Rostselmash heeft de rotormaaidorser Torum grondig herzien, en daarmee beter aangepast aan de Europese behoeften. Hier onze eerste indruk bij het tarwedorsen.
Als Russische fabrikant van landbouwmachines heb je het in midden- en west- Europa niet gemakkelijk. Enerzijds zijn er (zowel terechte als onterechte) vooroordelen, anderzijds stellen klanten in onze streken hoge eisen – niet alleen aan de machines zelf, maar ook aan de service.
Om je als fabrikant daarop in te stellen, vraagt naast het juiste product ook tijd en ervaring.
Onze eerste test met een Rostselmash was in 2014, met de Torum 760. Toen hadden we nog de nodige kritiekpunten; een jaar later maakte de RSM 161 al een wezenlijk betere indruk. Al in de tarweoogst van 2018 hadden we de gelegenheid om het nieuwe vlaggenschip van de grootste Russische landbouwmachine-fabrikant te testen: de Torum 770.
We konden de Torum 770 testen bij het tarwedorsen – en dat zelfs al bij een eigenaar van zo’n machine.
Meer vermogen voor de Torum
Net als bij de voorganger gebruikt Rostselmash bij de Torum hoofdcomponenten van Europese en Amerikaanse makelij. De hydrostaat met drieversnellingsbak is wederom afkomstig van Sauer-Danfoss; die wordt nu echter ‘geschakeld’ met een goede gripgevende draaiknop in de rechter zijconsole.
De Cummins QSG12 levert 383 kW ofwel 520 pk uit een cilinderinhoud van 11,9 liter.
Ook bij de motor bleef men trouw aan de leverancier, in dit geval Cummins. De QSG12 met 11,9 liter cilinderinhoud en wastegate-turbo voldoet nu echter aan de emissienorm Tier 4 final en levert met 383 kW ofwel 520 pk precies 30 pk meer dan in de voorganger.
De uitlaatgassen worden gereinigd door een dieselpartikelfilter met actieve regeneratie en een SCR-kat (Selective Catalytic Reduction).
Radiateurpakket en draaizeef zijn goed en veilig bereikbaar voor schoonmaakwerk.
De motorruimte is goed beschermd tegen indringend vuil en de afzonderlijke componenten zijn na het openklappen van de kappen goed bereikbaar. Net als bij de voorganger Torum 760 is ook het radiateurpakket plus draaizeef zeer goed bereikbaar voor schoonmaakwerk, en natuurlijk opklapbaar.
Jammer is dat de inhoud van de dieseltank ook van de voorganger is overgenomen: een krappe 850 liter. Hier zou 150 liter meer zeer welkom zijn.
Dankzij de grote zijdeksels kun je alle belangrijke onderhoudspuntenvrijwel probleemloos bereiken.
Via grote onderhoudsdeksels aan beide kanten kom je ook goed bij het dors- en schoningsgedeelte van de Torum 770. Schaalverdelingen helpen bij de dagelijkse controle van de kettingspeling, en dankzij grote afneembare deksels is ook de toegang tot het voorste en achterste rotor- en korfgedeelte geen probleem.
Alles bij elkaar maakt de Torum 770 onder zijn plaatwerk een meer opgeruimde indruk dan zijn voorganger
Via grote afneembare deksels kom je bij de rotor en korf – daar moet veel handmatig worden versteld.
Rostselmash Torum heeft langzaam rupsonderstel
Standaard wordt de Torum 770 uitgeleverd met wielen rondom, met de bandenmaten 680/85 R32 voor en 500/70 R42 achter. Dat is – ondanks het lage bedrijfsgewicht – qua vlaktedruk en tractie in natte omstandigheden ietwat krap bemeten.
Tegen een meerprijs levert Rostselmash daarom op aanvraag aan de voorzijde een tweetal rupsonderstellen, die zoals gebuikelijk van Zuidberg afkomstig zijn. Daarbij gaat het om het type met zogenaamd F-frame en drie geleidewielparen op een bogie-arm.
De F-rupsonderstellen van Zuidberg zijn indien gewenst te vervangen door wielen. Je kunt er maar 14,5 km/u mee rijden.
De krachtoverbrenging vanaf de aandrijfas geschiedt slipvrij met nokken, de spanwielen zijn voor een betere warmteafvoer bij rijden op de weg open geconstrueerd. Goed is dat alle span- en geleidewielen kijk- c.q. peilglazen hebben voor de controle van het oliepeil en de staat van de olie.
De leverbare rupsbandbreedten zijn 610, 720 en 900 millimeter
De rupsonderstellen zijn bovendien probleemloos te vervangen door wielen.
Alle span- en geleidewielen hebben grote peilglazen; de tussenwielparen zitten op een beweegbare bogie-arm.
Ze zijn relatief klein en laag gebouwd, maar het contactvlak achten we voldoende. Vering hebben ze echter niet; op het vlakke testterrein hebben we dat niet gemist, maar bij dwarsvoren, sporen op de kopakker en bij het rijden op de weg is de ontbrekende vering natuurlijk merkbaar.
Nu we het toch over dat laatste hebben: net als voorheen is de topsnelheid slechts 27 km/u – maar dat geldt alleen voor de wielvariant. Met rupsbanden loopt de Torum 770 zelfs maar 14,5 km/u, want de aandrijflijn wordt niet aangepast aan de kortere eindoverbrenging.
Dat moeten Rostselmash en Zuidberg dringend veranderen, want vooral geïnteresseerde loonwerkers en grote bedrijven met ver uit elkaar liggende velden hebben 30 of zelfs 40 km/u nodig!
Actieve korf is gebleven
Qua dorsen en restkorrelscheiding bleef bij de Torum alles bij het oude. Dat wil zeggen: het hart is een 3,20 meter lange enkele rotor met een diameter van 762 millimeter, die wordt aangedreven via een Walterscheid- rotoraandrijving met 250 tot 1.000 toeren (traploos).
De Walterscheid-rotoraandrijving is direct op de motor gemonteerd, het achteruitdraaien gebeurt hydraulisch.
Het omdraaien van de draairichting gebeurt zoals gebruikelijk hydraulisch – natuurlijk inclusief het terugdraaien van de invoerelevator.
Ook gebleven is de driedelige opbouw met korte toevoerzone (spiraalvormige vleugels), dorszone (vier axiale dorsranden) en scheidingszone (spiraalvormige geleideplaten) met elk dezelfde lengte. Net als voorheen uniek op de markt is de actief tegengesteld aan de rotor draaiende korf met een omslaghoek van 360 graden, welke met een constant toerental van ongeveer acht (8) toeren per minuut draait.
De rotor is opgedeeld in drie zones, de actief aangedreven korf met een omslaghoek van 360 graden in twee zones. De korven moeten handmatig worden versteld, maar dat is zelden nodig.
Jammer is dat de aandrijfketting ten opzichte van de voorganger niet is versterkt; bij veel stro hebben we hier al eens met kettingbreuk te maken gehad. Aangezien de korf echter een mechanische beveiliging met een pal heeft, wordt hij in zo’n geval niet meegetrokken door de rotor, maar komt hij gewoon stil te staan.
Om te zorgen dat de korf bij een eventuele kettingbreuk niet gaat meedraaien met de rotor, is er als beveiliging een pal aanwezig.
Aan de binnenzijde van de korf zijn in het dorsgedeelte zes dorsvinger-eenheden aanwezig, die handmatig 15 of 30 millimeter ver kunnen worden ingedraaid en het stro actief om de rotor meevoeren. Zo ontstaat een mild, maar toch intensief dorsen met gelijkmatigere oogstgoedlaag en zonder een ‘dode zone’ boven de rotor.
Daarbij komen drie aanvullende dorsranden die eveneens tegen de dorsrand van de rotor in werken. Alle dorsranden – dus zowel van de rotor als van de korf – zijn eveneens afzonderlijk handmatig verder in of uit te verstellen. Dat kost echter behoorlijk wat tijd.
De korfafstand zelf is met schroefspindels te verstellen, waarbij schaalverdelingen helpen bij het realiseren van de juiste instelling. Voor graan en koolzaad is volgens Rostselmash een korf- afstand van 16 tot 20 millimeter voldoende.
Schaalverdelingen met wijzers helpen bij de dagelijkse controle.
In de scheidingszone bleef het overigens bij slechts één dorsvingereenheid aan de korfkant, die de laatste korrels op milde wijze uit het stro moet kammen.
Onder het rotoruiteinde is nog een ‘stro- mepper’ toegevoegd; het gaat daarbij om een dorsvingertrommel. De korfelementen zijn uit te wisselen; voor graan en koolzaad zijn er vierkante openingen, voor mais ovale. Deze zijn in het dorsgedeelte altijd kleiner dan in het scheidingsgedeelte.
In totaal komt de Torum op een actief dors- en scheidingsoppervlak van 5,4 vierkante meter – geen enkele andere maaidorser op de markt biedt meer.
Schoning & nadorser
Ook de hele schoning is overgenomen van de voorganger. De voorbereidingsbodem wordt gemaakt van rvs.
De boven- en onderzeef (met tegengestelde aandrijving) plus voorzeef komen op een gezamenlijk oppervlak van 5,2 vierkante meter. Standaard zijn de boven- en onderzeef elektrisch te verstellen, zowel vanuit de cabine als met een knoppenpaneel aan de buitenkant bij de zeefzone.
Als de elektrische bediening uitvalt, kunnen de zeefopeningen ook met een handslinger worden versteld.
Voor de retour is er net als op de voorganger aan de rechterkant een nadorser met twee kleine trommels. Het nagedorste materiaal komt dan via een schroefvijzel op de bovenzeef; de retour wordt grafisch weergegeven op de terminal.
Ook op het gebied van de luchtaanjager geen nieuws: Rostselmash gebruikt hier wederom een een radiale aanjager met twee schoepenwielen, waarvan het toerental kan worden gevarieerd tussen 350 en 1.200 toeren.
Het schoningsdeel werkt met voor-, boven- en onderzeef, plus een radiale luchtaanjager met twee schoepenwielen.
Relatief kleine graanbunker voor de Torum maaidorser
Ook de graanbunker heeft dezelfde specificatie als voorheen: 12.300 liter, met een lossnelheid van 120 liter per seconde. Dat zijn beide waarden waarmee goed te leven valt, maar die wel duidelijk onder die van de concurrentie liggen.
Een lossnelheid van 120 l/sec is geen recordwaarde, maar is voldoende. Aan het einde van een vulprocedure druppelt er niet al teveel graan na.
Mooi is dat zich weinig oogstmateriaal afzet op de wanden van de graanbunker, dat dan vervolgens bij het rijden op de weg naar de bodem dwarrelt. Verder is er een actieve schudfunctie.
De losbuis heeft een lengte van 7,5 meter en een riante overlaad-hoogte van 5,4 meter, en hij kan 105 graden naar voren draaien. Goed is ook dat de tijd voor het in- en uitklappen apart op de terminal is in te stellen. Overigens kan de motor geen extra vermogen leveren bij het lossen.
De graanbunker heeft een inhoud van 12.300 liter en heeft een schudfunctie met hydropulsators.
Torum heeft de stroverdeling verbeterd
Een duidelijke verbetering ten opzichte van onze test met de Torum 760 (in de zomer van 2014) is de stroverdeling, zo blijkt uit onze praktijktest.
Het gehakselde stro wordt nu gelijkmatig verdeeld tot aan de buitenranden van het 9,0 meter brede dorsbereik – dat zag er bij de voorganger nog heel anders uit.
De strohakselaar zit heel laag – dat kan het strooibeeld beïnvloeden.
Overigens bleef het bij een 4-rijïge strohakselaar met twee selecteerbare toerentallen, 76 messen en contrames, maar zonder schraaprand. Dat betekent dat je qua haksel-kwaliteit geen wonderen mag verwachten.
De tweeversnellings-stro-hakselaar werkt met 76 messen op vier rijen en een contrames.
Dientengevolge vonden we in het gehakselde stro dan ook overlengtes die werden afgezet op de stoppels. Hier hadden we graag minstens als optie een 6-rijïge of zelfs 8-rijïge strohakselaar met meer dan 100 messen gehad.
De breedteverdeling is in orde, maar in het gehakselde materiaal zaten overlengtes. Op aanvraag is er een kafverdeler leverbaar.
Maaibord met minpunten
En zo komen we bij het maaibord. Op onze testmachine zat het standaardmaaibord Power Stream 900 gemonteerd, met een maaibreedte van 9,0 meter.
Als alternatief is er een kleinere variant met 7,0 meter breedte en Float Stream-versies met flexibele maaibalken (bijvoorbeeld voor het dorsen van erwten of sojabonen).
Graanmaaiborden zijn er met 7,0 en 9,0 meter met starre balk of flex-messenbalken.
De schroefvijzeldiameter bedraagt bij beide maaibordseries 590 millimeter, de vijzel is niet hoger te zetten.Wij waren over de oogstgoedoverdracht van vijzel naar invoerelevator niet echt tevreden.
De opvoervijzel is 590 mm in doorsnede; de gewasopvoer is nog voor verbetering vatbaar.
Herhaaldelijk kwamen halmen op z’n kop te liggen en werden dan ‘achteruit’ naar binnen getrokken. Volgens Rostselmash was het maaibord ingesteld op een lage oogstopbrengst en had het bij een passende instelling beter gepresteerd.
Toch zouden wij kopers aanraden om een deel van het bij de aanschaf van de Torum 770-basismachine uitgespaarde geld te investeren in een hoogwaardig maaibord. Bijvoorbeeld een bandmaaibord of een koolzaadgeschikt bord (die Rostselmash zowaar zelf in het programma heeft, maar hier te lande nog niet levert, althans niet ten tijde van onze test).
Daarmee zou het dorsvermogen namelijk nog een stuk verhoogd kunnen worden. Met het hogere maaibordgewicht zou de Torum 770 ook uit de voeten kunnen, aangezien de invoer-elevator een licht verhoogd draagvermogen heeft (4,5 ton).
Goed is dat de invalshoek inmiddels verstelbaar is, zij het alleen handmatig met twee schroefspindels aan de invoerelevator. Een hydraulische variant als optie zou mooi zijn, bijvoorbeeld om snel te kunnen reageren op gelegerd koren.
De invalshoek is nu te verstellen – echter helaas alleen handmatig met stelspindels, niet hydraulisch.
Overigens heeft Rostselmash het inwendige van de invoerelevator compleet vernieuwd. Bij de voorganger werden nog vingertrommels gebruikt, nu wordt het materiaal naar de rotor opgevoerd door een tweedelige kettingelevator met verzette staafelementen; dat is een voordeel bij opgepikte stenen en opgerold materiaal.
Verder viel ons nog op dat Rostselmash het design van het maaibord heeft gemoderniseerd. De haspelaandrijving aan de rechterkant oogt nu ook niet meer zo plomp, maar steekt nog altijd flink uit over de rand van het maaibord. De messenbalk plus aandrijving komt overigens zoals voorheen van Schumacher.
In de invoerelevator zit nu een conventionele staafketting; die loopt minder snel dicht dan de trommels op de voorganger.
Rostselmash Torum heeft stille en ruime cabine
Terug naar de pluspunten. We zijn aangenaam verrast door de cabine van de Torum 770. Hij biedt niet alleen veel ruimte en goed zicht naar voren, maar is ook extreem stil.
De opbrengst- en oogstgegevens worden weergegeven op de nieuwe Advisor III-terminal, die een 10 inch groot aanraak-kleurenscherm heeft.
Er is optioneel een oogstmeting, maar helaas nog geen systeem om het in kaart te brengen en op te slaan. Dat is in deze maaidorserklasse echter bijna een must, op z’n minst als optie.
Afgezien daarvan biedt de terminal een grote hoeveelheid ingeprogrammeerde instellingen voor alle gangbare en zelfs veel exotische gewassen, de mogelijkheid om dorsprofielen op te slaan en ook aanbevelingen voor instellingen bij te hoge doorvoer of teveel korrelbreuk. Bovendien zijn er twee camera’s aan te sluiten (bijvoorbeeld graanbunker en losbuis).
Meer wetenswaardigheden
- Met een leeggewicht van slechts iets meer dan 17 ton is de Torum 770 relatief licht.
- Een speciale helling-variant van de Torum met actieve veringcompensatie is er ook bij dit nieuwe model (nog) niet.
Van buitenaf zijn er weinig kettingen en riemen zichtbaar, een luchtcompressor is standaard en er is optioneel een centraal smeersysteem.
Technische gegevens Rostselmash Torum 770
Dorsen en scheiden: enkele rotor; diameter 762 mm, lengte 3,20 m; 250-1.000 tpm (traploos); actief draaiende korf (circa 8 tpm) met omtrekhoek van 360°; 4 + 3 dorsranden; actief korfoppervlak 5,4 m2.
Schoning: Voor-, boven- en onderzeef (tegengesteld lopend) met een totaal zeefopp. van 5,2 m2; elektrische zeef- verstelling standaard; radiale luchtaan-jager met twee schoepenwielen (350 – 1.050 tpm).
Graanbunker: inhoud 12.300 l; lossnelheid 120 l/sec; overlaadhoogte 5,4 m.
Stromanagement: 4-rijïge strohakselaar met 76 messen; 1.600 of 3.400 tpm; elektr. geleideplaatverstelling; op aanvraag kafverspreiders.
Motor & rijaandrijving: Cummins QSG12, cilinderinhoud 11,9 l; 383 kW (520 pk); drieversnellings-hydrostaat van Sauer-Danfoss; 27 km/u; optioneel rupsbanden en aandrijving op alle wielen.
Afmetingen en gewichten: breedte 3,48 m (met bandenmaat 680/85 R32 of 610-rupsbanden); bedrijfsgewicht zonder voorzetstuk circa 17,3 t.
Voor de maaibordgeleiding zijn er drie voorkeuze-modi. De stengelverdelers zijn typisch Rostselmash.
Mening uit de praktijk – zeer goede prestaties, maar minpunten in het gebruik en op hellingen
Sinds de 2018-campagne heeft loonbedrijf Oldisleben een Rostselmash Torum 770 in gebruik, die naast andere maaidorsers de graanoogst doet.
In het eerste seizoen werd er op in totaal 540 hectare tarwe en spelt gedorst. Met de prestaties van de Torum 770 is het bedrijf tevreden. De maaidorser kan qua opbrengst zeer goed meekomen met de andere merken in zijn klasse.
De actief draaiende korf met groot scheidend oppervlak is volgens de gebruikers positief merkbaar. Het aandeel gebroken korrrels is heel laag en de schoning doet zijn werk goed.
Bij het dieselverbruik zit de Torum 770 ongeveer op het niveau van de concurrentie.
Met de gebruiksvriendelijkheid is men in Oldisleben overwegend tevreden, al zijn er een paar minpunten. Het comfort in de grote en mooi stille cabine is goed, maar er zouden bij het instappen meer handgrepen en een leuning mogen zijn, plus een beter geveerde bestuurdersstoel en rechts een spiegel voor zicht op het rupsonderstel.
De prima cabine is groot, zeer stil en heeft een goede airconditioning. Het enige wat we een beetje storend vonden waren af en toe optredende piepgeluiden.
Een wezenlijker minpunt is dat de topsnelheid met het optionele rupsonderstel aan de voorzijde beperkt is tot 14,5 km/u. Dat is storend bij het transport, maar door de korte gearing ook in het veld.
Deels moet de Torum 770 namelijk in de derde versnelling dorsen om genoeg gewas binnen te krijgen. Op hellingen is dat problematisch, omdat je bergop weer moet terugschakelen.
Ook is het schoonschrapen van de rotor lastig, omdat de korven alleen handmatig zijn te verstellen. Dat kost meerdere uren.
Ook de stroverdeling is nog voor verbetering vatbaar, vanwege de laaggeplaatste hakselaar zonder kafverspreider, en de montage van de maaibordwagen wordt bemoeilijkt door de beschikbare ruimte.
Het maaibord moest meermaals opnieuw worden gelast en loopt in het algemeen niet optimaal. Hiervoor komt als het goed is binnenkort echter een verbeterde versie van Rostselmash.
Verder ziet men in Oldisleben ruimte voor verbetering bij de geschiktheid van de schoning op hellingen – de Torum 770 is tot nu toe in de eerste plaats gemaakt voor dorsen op vlak terrein.
Onze conclusie over de Rostselmash Torum 770
Bij de Torum 770 heeft Rostselmash ten opzichte van de voorganger veel verbeterd. Daartoe behoort naast de grote en zeer stille cabine vooral de maaibordophanging met verstelbare invalshoek, de invoerelevator met staafketting en de breedteverdeling van de strohakselaar.
Uniek op de markt blijft de actief draaiende korf met een omslaghoek van 360 graden, voor een intensieve en toch milde dorsing.
Beperkingen zijn er bij de instelling van de rotor en korf, bij de keuze in maaiborden af-fabriek, en ook – vooral met rupsonderstel – bij de topsnelheid.
+ zeer groot actief scheidingsoppervlak
+ zeer goede overslaghoogte
+ laag bedrijfsgewicht
+ zeer stille cabine
– strohakselaar zit erg laag
– met rupsonderstel maximaal 14,5 km/u
– geschiktheid voor hellingen; geen oogstregistratie
– kleine dieseltank
De concurrentie: enkelrotor-maaidorsers in klasse 8
| Rostselmash Torum 770 | Case IH AF 8250 | John Deere S780 | |
| Aantal rotors | 1 | 1 | 1 |
| Rotorlengte | 3,20 m | 2,64 m | 3,124 m |
| Rotordiameter | 762 mm | 762 mm | 762 mm |
| Korfoppervlak totaal | 5,40 m2 (360°, actief draaiend) | 2,98 m2 | 3,00 – 3,16 m2 |
| Zeefoppervlak totaal | 5,20 m2 | 6,5 m2 | 5,20 m2 |
| Inhoud graanbunker | 12.300 l | 14.400 l | 14.100 l |
| Lossnelheid | 120 l/sec | 113 l/sec (opt. 159 l/sec) | 135 l/sec |
| Motor | Cummins QSG12 Stage IV | FPT Cursor 13 | John Deere Power Tech PSS |
| Cilinderinhoud | 11,9 l | 12,9 l | 13,5 l |
| Nominaal vermogen | 383 kW (520 pk) | 353 kW (480 pk) | 353 kW (480 pk) |
| Maximaal vermogen | n.o. | 408 kW (555 pk) | 402 kW (547 pk) |
| Inhoud dieseltank | 850 l | 1.125 l | 1.250 l |
| Rijaandrijving/topsnelheid | 3-versnellings-hydrostaat, 27 km/u | 2-versnellings-hydrostaat, 40 km/u | 2-versnellings ProDrive-automaat, 40 km/u |
| Leeggewicht zonder voorzetstuk | vanaf 17.220 kg | vanaf 18.500 kg | vanaf 17.900 kg |
| Minimale breedte | 3,48 m | 3,49 m | 3,49 m |