Hoge rijsnelheden met tegelijk een zeer goede afzetnauwkeurigheid, dat is iets wat veel fabrikanten van precisiezaaimachines alleen met complexe techniek kunnen realiseren. Kverneland laat met het zaaiaggregaat SX zien dat je deze kenmerken ook kunt bereiken op een eenvoudigere manier.
Met de SX-zaaiaggregaten van Kverneland zijn werksnelheden tot liefst 18 km/u mogelijk.
De trend van de laatste jaren op het gebied van precisiezaaimachines is de high-speed-methode. Sinds de Agritechnica van 2017 doet ook Kverneland in dit segment mee.
Met het zaaiaggregaat SX presenteren de Noren bewezen, maar zeer nauwkeurige techniek. Als je het verschil met de bestaande precisiezaaimachines van Kverneland heel simpel wilt beschrijven, dan hebben de ingenieurs van de onderdruk-korrelscheiding een overdruk-procedé gemaakt.
Dat het in de praktijk wel iets ingewikkelder is dan dat, zien we aan de techniek en de opbouw in detail.
De afkorting SX staat voor ‘Speed’ en de mogelijkheid om het zaaigoed X-vormig af te zetten – dus het bekende Geoseed van Kverneland (met plaatsing in driehoek- of rechthoek-verband). Highspeed zaaien betekent bij de SX werksnelheden tot 18 km/u.
Daarvoor is alleen het zaaiaggregaat nieuw ontwikkeld, de basismachine blijft hetzelfde – de SX-eenheden kunnen dus met de bestaande precisiezaaimachines worden gecombineerd. Momenteel zijn de SX-eenheden te monteren aan de Optima V met variabele rijafstand en aan de Optima TF-profi, een getrokken variant.
Het is waarschijnlijk slechts een kwestie van tijd tot de eenheden er ook zijn voor de andere precisiezaaimachines
De zaaieenheden Optima HD II, Normalsaat en Tandem blijven verder gewoon in het programma. Voor de praktijktest hadden we begin juni een zesrijige Optima V met de genoemde SX-highspeed-aggregaten op een testveld – er moest nog mais worden gezaaid. Sinds de herfst 2018 kunnen de Optima-machines met de nieuwe aggregaten worden besteld.
Bekende basisopbouw van Kverneland zaai-aggregaat
Uiterlijk zullen leken geen groot verschil zien tussen het ‘oude’ en het nieuwe systeem. Met klembeugels worden de ongeveer 128 kilo zware SX-aggregaten aan het frame van de beide Optima-series vastgemaakt.
Net als bij de andere zaaieenheden van de Optima-serie wordt het SX-aggregaat met een parallellogram-mechanisme over oneffenheden geleid. Een mechanische spaninrichting kan de benodigde kouterdruk tot 100 kilo verhogen bovenop het eigen gewicht – handmatig op elke eenheid afzonderlijk. Optioneel is er ook een hydraulische mogelijkheid daarvoor, dan met een centrale instelling vanuit de cabine.
Standaard is er een mechanische kouterdrukregeling, optioneel een hydraulische.
De dieptegeleiding gebeurt met de stelwielen aan de zijkanten. De gewenste werkdiepte is snel bereikt met de handzwengel aan de achterzijde; met behulp van een schaalverdeling is die heel makkelijk op de andere eenheden over te nemen.
Een schaalverdeling helpt je bij het instellen van de aanslagen.
De nieuwe, aan de zijkant geplaatste wielen zijn pendelend opgehangen. Hun open constructie zorgt voor een hoog zelfreinigend effect. Als zich aarde verzamelt tussen de dubbele snijschijf en de wielen, kan die gemakkelijker worden afgevoerd.
De open uitgevoerde steunwielen zijn pendelend opgehangen. Mooi is dat de monoarm aan de achterzijde zit.
Zoals gezegd, vormt een (van de andere Optima-series bekende) dubbele snijschijf de zaadgroef – daarachter loopt dan een Hardox-wigkouter. Voor de snijschijven kunnen optioneel uitwerpwielen worden geplaatst. Die zijn geschikt voor de mulchzaai, om daar de zaadgroef te ontdoen van organische resten.
De werkdiepte is mechanisch aan te passen.
De werkdiepteverstelling gaat gemakkelijk met een handslinger aan elke eenheid.
Na de dubbele snijschijf volgt nu de highspeed-korrelbuis, die het zaaigoed met een snelheid tot 70 km/u in de groef schiet! Storende factoren die het zaaigoed in de overgang van de korrelbuis tot in de grond kunnen beïnvloeden, krijgen zo geen kans.
In de groef aangekomen, heeft de korrel echter een passend vangwiel nodig. Bij Kverneland wordt dit gedaan door de flexrol. Die vangt de korrel op en drukt hem voor een goed bodemcontact in de groef. De flexrol kan in hoogte worden versteld.
Tot slot volgt het V-aandrukwiel voor een optimale bodem-verdichting en bodemcontact van de zaadkorrel. Het aandrukwiel is er in twee uitvoeringen. Ze verschillen in breedte: 25 of 50 millimeter groot. Naast de druk kun je de hoek ten opzichte van de zaadgroef veranderen.
Aan het V-aandrukwiel kun je afhankelijk van bodemtype verschillende instellingen doen.
Een andere nieuwigheid aan de hele zaaiaggregaat-constructie is de mono-arm. Met een slank uiterlijk verbindt hij de componenten met elkaar en loopt aan de achterzijde onder de zaaiharten. Daardoor biedt hij genoeg plaats voor werkzaamheden aan die zaaiharten.
Het hart van de Kverneland zaai-aggregaat SX
Anders dan bij de tot nu toe bekende zaai-aggregaten van Kverneland, waarbij met onderdruk het zaaigoed aan de zaaischijf werd vastgezogen, wordt er nu overdruk gebruikt. Met ongeveer 65 millibar worden de korrels tegen de schijf gedrukt. Daarna wordt er wederom perslucht gebruikt om de korrel naar de zaadgroef te transporteren.
De SX-zaaischijf herken je aan de zeskant in het midden. Daarmee wordt hij bij het vervangen losgemaakt van het zaaihart.
De perslucht voor het hele systeem komt van een centrale leiding onder de mesttank. De overtollige lucht uit het zaaihart wordt aan de achterkant via een kunststofslang naar de grond afgevoerd.
Op de achterkant zit eveneens de geïntegreerde elektromotor voor de aandrijving van de zaaischijven. Deze is overgenomen uit het bestaande Optima-zaaiaggregatenprogramma.
De elektromotoren voor de aandrijving van het zaaihart trekken zo’n 1,2 tot 2,0 ampère.
De motoren trekken maar 1,2 à 2,0 ampère bij 12 volt. Daardoor kunnen ze worden gebruikt zonder een extra generator – zelfs bij 18-rijige precisiezaaimachines kan de stroomvoorziening en de regeling via ISOBUS lopen. Alle functies kunnen aan de buitenkant van het zaaihart worden uitgevoerd.
Achter de zaaischijf zitten de luchtonderbreker en de aflaatopening voor de overtollige perslucht.
Twee afstrijkers verhinderen een dubbele dosering in een gat. Daarvoor wordt hoofdzakelijk de eerste afstrijker gebruikt. Je kunt hem via de bovenste wijzer afstellen op het betreffende zaaigoed. Daarbij is hij veerbelast.
Uniek daarentegen is de tweede afstrijker. Hij kan het zaaigoed in de goede richting leggen, wat vooral bij langwerpige korrels zoals zonnebloemen zinvol is. Bovendien wordt een dubbele dosering wederom tegengegaan.
Hier zijn de persluchtinlaat en de beide afstrijkers te zien.
Voor mais is zijn functie echter niet nodig. Voor verschillende soorten zaaigoed – knolrapen (in pelletvorm), zonnebloemen, mais en koolzaad – zijn er verschillende zaaischijven met bijpassende gaten. Het verwisselen van de schijven gaat heel snel en bijna zonder gereedschap.
Je scheidt de toevoerbuis met een draaibeweging van het deksel van het zaaihart, je opent een paar snelsluitingen en trekt dan het deksel eraf. De zaaischijven van de SX-serie zijn te herkennen aan de zeskant in het midden.
Voor het leegmaken wordt er een stortkokertje onder het zaaihart geklemd.
De zaaischijf wordt nu mechanisch vergrendeld, waardoor er geen tweede gereedschap meer nodig is. Ook het legen van het zaaihart is simpel. Daarvoor wordt er een stortkokertje onder de kamer geplaatst en de korrels kunnen in een opvangzak lopen.
De zaaigoed-druktanks hebben elk een inhoud van 60 liter.
Aangezien deze highspeed-serie met overdruk werkt, moest er ook een nieuwe zaaddtank komen. De 60 liter grote zaaigoed-druktank heeft vergeleken met de andere Kverneland-zaaiaggregaten een iets ander design gekregen en wordt nu veilig vergrendeld met een beugel.
Details van de Kverneland Optima V
De Optima V heeft een geïntegreerde mest-tank. Hij heeft een inhoud van 1.000 liter en is opgebouwd als een dubbele-trechter-tank. Tussen de beide segmenten zit de luchtaanjager voor de luchttoevoer naar de zaaiharten. De aandrijving van de luchtaanjager is er in een hydraulische versie en een mechanische per aftakas.
Onder de mesttank loopt de centrale luchtleiding voor de luchttoevoer naar de afzonderlijke doseerders.
Een manometer op de montagebok helpt bij de correcte instelling van de luchtdruk
De dubbele schijfkouter voor de mestapplicatie is in vijf diepten in te stellen.
Maar terug naar de bemestingsuitrusting. De transportwielen van de mestdoseerder hebben een opbrengst van 30 tot 400 kg/ha. Ze worden standaard mechanisch aangedreven, optioneel is een elektrische variant leverbaar. Zoals gewoonlijk zitten de mestkouters 5 centimeter verzet ten opzichte van de zaadgroef.
De doseerders voor de mestapplicatie zijn elektrohydraulisch aangedreven. Daarnaast is er een afdraaitest-opslag in het geheugen.
Kverneland heeft een getande, 300 millimeter grote dubbelschijfskouter in het programma – de ene schijf met 11, de andere met 17 tanden. Zo wil men genoeg tractie bereiken. Een trekveer dient als overbelastingsbeveiliging, zodat de kouter tot 15 centimeter kan uitwijken.
Dankzij het telescoopframe kun je de rijbreedte afzonderlijk instellen.
De diepteverstelling wordt mechanisch gedaan in vijf stappen. De Optima V is in rijbreedten van 33 tot 80 centimeter te verstellen. Daarvoor worden aan het telescoopframe aanslagen verzet, zodat de zes tot acht rijen op de gewenste breedte stoppen. Zo krijg je totale werkbreedten van 2,64 tot 4,80 meter. Een highlight van de machine is de (optionele) hydraulische ballastering van het frame. Daarbij wordt er gewicht van de trekker op het werktuig overgebracht.
Met de frameballastering kun je gewicht van de achteras van de trekker overdragen op het frame.
Elektronica en zo op de Kverneland zaai-aggregaat
Voor het registreren van missende en dubbele plaatsingen zit er een sensor direct aan de schietbuis. Met infraroodstralen wordt de korrelscheiding gemeten en doorgegeven aan de ISOBUS-terminal. Een instelbaar alarmsignaal waarschuwt de chauffeur bij afwijkingen.
De infraroodsensor controleert aan de schietbuis de korrelstroom en geeft bij missende of dubbele plaatsingen een waarschuwingssignaal.
Ook Geocontrol en Geoseed zijn compatibel met het SX-systeem, dus het automatische in- en uitschakelen van afzonderlijke rijen en de synchronisatie van de zaaischijven voor de parallel- en driehoeksvorm.
Technische gegevens Kverneland zaai-aggregaat SX
Korrelscheiding: overdruksysteem (65 mbar) met centrale luchtconsole, 2 afstrijkers, elektrische zaaischijfaandrijving; uitwisselbare zaaischijven voor mais, koolzaad, zonnebloemen en knolrapen; infraroodsensor voor missende en dubbele plaatsingen.
Zaaiaggregaat: parallellogramophanging, zaaigoed-druktank van 60 l, dubbele snijschijf van 380 mm, pendelende randschijven met diepteverstelling via handzwengel, V-aandrukwiel 25 of 50 mm breed, vangrol, optioneel uitwerpwielen; max. werksnelheid 18 km/u (software op 22 km/u begrensd).
In onze praktijktest hebben we snelheden van 8 tot 18 km/u uitgeprobeerd.
Optima V: variabele rijafstand (33 – 80 cm), hydraulisch instelbaar, werkbreedte 2,64 tot 4,80 m, aantal rijen 6 tot 8, centrale mesttank met dubbele trechter, 1.000 l, mestdosering 30 tot 400 kg/ha, ISOBUS-regeling.
Gewichten: ca.128 kg per SX-zaai-aggregaat; gewicht testmachine 1.875 kg.
De bediening van de complete machine geschiedt via ISOBUS.
De concurrentie: High-speed-precisiezaaimachines (8-rijig)
| Kverneland Optima TF profi mit SX
|
John Deere 1725 NT Exact Emerge
|
Väderstad Tempo TPF 8
|
|
| Aantal rijen | 8 | 8 | 8 |
| Rijafstanden | 70/75/80 cm | 75 cm | 70/75/76,2/80 cm |
| Korrelscheiding | overdruk | onderdruk | overdruk |
| Zaaigoedsoorten | mais, soja, koolzaad, sorghum, zonnebloemen, knollen | mais, soja, zonnebloemen | mais, soja, koolzaad, sorghum, zonnebloemen, suikerbieten |
| Korreltransport | perslucht | borstelband-elevator | perslucht |
| Max. rijsnelheid | 18 km/u | 20 km/u | 20 km/u |
| Kouterdruk | max. 230 kg | max. 300 kg | max. 325 kg |
| Kouterdrukregeling | mechanisch, optioneel hydraulisch | pneumatisch, autom. geregeld | mechanisch, optioneel hydraulisch |
| Bochtencompensatie | nee | ja | nee |
| Mestvoorraad | 2.000 l | 1.800 l (alleen fronttank) | 1.700 l |
| Min. Bedrijfsgewicht | 3.050 kg | 3.810 kg (zonder mesttank) | 3.400 kg |
Onze conclusie over de Kverneland zaai-aggregaat
Met de SX-zaaiaggregaten breidt Kverneland haar productprogramma voor precisiezaaimachines uit en stapt daarmee in de ‘high-speed’-markt.
De opbouw van het zaaihart is eenvoudig en bewezen, de instellingen zijn snel en gemakkelijk te doen. Wat echter veel belangrijker is: de afzetnauwkeurigheid is overtuigend. Bij verschillende rijsnelheden konden we zo goed als geen missende of dubbele plaatsingen vaststellen, en ook de gewasopkomst verliep gelijkmatig.
De SX-aggregaten zorgden voor een heel gelijkmatige afzet – ongeacht de snelheid.
Vooralsnog is de Kverneland SX-serie alleen leverbaar voor de beide Optima-modellen V en TFprofi, maar het zal niet lang meer duren voordat hij ook voor andere modellen beschikbaar wordt.
+ Zaaihart eenvoudig opgebouwd
+ Heel gemakkelijk in te stellen
+ Grote plaatsingsnauwkeurigheid
+ Geschikt voor koolzaad
+ Grote mesttank
– Geen bochtencompensatie
– Geen aanduiding van de standaardafwijking