Duurtest | In de 3 meterklasse worden pneumatische zaaimachines vaak als luxe afgedaan. Dat dat niet zo is, dat hebben we vastgesteld tijdens de duurtest van de Kuhn Combiliner Venta LC 3000. Pneumatiek, elektronica en hydraulica bieden voordelen waar mechanica niet tegen op kan.
Een 3.00m zaaier, bij voorkeur gecombineerd met een rotoreg is op veel bedrijven nog de eerste keus, als het gaat over de verzorging van akkervlaktes. Op de akkers zijn tot nu toe voornamelijk mechanische drillcombinaties te vinden die populair zijn vanwege hun eenvoudige techniek en naar verhouding lage prijs. Maar toch hebben de pneumatische zaaicombi’s de laatste jaren marktaandeel gewonnen.
De in de regel grotere precisie en flexibiliteit als het aankomt op verschillende soorten zaaigoed en zaaiomstandigheden is steeds meer landbouwers de wat hogere prijs waard. Kuhn heeft voor beide groepen een passend aanbod: de mechanische Combiliner Sidra 3000 hadden we al op onze testbedrijven. Nu hebben we de pneumatische Combiliner Venta LC 3000 in de groenbemester en het herfstklaar maken op ca. 150 ha mogen proberen.
Een robuuste rotorkopeg
Mechanisch of pneumatisch, bij een precisiezaaimachine hoort altijd een rotorkopeg. Bij Kuhn staat daar de naam ‘Combiliner’ voor. Op onze combinatie zat er een HR 304, een rotorkopeg die Kuhn aanraadt voor harde- en steenhoudende bodem.
De HR 304 was voorzien van een Steel-liner packerwals. Eg en wals zetten samen 1.450kg op de weegschaal. De wals heeft een doorsnee van 550mm. Hij heeft 90mm hoge richels, die de zaadgroeven compacteren. Door zijn grote diameter heeft de wals voldoende draagkracht om op vochtige herfstgrond een bruikbaar zaadbed achter te laten.
De werkdiepte van de rotorkopeg wordt door de berijder ingesteld via een gatenrooster. Een bewezen, eenvoudig en betrouwbaar systeem. De 31 cm lange tanden maken een werkdiepte tot 25 cm mogelijk.
De HR 304 is massief gebouwd. De 8mm dikke kuip garandeert stabiliteit. De versterkte aanbouwbok maakt tevens een robuuste indruk. Tussen de transmissiebak en de rotors zit maar weinig ruimte. Stenen hebben daar geen kans.
De zaaier steunt direct op het draagframe van de naloperwals. De positie van de zaaibalk blijft zo onveranderd bij het verstellen van de werkdiepte van de rotorkopeg. In vergelijking tot de verbinding tussen eg en zaaimachine met een hefbok vormen de machines op deze manier een meer compacte eenheid. Het zwaartepunt komt dichter op de achteras van de trekker te liggen.
De HR 304 kan ook solo ingezet worden. Volgens Kuhn zijn er minder dan 10 minuten nodig om de drill af te bouwen. Weer opbouwen duurt een paar minuten langer. Voor wie de ballast niet hinderlijk is, of maar een paar ha hoeft te bewerken, die kan de zaaiunits ook hydraulisch heffen. Zo kan de rotorkopeg ook zonder ombouwen solo werken.
Hydraulische ventilator
Dankzij de hydraulische aandrijving is het toerental van de ventilator onafhankelijk van het toerental van de tussenas of trekker zelf. Daarmee blijft het toerental ook gelijk als men de rotor op gedeeltelijk extra verdichte stukken eens wat sneller laat draaien om de kluiten klein te krijgen. Tot grote vreugde van de testers was de turbine erg stil.
Het hart van de doseerunit is het elektrisch aangedreven cellenwiel. Het volume ervan bepaalt de uitgebrachte hoeveelheid zaad. De grove instelling geschiedt met een hendeltje aan de zijkant. Welke exacte waarde er het best ingesteld kan worden, wordt geadviseerd door de Quantron-S-2 terminal na de afdraaiproef. De fijne afstemming wordt elektronisch bepaald: de terminal stuurt het toerental van het cellenwiel.
Het reservoir is 1.200 l groot. De deksel opent onder een hoek van 90°, de vulopening is 2,10 x 1,10 m. Wie het reservoir vanaf de achterkant van de machine wil vullen, moet over de zaaibalk en harken reiken. Dat kan krap worden met een frontlader. Hier zou een verreiker beter op zijn plek zijn.
Vullen vanaf de zijkant is ook een optie. Door zijn conische vorm zal het cellenwiel ook heuvelachtig gebied gelijkmatig van zaaigoed voorzien. Resthoeveelheden kunnen via een klep aan de doseurbody snel verwijderd worden. Maar het gaat er daar wat krap aan toe. Kuhn levert een passende opvangbak mee.
Verdeler op de zaaigoedreservoir
De verdelerkop ligt buiten op de deksel van de zaaigoedreservoir. Dat heeft meerdere voordelen. De container is er makkelijker bereikbaar door en daardoor eenvoudiger te vullen omdat de verdelerkop niet in de weg zit. Aan de andere kant is de verdeler ook bereikbaar als het reservoir tot aan de rand is gevuld. De verdeler en zaaigoedleidingen zijn te allen tijde goed te reinigen.
Wie koolzaad met dubbele rijenafstand wil zaaien, kan de machine bovendien sneller verstellen: simpel de sluitstoppen insteken om de niet te gebruiken zaaigoed uitlaten in de verdelerkop te blokkeren.
De rijstrokenschakeling wordt geregeld met een door Quantron-S-2 aangestuurde elektrocilinder, die de schakelelementen bekrachtigt. Het zaaigoed uit de geblokkeerde slangen wordt retourgeleid naar het zaaigoedreservoir. Een mooi detail: dat de rijstrookschakeling actief is, ziet de bestuurder niet alleen op zijn terminal, maar ook fysiek aan de machine zelf. De positie van de schakelelementen is namelijk direct zichtbaar vanuit de cabine.
Betrouwbare zaaiunits
Heeft het zaad het reservoir via de zaaigoedslangen verlaten, dan zorgt het Seedflex zaaielement ervoor dat het ook in de grond komt. De apart met een parallellogram geleide dubbele schijvenschaar is standaard op de Combiliner Venta 3000 LC. De beide schijven van de Seedflex schaar zijn even groot.
Hun assen zijn verzet, zodat de voorste schaar in de schaduw van de achterste loopt. Voordeel: de voorste schijf kan een cm of 3 slijten, voordat er een tussenruimte ontstaat. Bij evenwijdig lopende schijven is een slijtage van 5 mm vaak al reden voor zo’n ruimte. De Seedflexschijven hebben dus een hogere standtijd.
Door hun versprongen opstelling raken de schijven elkaar dan wel, maar slijten niet door dat contact. Door de tweede schaarsprong van 35 cm tussen de beide rijen scharen is er ondanks de 24 rijen op een werkbreedte van 3,0 m toch een relatief grote doorgang. Daardoor zijn er minder verstoppingen. Achter de schaar zit een brede aandrukrol, optioneel met afstrijker. Die zorgt voor een betrouwbare dieptegeleiding en een optimale herverdichting. Voordeel: bij hoge rijsnelheden blijft de legnauwkeurigheid erg hoog.
Basisinstelling met spindels
De werkdiepte van de zaaielementen wordt bepaald door de aandrukrollen. De complete dubbele schijvenschaar is aan een parallellogram opgehangen. Als het naar voren kipt, dan gaat de aandrukrol omhoog en de schaar dieper de grond in. Gaat hij naar achteren, dan gaat de aandrukrol naar beneden en werkt de schaar vlakker.
De scharnierkoppelingen en het parallellogram zijn onderhoudsvrij geconstrueerd en hebben geen smeernippels. De positie van het parallellogram is met spindels aan de linker- en rechterkant te verstellen. Daar is een speciale sleutel voor nodig die, praktisch, aan de linkerkant van de machine opgeborgen wordt en zo altijd bij de hand is.
De schaardruk wordt bepaald door de hoogte van de zaaibalk boven de grond. Hier geldt hetzelfde nadeel als bij de instelling van de zaaidiepte: Elke spindel kan maar een slag of vier maken, voordat de andere spindel ook weer gedraaid moet worden. Anders trekt de zaak scheef en schrankt. Dat kost tijd.
De fijninstelling van de schaardruk gaat met veren, die per schaar ingesteld moeten worden. Dat kost ook tijd. Er is een max. schaardruk van 45 kg mogelijk, wat voor het zaaien na de rotorkopeg volledig voldoet. We hebben met de Combiliner Venta LC 3000 groenbemester, wintergerst en wintertarwe op een lichte, veenhoudende bodem, maar ook op zware kleigrond gezaaid. Met de werkkwaliteit van de Seedflexscharen waren we onder alle omstandigheden tevreden.
Kleurige bedieningsterminal
De Quantron-S-2 terminal is de opvolger van de Quantron S. Hij heeft een groter kleuren beeldscherm en GPS functies voor bijvoorbeeld een Trimble interface. Helaas is hij niet ISOBUS-compatibel. In de terminal zijn af fabriek alle gangbare soorten zaaigoed geprogrammeerd. De berijder kan daarmee zijn eigen voorkeurslijst instellen.
Is de zaaigoedkeuze gemaakt, dan stelt de terminal niet automatisch alle parameters in. Hij geeft alleen aan hoe wat in te stellen is. Wordt er bijvoorbeeld voor raaigras gekozen, dan toont hij hoe de fijnzaadschuif moet worden ingesteld. De schuif instellen, dat moet de berijder zelf doen. Als volgende geeft de bestuurder de gewenste uit te brengen hoeveelheid en werksnelheid aan. De terminal berekent de instellingen zo, dat er bij de gekozen snelheid nog voldoende ruimte is om op verschillende bodemomstandigheden te reageren.
De minimale- en maximale rijsnelheden worden op de terminal getoond na de afdraaiproef. De rotorkopeg is de beperkende factor voor de snelheid.
Snelle afdraaiproef
Zijn zaaigoed, uitbrenghoeveelheid en werksnelheid in de terminal ingevoerd, dan kan de afdraaiproef beginnen. Daarvoor dient er een deksel aan de doseur unit geopend te worden en er moet een bak onder gezet worden. Het systeem zorgt voor het afdraaien, dankzij de elektrische cellenwielaandrijving. Als hij voldoende omwentelingen heeft gemaakt, schakelt hij vanzelf uit.
Met de bijgeleverde weegschaal kan de afgedraaide hoeveelheid zaad gewogen worden. Die waarde wordt weer in de terminal ingevoerd, die de opbrengst per ha berekent. Als de hoeveelheid zaad in orde is, dan kan men beginnen. Indien niet, dan wordt er opnieuw afgedraaid.
Algemene indruk
De Kuhn Combiliner Venta LC 3000 heeft een erg goede indruk achtergelaten bij onze testers. De combinatie is snel aangebouwd en gevuld. Over de ontkieming waren we zeer tevreden. De basisinstellingen gebeuren met spindels en veren en zijn eenvoudig te begrijpen en vlot uit te voeren.
De goed afleesbare terminal leidt de gebruiker overzichtelijk door de afdraaiproef en verdere instellingen. De grote reservoir en het goede legen ervan, de eenvoudige en nauwkeurige instelmogelijkheden en het elektronische doseerapparaat rechtvaardigen de meerprijs ten opzichte van de mechanische uitvoering.
In een oogopslag
- Met de Kuhn Combiliner Venta LC 3000 hebben we op circa 150 ha groenbemester en tarwe gezaaid.
- Terminal, elektrisch cellenwiel en de hydraulische turbineaandrijving geven comfort en precisie.
- De Seedflex zaaischaren leggen het zaaigoed ook mooi af op vochtige bodem.
Technische gegevens
| Kuhn Venta LC 3000 Combiliner | |
| Werkbreedte | 3,00 m |
| Transportbreedte | 3,00 m |
| Zaai elementen | Seedflex dubbele- schijvenschaar |
| Aantal rijen | 24 |
| Cm Tussen de rijen | 12,5 |
| Aantal zaairijen | 2 |
| Uitbreng | 1 – 430 kg/ha |
| Schaardrukverstelling | centraal |
| Inhoud container | 1.200 l |
| Breedte container | 2,10 m |
| Vulhoogte | 2,05 m |
| Turbine aandrijving | hydraulisch |
| Hydraulische aansluiting | 1x ew, 2x dw |
| Gewicht met Seedflex scharen | 1.270 kg |
| Kuhn HR 304 | |
| Werkbreedte | 3,00 m |
| Tractorvermogen | 80 tot 190 PK |
| Rotoraantal | 10 |
| Toerental | 540, 750 of 1.000 omw/min |
| Gewicht met Steelliner wals | 1.450 kg |
| Vorkgrootte | 310 x 16 mm |
| Vorkaantal | 20 |
Goed om te weten / Lof en kritiek
Werkkwaliteit: Ondanks de natte herfst was er in onze tests sprake van een prima ontkieming.
Rotorkopeg: De rotorkopeg levert samen met de Steellinerwals een keurig zaaibed. De mate van zelfreiniging mocht beter zijn.
Afdraaien: Met de Quantron-S-2 terminal is de afdraaiproef kinderspel. De berijder wordt strak door de menustructuur geloodst.
Instellen: De basisinstellingen met draai-spindels en veren is bewust simpel gehouden. Maar bij ongelijk verdraaien schranken de spindels. Het verstellen van de veren aan de 24 zaai elementen kost ook tijd, maar hoeft slechts 1x te gebeuren.
Afwerking: De opbouw is solide en doordacht. We vonden geen punten van kritiek.
Uit de praktijk
“We hebben onze Combiliner Venta LC 3000 in 2014 gekocht en hebben er sinds die tijd ca. 30 ha groenbemester en 60 ha tarwe mee gezaaid. Op onze leemhoudende bodem wachten we na het onderploegen van de maisstoppels nog een paar dagen met zaaien.
Afgelopen jaar moesten we door weersomstandigheden direct na het ploegen zaaien. Voor de precisie-zaaimachine was dat geen probleem. Die deed zijn werk goed en het ontkiemen ging prima.
We gebruiken de zaaimachine vanwege het vereiste hydraulischvermogen van de ventilator achter een 200 pk trekker. Onze wat oudere 135 pk trekker heeft er geen fut voor. Nieuwere trekkers hebben voldoende hydraulisch vermogen. Bij oudere exemplaren is vooraf proberen verstandig. Want de 40 l/min voor de turbine is immers niet alles. Er is ook olie nodig om te sturen, te heffen en de markeurs te bewegen”.
Hermann Joas, Bergheim
“We hebben de Combiliner Venta LC 3000 nu vier jaar. We zaaien er hoofdzakelijk raaigras, tarwe, gerst, rogge en gierst mee in op 40 ha. Omdat een deel van onze grond onder Erosionsstufe II valt, zaaien we aanvullend nog 10-15 ha mais met de pneumatische zaaimachine in, om krappere rijenafstanden te krijgen. Bij alle soorten gaat het ontkiemen voortreffelijk.
De Seedflexscharen lopen goed in, in onze turf- en leemachtige bodem. We rijden de combinatie met onze 12 jaar oude Fendt 818 Vario. Aan de kopakker schakelen we de turbine altijd voor het heffen uit omdat de trekker anders 1.700 tpm moet draaien om een beetje vlot te kunnen heffen. Zonder werkende turbine is dat geen probleem.
Onze machine heeft nog een Quantron-S-1 terminal. Over de bediening zijn we tevreden. Het afdraaien gaat lekker vlot en de elektronica is nauwkeurig. Opnieuw afdraaien is doorgaans niet nodig”.
Daniel Fendt, Memmingen
