraulische cilinders.
Alles bij elkaar zorgt het systeem (dat slechts één concurrent in een soortgelijke vorm in het programma heeft) voor een constante afstand tot het doeloppervlak en daarmee minder verwaaien van de spuitnevel. Aan dat laatste draagt ook het over de hele lengte doorlopende aluminium windscherm bij, dat tevens de spuitdoppen beschermt tegen obstakels.
BoomControl zorgt ook voor meer slagkracht oftewel sneller werken, omdat de spuitboom in bochten stabiel wordt gehouden en je dus snellere bochten kunt maken op de kopakker.
De sturende achterwielen zorgen daarbij voor het kunnen maken van krappere bochten, en die maken bij behoefte ook een hondengang mogelijk. Vanaf 16 km/u wordt de achterwielbesturing uitgeschakeld om de machine stabieler te houden.
Bij de spuitdoppen biedt Horsch de mogelijkheid van 25 of 50 centimeter afstand, afzonderlijke pneumatische doppen-uitschakeling en verschillende enkele en meervoudige spuitdoppenconfiguraties.
De spuitpomp haalt bij het vullen 1.000 l/min.
1.000-liter-pomp
Bij het aanzuigen levert de Leeb PT met 1.000 l/min indrukwekkende prestaties. Verantwoordelijk daarvoor is de centrifugaalpomp van ACE.
Op deze machine zijn zowel het schoepenwiel als de behuizing standaard van rvs. Een nadeel van een centrifugaalpomp dat concurrenten graag telkens weer noemen, is dat hij geen lucht kan verdringen, en zodoende niet ‘vanuit stilstand’ water kan aanzuigen.
Hier wordt er echter bijgesprongen door de membraan-plunjerpomp die verder verantwoordelijk is voor de inwendige reiniging. Die zuigt water aan totdat de centrifugaalpomp met water gevuld is. Het principe komt overeen met bijvoorbeeld het ontluchtingssysteem op brandweerwagens.
De elektrische kranen op het vulstation voorkomen fouten bij de bediening. De vulsluis is makkelijk in- en uit te klappen.
Als je de afdekkap hebt geopend, trek je de bovenkant van de vulsluis omlaag, waarbij ook de bodembeschermingsplaat omlaag klapt.
De kranen zijn allemaal elektronisch geregeld, wat bedieningsfouten voorkomt. Op de externe terminal zijn onder andere twee vulpauzes te programmeren en de diverse reinigingsprogramma’s te activeren.
Bij de volledige reiniging spoelt de veldspuit eerst de injectorleiding, het filter en de spuitboom met schoon water, voordat de continue binnenkantreiniging voor de spuitvloeistoftank en spuitboom begint.
Bij de buitenterminal blijft Horsch bij de robuuste en beproefde knoppen.
Vrije terminalkeuze op de Leeb PT
Terwijl de externe terminal dus vast staat, heb je in de cabine vrije keus. Horsch levert af-fabriek een Trimble- of Müller-terminal.
Bij beiden is er een hoekstijl-display, dat naar onze smaak iets groter zou mogen zijn. Verder hebben de Claas Vista-cabine en de lucht geveerde Grammer-stoel zich al in veel zelfrijders bewezen.
De Claas Vista-cabine heeft zich op veel zelfrijders al bewezen. Horsch biedt daarbij een brede keus aan Isobus-terminals.
Vanaf de herfst wordt het spannend in de Beierse fabriek, want dan wil Horsch meer varianten gaan lanceren. Dan krijgen klanten wellicht vrije keus bij de vloeistoftank; op dit moment is de 8.000-liter-versie er alleen van rvs en die van 6.000 liter alleen van polyethyleen (PE).
Verdere technische aanpassingen en opties zouden de machines ook voor de internationale markt aantrekkelijker kunnen maken. In eigen land voorziet Horsch door de nieuwe tankinhoudopties al een verdubbeling van de jaarlijkse verkoop ten opzichte van het voorgaande model.
Het display op de hoekstijl had wat groter mogen zijn.
Technische gegevens van de Horsch Leeb PT zelfrijder
Motor & onderstel: FPT, zescilinder-lijnmotor, cilinderinhoud 6,7 l; vermogen 230 kW (310 pk), koppel 1.160 Nm @ 1.500 tpm; veldsnelheid tot 32 km/u, op de weg tot 40 of 50 km/u @ 1.700 tpm; transmissie traploos hydrostatisch, wielmotoren; grondspeling max. 1,35 m (12-gats-wielen, optioneel), wielbasis 3,90 m, spoorbreedte 2,00 of 2,25 m.
Tankinhoud & spuitsysteem: polyethyleen tank van 6.000 l of roestvrijstalen tank van 8.000 l; continue binnenreiniging, elektrische kranen.
Spuitboom: 24 tot 45 m, staal; automatische spuitboomgeleiding BoomControl met gyroscoop, ultrasoon- en hoeksensoren; 5- of 7-delig.
Mening uit de praktijk
,,20 km/u is geen probleem’’
Sebastian Hengst werkt met een van de eerste Leeb 8.300 PT’s uit de serieproductie. ,,Ik heb sinds afgelopen jaar 11.000 hectare bespoten met de nieuwe Leeb PT en de directe vergelijking kunnen maken met zijn voorganger, omdat we die ook op ons bedrijf hadden.’’
Brede spuitboom vraagt meer techniek
,,De spuitboom zie ik als een van de beste op de markt, omdat ik een kleine afstand tot het gewas heel belangrijk vind en de automatische boomgeleiding dat mogelijk maakt. We hebben de hoogste uitrustingsvariant van de BoomControl gekozen, waarbij ook de buitenste armen nog een keer in een hoek kunnen worden gezet. Dat was belangrijk voor me, omdat we een werkbreedte van 36 meter wilden, iets wat op onze heuvelachtige velden met een normaal systeem niet zinvol was geweest.”
We zijn echter nog aan het finetunen.
“Ik heb de twee buitenste ultrasoon sensoren nog verder naar buiten gezet, omdat de uiteinden van de spuitboom op sterk geaccidenteerd terrein soms nog te dicht bij de grond kwamen. Momenteel ben ik aan het uitproberen hoe gevoelig ze moeten reageren bij het naderen van de grond of het gewas. Daarbij krijgen we eersteklas ondersteuning van Horsch’’, vertelt Sebastian.
,,Ik ben erg tevreden over het nieuwe onderstel, dat veel comfortabeler is dan de voorgaande versie. Wij hebben gekozen voor de 50km/u-versie, zodat we het verkeer hier in de omgeving niet teveel ophouden en vlot heen en weer kunnen pendelen tussen onze twee vestigingsplaatsen. De spuit is ook bij die snelheid nog prima te sturen. En ook op het veld heb je profijt van het veersysteem. Wij werken vaak met snelheden tot 20 km/u. Dat is noch voor de chauffeur, noch voor de spuitboom-geleiding een probleem.’’
Er zijn nog wensen voor de Leeb PT
,,Aangezien de Leeb PT al onafhankelijke wielophanging heeft, had Horsch hem eigenlijk ook een dwarshellingcompensatie moeten geven, maar dat komt wellicht nog. En de afstelling van de joystick qua rijaandrijving is nog ietwat schokkerig. Het is erg moeilijk om vanuit volle snelheid vloeiend af te remmen. Horsch heeft ons op dat punt een software-update beloofd.’’
Sebastian Hengst, verantwoordelijk voor de gewasbescherming bij Vorderröhn Agrar GmbH in Thüringen, Duitsland.
Bij de motor kiest Horsch met FPT voor een nieuwe leverancier.
De concurrentie: zelfrijdende veldspuiten
Horsch Leeb 8.300 PT |
Dammann-trac 2800H S5 |
Amazone Pantera 4504 |
|
| Tankinhoud | 6.000 of 8.000 l | 5.000 tot 7.000 l | 4.500 l |
| Werkbreedten | 24 tot 45 m | 24 tot 45 m | 21 tot 40 m |
| Boommateriaal | staal | staal, zijarmen aluminium | staal, deels aluminium |
| Boomgeleiding | autom. boomgeleiding met liggende cilinders (pneum. of hydraulisch) | DistanceControl (opt.), zet boomdelen hydropneum. onder een hoek | optioneel automatische boomgeleiding met hydraulische cilinders |
| Deelbreedten | 6 tot 42 | standaard tot 12, opt. tot 18 | 50 cm, opt. 25 cm |
| Pneum. doppenuitschakeling | standaard | nee | elektrisch, min. 50 cm |
| Pulsbreedtemodulatie | optioneel | optioneel | nee |
| Productnaam | PrecisionSpray | ProSpray | – |
| Spoorbreedten | 2,00 of 2,25 m | 1,85 tot 2,25 m | 1,8 tot 2,6 m |
| Traploze spoorbreedteverst. | nee | ja | ja |
| Onderstel | onafhankelijke wielophanging | onafh. wieloph., opt. rups | tandem, hydropneum. geveerd |
| Bodemvrijheid max. | 1,35 m | circa 1,1 m | 1,2 m |
| Motor | FPT N67 | Mercedes-Benz/MTU 6R100 A40 | Deutz-zescilinder |
| Motorvermogen | 230 kW (310 pk) | 210 kW (281 pk) | 160 kW (218 pk) |
Onze conclusie over de Leeb PT van Horsch
Het is een kenmerk van Horsch Leeb dat de veldspuiten hun spuitdoppen vlak boven het gewas houden en zo zorgen voor betere dekking en minder verwaaien. Klasse dat deze techniek op de nieuwe zelfrijder ook bij hogere snelheid functioneert.
Jammer is dat hij geen variabele spoorbreedteverstelling heeft. Voor veel loonwerkers is juist dat namelijk een argument voor een zelfrijder in plaats van een getrokken veldspuit.
+ actieve spuitboomgeleiding
+ ook bij > 18 km/u nauwkeurig
+ veel rijcomfort
– geen spoorbreedteverstelling
– afremmen (nog) schokkerig
Je had dit artikel eerder kunnen lezen, als je het Test Jaarboek in de webshop Agri Toppers had gekocht.