Met de nieuwe generatie van haar Crystal-tractoren voldoet Zetor niet alleen aan de uitlaatgasnorm Tier 4 final en de Mother Regulation, maar is ook het comfort duidelijk verhoogd. In een korte test konden we ervaren hoe groot de verschillen zijn met zijn voorganger.
Het Tsjechische Zetor heeft het nog altijd niet zo gemakkelijk op onze markt. Aan de ene kant zijn er duidelijk goedkopere fabrikanten, aan de andere kant ontbreekt het merk het aan status bij de potentiële klantenkring.
Het totaalpakket is echter zeker bij de Crystal HD-serie met de twee modellen 150 HD en 170 HD uniek: in de lichte middenklasse-tractoren hebben de ingenieurs een dikke zescilinder van Duits fabricaat gekoppeld aan een eigen transmissie (nu met gereduceerd eco-toerental), waarbij de Carraro-multilink-vooras en de nieuwe cabinevering voor een aangenaam comfortniveau zorgen.
Er zijn dus zeker argumenten die voor deze momenteel sterkste tractoren uit het Tsjechische Brno. Hoe dit uitpakt in de praktijk, hebben we getest bij het silagetransport en bij het maaien.
Enorme reserves
Hét argument voor de Crystal 170 HD is duidelijk zijn motor. De bijna 6,1 liter grote zescilinder van Deutz wordt veel toegepast (bijvoorbeeld in de Deutz-Fahr Agrotron Serie 6 en Serie 7, de Fendt 700 Vario en 800 Vario en de Ursus C-3150 Power) en staat bekend als degelijk, sterk en zuinig.
In de Zetor Crystal HD wordt hij gecombineerd met een leeggewicht van slechts 5,76 tot 6,5 ton. Rekenkundig gezien hoeft bij de 170 HD (het sterkste model) elke pk maar tussen de 34 en 38 kilo voort te slepen. Gemiddeld in deze klasse is dat tien kilo per pk meer, en er zijn nauwelijks lichtere zescilinders dan deze Tsjechische Zetor.
In de momenteel sterkste Zetor levert de in Keulen gemaakte motor bij een nominaal toerental van 2.100 een vermogen van 120 kW ofwel 163 pk. Bij dalend toerental kan er tot 7 pk extra worden ontwikkeld – dat is niet veel, maar toch. Een boost voor hydrauliek-, aftakas- of transportwerk is er niet.
Het maximale koppel (bij een stevige 38% koppelstijging) is volgens opgave van Zetor 739 Nm bij 1.600 toeren – in deze vermogensklasse een topwaarde! De kracht van deze motor hebben we vooral gevoeld voor de beladen tandem-kipper, waar de motor aangenaam en krachtig van onderuit zijn trekkracht ontwikkelde. Dat maakte ook bij de voorganger al veel indruk.
Terwijl de voorganger Crystal 160 nog voldeed aan de emissienorm Tier 4i, zijn de gassen die nu aan de dunne uitlaatpijp ontsnappen gereinigd conform Tier 4 final. Daarvoor werd een dieselpartikelfilter toegevoegd dat een plekje kreeg onder de motorkap.
Door dit DPF is nu ook iets minder AdBlue nodig; het DPF zelf moet zoals gebruikelijk na enkele duizenden bedrijfsuren vervangen worden. Het olieverversingsinterval bedraagt overigens 500 bedrijfsuren.
Waar je aan moet wennen – net als bij de voorganger – is de plaats van de vulopening van de dieseltank aan de rechterkant van de trekker (zoals voorheen met een inhoud van 300 liter), terwijl de AdBlue-tank aan de linkerkant moet worden gevuld.
Wat fijn is: als je de motorkap open doet, kun je aan de motor bijna overal goed bij. De vastgeboute zijpanelen hoeven alleen bij reparaties te worden verwijderd. De radiateursecties zijn niet opklapbaar, maar hebben in de tussenruimten genoeg plaats voor schoonmaakwerk.
40 km/u met eco-toerental op de Zetor Crystal
Een wezenlijke vernieuwing bij de huidige Crystal-generatie is de transmissie. De uit eigen huis afkomstige vijfversnellingsbak met drie powershifttrappen zat weliswaar ook al in de voorganger, maar daar draaide de motor bij een eindsnelheid van 40 km/u nominaal toerental.
Dankzij een nieuwe overbrengingsverhouding is dat nu anders: bij circa 43 km/u draait de motor in de Crystal 170 HD nu 1.750 toeren. Dat bespaart diesel en vermindert het motorgeluid bij transportwerk merkbaar.
De remmen grijpen ook beter aan dan op de voorganger.
De twee hoofdgroepen moeten zoals gewoonlijk bij stilstand met een klein hendel rechts van de stoel worden omgeschakeld. In totaal heb je zo de beschikking over 30/30 versnellingen, waarvan ongeveer 13 versnellingen in het voornaamste snelheidsbereik tussen 8 en 16 km/u.
De eerste versnelling zit nu linksboven (voorheen linksonder), voor de tweede versnelling moet je echter via neutraal in de middenstand en dan naar achteren. Overigens kun je bij transportritten makkelijk wegrijden in de tweede of derde versnelling, afhankelijk van de belasting.
Enigszins storend was een licht rukkerig koppelen – hier is nog een beetje finetuning nodig. Dat koppelen kan trouwens net als voorheen ofwel met het voetpedaal of met de koppelingsknop aan de achterkant van de schakelpook. Die is nu trouwens korter en dus directer dan bij de voorganger, maar toch is het aanvankelijk moeilijk om de versnellingen er goed in te krijgen. Hier is wat gewenningstijd nodig.
In positieve zin viel op dat het in de rij-indruk van het vorige model geconstateerde ‘krassen’ tijdens schakelen (wellicht door een niet geheel geslaagde synchronisatie) nu niet meer optrad. Fijn is dat je bij de automaat van de powershifttrappen het schakeltoerental kunt instellen. Daartoe druk je op de betreffende tuimelschakelaar op het dashboard en schakel je de trappen bij het gewenste toerental – klaar. Dat kun je stilstaand of rijdend doen.
De omkeerschakeling met shuttle-hendel zat ook al op het voorgaande model. Jammer is dat het aangrijpgedrag alleen in de dealerwerkplaats kan worden gedaan door het aanpassen van kleptijden, en niet door de bestuurder. Een koppelingsfunctie via het rempedaal is er niet, maar dat is in deze prijsklasse misschien ook wel iets teveel gevraagd.
Zetor Crystal heeft groter laadvermogen
Aan het chassis van de Crystal is niks wezenlijks veranderd. Voor zit er standaard een Carraro-multilink-as gemonteerd, waarmee een zeer goed rijcomfort en uitstekende tractie op oneffen ondergronden wordt bereikt.
Vanwege de vele draaipunten is het onderhoud relatief tijdrovend – en zoals bekend mag je het smeren van deze as beslist niet verwaarlozen, anders word je na verloop van tijd getrakteerd op uitgelopen lagers.
Bij 25 smeerpunten die elke 100 bedrijfsuren van vet moeten worden voorzien, loont de investering in een smeernippelblok of een centrale smeerinstallatie. Dat is via de importeur of de accessoirehandel zeker te realiseren.
Achter staat de Crystal op een Zetor-as, die overigens bij een blokconstructie met hulpframe niet meer dan een totaalgewicht van de tractor van 10 ton toelaat – maar dat is altijd nog 1.000 kilo meer dan bij de voorganger. De concurrenten bieden daar weliswaar 1 tot 2,5 ton meer, maar dan wel bij een in de regel hoger leeggewicht. En dus haalt de Crystal nog altijd 3,5 tot iets meer dan 4 ton laadvermogen – genoeg voor de cultivator en frontballast, en voor middel-zware driepunts-drilcombinaties.
Meer comfort, meer regelventielen
Zetor heeft het rij- en bedieningscomfort duidelijk verhoogd. Al bekend van de voorganger is de mechanische cabinevering, waarvan de demping instelbaar is.
Dankzij de ontkoppeling van cabinevloer van het chassis worden ook trillingen en geluiden van de transmissie en motor beter gedempt.
De 6-stijls-constructie (met twee deuren, dwarsbalken in de voorruit en uitzetbare zijruiten en achterruit) is ten gunste van beter zicht met tien centimeter verhoogd.
De linkertrap heeft nu vier in plaats van drie treden en de rechter instapladder is vervangen door steile treden in het nieuwe plaatwerk.
Het dashboard met geïntegreerd kleuren-display en boordcomputer is eveneens nieuw. Verder is de rechter bedieningsconsole gemoderniseerd. Hier zitten nu tuimelschakelaars voor een elektrohydraulische bediening van de hydraulische regelventielen – inclusief een smoorinstelling met draaiknoppen (potmeters).
Er draait net als voorheen onder de cabine een tandwielpomp die 85 l/min levert voor de hefinstallaties en externe verbruikers.
Aan de achterzijde zijn er nu maximaal vier dubbelwerkende aansluitingen (voorheen drie), aan de voorzijde eentje plus fronthef. Een vast toegewezen regelventiel achter kan extern worden bediend. De hefkrachten zijn met maximaal 8,5 ton achter en 3,5 ton voor (Zuidberg-fronthef) goed; er is een kleine 40 liter afneembaar.
Meer wetenswaardigheden over de Zetor Crystal
- Standaard is er een viervoudige aftakas achter (1.000/1.000E/540/540E) die kan worden geselecteerd met een hendel en elektrohydraulisch met een tuimelschakelaar wordt in- en uitgeschakeld. De optionele 1.000-frontaftakas komt van Zuidberg.
- De actuele Crystal-generatie voldoet aan de eisen van de Mother Regulation (bijvoorbeeld groothoek-spiegels, stoelcontactschakelaar, afsluitbare motorkap enzovoorts).
- Spatbordverbreders achter zijn er alleen tegen meerprijs; jammer. Standaard steken de achterbanden nu flink uit.
Verkoop jouw tractor of werktuig eenvoudig op Agri Trader!
Technische gegevens van de Zetor Crystal serie
Motor: Deutz TCD 6.1-zescilinder, commonrail; cilinderinhoud 6,057 l; 120 kW (163 pk) @ 2.100 tpm, max. 125 kW (170 pk) @ 1.900 tpm; koppel 739 Nm @ 1.600 tpm; uitlaatgasnorm Tier 4 final met EGR, DOC, SCR en DPF; dieseltank- inhoud 300 l, AdBlue-tank 32 l.
Transmissie en aftakassen: Zetor-vijfversnellingsbak; 30/30 met twee ongesynchroniseerde hoofdgroepen en drie powershift-trappen; 50 km/u @ 1.750 tpm; standaard viervoudige aftakas achter (1.000/1.000E/540/540E), optioneel frontaftakas 1.000 tpm.
Hefinstallatie & hydrauliek: achterhef Cat III, hefkracht max. 8,5 t; fronthef optioneel, hefkracht max. 3,5 t; tandwielpomp 85 l/min; 4 dubbelwerkende regelventielen achter met hoeveelheidsregeling en elektrohydraulische bediening.
Afmetingen en gewichten: wielbasis 2,85 m; hoogte 3,045 m; leeggewicht 5.760 – 6.500 kg; max. toelaatbaar totaalgewicht 10.000 kg.
De concurrentie: voordelige zescilinders in de 150pk-klasse
Zetor Crystal 170 HD |
Pronar 6180 |
Ursus C-3150 Power* |
|
Motor | Deutz TCD 6.1 | Deutz TCD 6.1 | Deutz TCD 6.1 |
Cilinderinhoud | 6,057 l | 6,057 l | 6,057 l |
Nom. vermogen | 120 kW (163 pk) @ 2.100 tpm | 108 kW (147 pk) @ 2.100 tpm | 118 kW (160 pk) @ 2.100 tpm |
Max. vermogen | 126 kW (171 pk) @ 1.900 tpm | – | n.o. |
Max. koppel | 739 Nm @ 1.500 tpm | 634 Nm | 661 Nm @ 1.400 tpm |
Uitlaatgasreiniging | EGR + DOC + SCR + DPF (Tier 4 final) | EGR + DOC + SCR (Tier 4i) | EGR + DOC + SCR (Tier 4i) |
Dieseltankinhoud | 300 l | 325 l | 310 l |
Transmissie | Zetor 5-versn., 2 hoofdgroepen | ZF 6-versn. | ZF 6-versn. |
Aantal versn.; PS-trappen | 30/30; 3 | 40/40; 4 | 40/40; 4 |
Topsnelheid | 40 km/u @ 1.750 tpm | 50 km/u | 40 km/u |
Aftakas achter | 1.000/1.000E/540/540E | 1.400/1.000/750/540 | 1.000/1.000E/540/540E |
Max. hefkracht a/v | 8,5 t/3,5 t | 9,2 t/4,0 t | 7,2 t/n.o. |
Hydrauliek | 85 l/min, tandwielpomp | 88 l/min, tandwielpomp | 90 l/min |
Wielbasis | 2,85 m | 2,72 m | 2,94 m |
Leeggewicht | circa 5,7 – 6,5 t | circa 7,3 t | circa 6,9 t |
Max. toelaatb. totaalgewicht | 10 t | 9,0 t | n.o. |
Onze conclusie over de Zetor Crystal
Qua prijs ligt de Zetor Crystal 170 HD maar relatief weinig onder het prijsniveau van powershifttractoren van de grote merken. Het is in die zin dus niet echt een koopje.
Daar staat tegenover dat hij een sterke en zuinige motor heeft, standaard vier aftakassen achter, elektrische regelventielen plus een geveerde vooras en cabinevering. Het schakelen van de hoofdversnellingen in de dubbele- H-sleuven gaat ietwat onnauwkeurig, maar de powershifttrappen werken goed.
Ten opzichte van de voorgaande generatie is het rij- en bedieningscomfort merkbaar gestegen.
+ sterke, zuinige motor
+ voorasvering + cabinevering
+ laag gewicht voor dit vermogen, toch zeer goede tractie
+ eco-transporttoerental
– onnauwkeurige schakelsleuven
– geen load-sensing