Slagkracht is nodig bij het zwadleggen. Met de TS 12555 Pro biedt Fella een legger met centraal opgehangen vier rotors en centrale zwadaflegging, maar zonder veel gedoe. Met een werkbreedte van 12.5 m en een laag gewicht.
De TS 12555 Pro is momenteel Fella’s topmodel zwadlegger met middenzwad legging en vier rotoren. Op de Agritechnica wordt een nieuw topmodel verwacht. De twaalf tangentiaal aangebrachte rotorarmen worden met een gegoten nokkenbaan aangestuurd.
Dat nokkenprofiel is zonder gereedschap te vervangen om de positie van de harken te verstellen en de werkkwaliteit te optimaliseren. We werkten ermee in de middelste stand, en dat beviel ons goed. De rotorarmen draaien op kogellagers en zijn onderhoudsvrij. De stalen looprollen op de contourbaan zijn ook lifetime gesmeerd. Alleen de contourbaan zelf moet af en toe gesmeerd worden.
Twaalf tandarmen op de Fella zwadlegger
De tanddragers zijn van stabiele buis gemaakt en worden in de rotorarmen gestoken. De tanden zijn stuksgewijs voor- en achter op de drager geschroefd en niet over de buizen geschoven. Daardoor is de tanddrager glad aan de voorkant, en kan er geen gras achter blijven hangen.
De dragers zijn verjongd. Daar moeten ze bij overbelasting verbuigen en zo de lagers van de rotorarmen ontzien. Volgens Fella zijn de tanddragers meerde malen koud terug te buigen. De aanpak met de verjonging werkt en we merkten zelf dat de tanddragers eenvoudig terug te buigen zijn. Wie dus ooit een strobaal of zoiets raakt, zit niet direct in de problemen.
De twaalf tanden dekken een cirkel van 3,2 m af. Door de relatief kleine rotoren is de bodemvolging goed. De cardanische ophanging van de rotoren helpt er ook aan mee. De voorste hebben vier wielen voor de diepte geleiding: voor draaibare dubbele wielen, achter zwenkbare enkele wielen. De achterste rotors lopen op 6 wielen. Voor weer dubbel draaibare en achter twee starre tandemwielen.
Jeteffect
Omdat de rotoren in de cardanische ophanging achter in een slobgat is opgehangen, wordt er bij de kopakker eerst voor- dan achter geheven. Bij het neerlaten dalen eerst de achterwielen, en daarna de voorwielen. Dat voorkomt happen van de tanden en dat zorgt voor schoon voeder.
Elektrische verstelling
De hoogteverstelling gaat comfortabel vanuit de trekker. Met een kleine schakelbox zijn de vier rotoren per stuk in hoogte te verstellen. Dat werkt goed. Voor de basisinstelling moet de rotor vooraf even ontlast worden, maar hij kan ook tijdens het rijden versteld worden.
Onder de achterste trekstangen
De aanbouw gaat aan de onderste trekstangen. Omdat de cardanas onder het centrale frame door loopt, is ongewenst zakken van de achterste hydrauliek verhinderd met kettingen.
De aanbouwhoogte is in orde als het apparaat op het grasland loodrecht staat. Dat is door de framelengte eenvoudig te controleren. Ook als de onderste trekstangen vergrendeld zijn, is de 4,4 ton zware zwadlegger duidelijk voelbaar aanwezig. Zeker bij snelheden van 40-50 km/u. Daarbij is het niet zozeer het gewicht als de zwenkkracht die optreedt als de machine met 3 m transportbreedte wat deint op het wegdek.
De as zit in het midden en is voorzien van 500/50-17 banden. De luchtdrukremmen zijn standaard en werken goed. Nadelig is dat er voor wegtransport drie tanden gedemonteerd moeten worden en dat voor het opklappen eerst de bescherming van de voorste rotor omhoog gehaald moet worden. Zonder demontage is de hoogte ca. 4,3 m.
Het aan- en afbouwen duurt ongeveer 15 minuten omdat er alleen een klapspie uitgetrokken moet worden om de tanden te lossen. De rotorarmen worden dan opgevangen in goede houders.
Fella zwadlegger heeft twee stuurunits
Om de zaak te bedienen volstaan twee EHR’s, één om te klappen en één om de werkbreedte van de voorste rotoren te verstellen. De maximale werkbreedte is 12,5 m. Op zijn smalst neemt de TS 12555 nog 10,5 m mee.
Om uit te klappen moet er aan twee kabels getrokken worden om de vergrendelingen te openen die als transportbeveiliging werken.
Aan de kopakker gaan de rotors omhoog tot een andere sper pal. De hefhoogte is voldoende om ook groter hark te kunnen kruisen. Door het heffen valt het zwaddoek bovendien weg. Opdat de rotoren na elkaar omhoog gaan, respectievelijk zakken, heeft Fella een hydraulische volgorde besturing ingebouwd. Met twee curveprofielen rechts en links aan de hark voor de voorste rotors is de hef- en daalvolgorde aan te passen. Dat is eenvoudig en werkt betrouwbaar.
Wie vaak met verschillende trekkers op pad is, moet wel eens uitstappen, om de zaak te verstellen. Op aanvraag is er een elektrohydraulische rotor hefinstallatie verkrijgbaar.
3 meter transportbreedte voor de Fella zwadlegger
Voor het transport worden de klapspieën weer met de staalkabels ontgrendeld om de zwadlegger hydraulisch in te klappen. Om in krappe hoeken te werken kan er ook met alleen de achterste rotors gewerkt worden. Daarbij kunnen alleen de voorste rotoren opgeklapt worden. Dat voorkomt schade aan de cardanas en transmissie.
Korte bochten zijn dankzij de standaard stuuras met grote wieluitslag geen probleem. Alleen schuren de tastwielen tegen de voorste rotor.
Het verstellen van de werkbreedte aan de twee voorste rotors gebeurt met hydraulische cilinders. Voor de basisinstelling geldt: De rotor voor het verstellen wat heffen omdat de uitliggers niet uitschuifbaar zijn, maar omdat de breedteverstelling door de hoek van de eindhark bepaald wordt.
Tijdens het rijden is de werkbreedte probleemloos te verstellen als de hark voor een goede bodemaanpassing in de zweefstelling gereden worden.
1,2-2,2 meter breed hark
Om de zwadbreedte aan de volgende machine aan te passen, is de positie van de achterste rotors in ingeklapte toestand met een stang per rotor in vier standen te verstellen, een eenvoudige, praktische oplossing. Bij het maken van bochten moet de werkbreedte wat smaller gehouden worden zodat alles door de achterste rotor wordt mee genomen We waren tevreden over de kwaliteit van het harken en de harkvorming.
Fella zwadlagger samenvatting
In de 12,5 m klasse is de TS 12555 een lichte zwadlegger. De harkhoogte is vanuit de cabine eenvoudig elektrisch, en de werkbreedte hydraulisch in te stellen. Daarom volstaan twee EHR’s aan de trekker. De prestaties en de kwaliteit van het werk zijn prima.
In één oogopslag
- De TS 12555 Pro is een vier-rotor zwadlegger met centrale zwadlegging.
- Alle rotoren zijn met cardanassen aangedreven.
- De zwadhoogte is eenvoudig elektrisch te verstellen.
- De zwadbreedte is verstelbaar tussen 1,2-2,2 m.
Technische gegevens Fella TS 12555 Pro
| Fabrikant | Fella |
| Type | TS 12555 Pro |
| Werkbreedte | 10,50 tot 12,50 m |
| Zwadlegging | Midden |
| Zwadbreedte | 1,20 tot 2,20 m |
| Aantal rotoren | 4 |
| Rotordiameter | 3,20 m |
| Hoogteverstelling rotors | elektrisch |
| Aantal tandarme/rotor | 12 |
| Aantal dubbele tanden/arm | 4 |
| Banden rollen chassis | 500/50-17 |
| Banden rotoren | 16/6.50-8 |
| Aankoppeling | Onderste trekstangen (Cat.III) |
| Benodigde hydr. aansl. | 2 dw |
| Transportbreedte | 3,00 m |
| Transporthoogte (3 tandarmen gedemonteerd) | 3,65 m |
| Transportlengte | 8,50 m |
| Gevraagd vermogen | 59 kW (80 PK) |
| PTO toerental | 540 tpm |
| Gewicht | 4.400 kg |
Fella zwadlegger in de praktijk
Martin Meyr heeft in Hausen met zijn familie een melkhouderij van 40 koeien en hun nakomelingen. Hij gebruikt de zwadlegger op ca. 50 ha. De zwadlegger is hem goed bevallen.
Hij heeft doorgaans op smallere percelen gewerkt. “Speciaal in bochtenwerk moet de zwadlegger wat smaller ingesteld worden. Met een werkbreedte van 12,5 m blijft er anders wel wat liggen” vertelt Meyr. “Inclusief omzetten deden we zo’n 7,5 ha/u”.
Hij is tevreden met het harken en de slagkracht van de TS 12555 Pro. De volgordesturing werkt goed. “Een eenvoudige, maar praktische oplossing” volgens Martin Meyr. De aanlopen van de voorste tastwielen tegen de rotor beviel Meyr niet. Bij bochten, zeker bij het eerste zwad om het grasland, wringen de wielen en beschadigen daarmee de grasmat. Meyr vraagt zich af of de aanslagen die de wieluitslag begrenzen eigenlijk wel nodig zijn. Om uit te klappen moet de zwadlegger vlak staan, ander komen de achterste rotors zwaar omlaag.
Ulrich Wank heeft met zijn ouders een melkveebedrijf met 50 koeien en jongvee in hetzelfde dorp. De kwaliteit en slagkracht bevallen hem hoed. Met de volgorde-sturing voor de rotoren kwam hij goed weg. Hij had alleen graag gewild dat de voorste rotors apart gelift konden worden.
“Tijdens nachtelijk werk heb ik een schijnwerper op de zwadlegger gemist. De schijnwerpers op de trekkers waren niet voldoende om de harkvorm te controleren” vertelt Ulrich Wank. Bij het zwadleggen deed hij –inclusief omsteltijd – bijna 7 ha/u waarbij hij doorgaans 12 km/u reed.
Het harken ging goed. Net als de eenvoudige verstelling van de contourbaan ter optimalisering van het harken. Het ombouwen om tot een transporthoogte van 4,0 m te komen vond hij wat storend. “Dat duurt toch 15-20 min.” volgens Ulrich Wank.
Lof en kritiek
Rijdend gedeelte: Het rollend gedeelte op 500’er banden maakt een solide indruk. Met 3,0 m transportbreedte en 8,5 m lengte is voorzichtigheid op bochtige trajecten geboden.
In werking stellen: Het uitklappen in werkstand gaat na het ontgrendelen van de borgklink probleemloos. Wie legaal onderweg wil zijn moet bij transport altijd 3 tanden per rotor demonteren.
Kwaliteit van het werk: De harkkwaliteit en de zwadvorming zijn ons bevallen. De hydraulische volgorde sturing vraagt gewenning, maar werkt. De elektrische harkhoogteverstelling bevalt.