Geniaal eenvoudig.
Dat vonden de praktijk gebruikers van de Bogballe M2W Plus strooier.
De Deense fabrikant biedt sinds deze lente een eenvoudig te bedienen automatische deelbreedte schakeling met tablet PC, ISOBUS-terminal of spoor geleidingssysteem aan. Leest u maar mee over onze ervaringen met de M2W-Plus-strooier met Section Control Dynamic.
Eén ding moet de technici van Bogballe nagegeven worden. Ze kunnen het eenvoudig. Daarvan mochten we ons in eerdere tests overtuigen. Als de strooier eenmaal op zijn werkbreedte is ingesteld, als de correcte strooivleugels in de goede stand staan (doorgaans 1 of 2) dan hoeft er bij de optimale aanbouwhoogte van 75 cm boven het bestand alleen nog maar de hellinghoek ingesteld worden en de hoeveelheid mest samen met de afdraaiwaarde ingegeven te worden. Alle andere rekenwerk wordt gedaan door de Computer Calibrator Zurf.
De calculator bepaalt via de GPS antenne positie en besluit of er gestrooid wordt, of niet.
Eenvoudig instellen
Zelfs het afdraaien kan de gebruiker bij de weegstrooier vergeten. Als de afdraaiwaarde eens niet in de strooitabel mocht staan, dan kan het ook wel zonder. Al na 25 kg mest regelt de strooier na. Omdat het toerental van de aftakas bij gewone strooiers doorgaans op 540 tpm ligt, is de hellinghoek de enige variabele voor de strooier. Die is bij normale mest en 27 m werkbreedte heel eenvoudig te controleren.
Als de Bogballe tot aan de volgende rij strook strooit, dan klopt alles inclusief de dwarsverdeling. Bij meer dan 27m of specifieke mestsoorten komt het niet meer tot de volle viervoudige overlapping. Maar dan nog heeft de strooier het voordeel van twee identieke strooipatronen met de grootst mogelijke overlapping.
Wie voor nauwkeurigheid gaat, kan de dwarsverdeling met inspectie cups controleren. In de gebruiksaanwijzing staat hoe dat tot de correcte hellinghoek moet leiden. Voor de meeste mestsoorten staan de waardes in de tabellen of op Internet. Voor Android en iOS zijn er ook strooitabellen apps voor tablet en smartphone.
De voorkant van de strooivleugel is voor het normaal strooien. De achterkant wordt bij het grens strooien gebruikt.
Grens strooien naar rechts
Zo eenvoudig was het tot nu toe met de weegstrooiers met hun Calibrator-Zurf-terminal. Een reden voor deze aan een nauwkeurig strooibeeld gekoppelde eenvoudige instelling, is volgens Bogballe de viervoudige overlap bij het heen- en weer rijden. Die resulteert uit de voor de machine juiste draairichting van de 600 mm grote strooischijven.
De strooibeelden van de beide schijven overlappen na elke arbeidsbreedte bijna geheel. Bij het wisselen van de draairichting, die van andere fabrikanten de voorkeur krijgt, en die Bogballe voor het grensstrooien gebruikt, hebben de strooischijven beduidend minder overlap.
Daarom heeft Bogballe tweedelige strooivleugels. De ene kant is om normaal mee te strooien, de andere bij het omkeren van de draairichting voor het grens strooien over rechts. Bij deelbreedtes of wigvormige percelen werden bij Bogballe tot nu toe hoeveelheid en mestverdeling aan beide zijden handmatig en symmetrisch aangepast. Dat leidde tot een geringe onderbemesting, die in praktijk pas bij werkbreedtes van meer dan 24 m tot duidelijker effecten aan de van de wig afgewende zijde voerde.
Met het waterpas is de helling van het apparaat goed te controleren. Dat is een van de weinige stelmogelijkheden van deze meststrooier.
Bogballe met extra duwer
Een echte deelbreedteschakeling had Bogballe tot nu toe niet. Maar daarvoor heeft Bogballe nu een aanvullende duwer bedacht. Hij wordt door een elektrische stappenmotor onder de feitelijke doseerschuif bediend.
Aan de ene kant heeft hij een bordes dat de meststroom wat omstuurt en zo het afgiftepunt op de strooischijf verschuift. De normale doseerschuif is in tweeën gedeeld, en zorgt ervoor dat het afleverpunt in vergelijking tot het strooien zonder deelbreedte verandert.
Als de hoeveelheidsinstelling maar eenzijdig wordt toegepast, dan wordt ook het afleverpunt in vergelijking tot het strooien zonder deelbreedte veranderd. Daarmee verandert het hele strooibeeld. Voor de deelbreedte wordt het strooibeeld korter en wordt de hoeveelheid beperkt.
Aan de flank, naar de andere rijrichting, verandert en bijna niets aan het strooibeeld. Daarmee is er aan de deelbreedtezijde een sneller vallend, en dus korter strooibeeld. Aan de andere kant wordt de mest ongeveer als bij het normaal strooien verdeeld. Daarom is de gezamenlijke mestmassa nauwelijks van het normale strooien te onderscheiden, zoals de strooibeelden aangeven.
Gelijkmatig naar achteren
Het Bogballe systeem voor de deelbreedte schakeling heeft nog een voordeel. Het strooibeeld achter de machine is bijna half cirkelvormig. De mest verdeling in de rijrichting is mooi gelijkmatig en daarbij onafhankelijk van de strooibreedte en mestsoort. Daardoor zijn de in- en uitschakelpunten bij het naderen c.q. verlaten van de kopakker erg eenvoudig te bepalen.
De afstand wordt voornamelijk door de breedte van de kopakker bepaald. Zo moet er bij een rijstrokenafstand van 27m ongeveer 20m na het inrijden van de strook ingeschakeld worden. Op de grens aanrijdend moet de zaak ongeveer 4m voor het eind van de rij strook afgeschakeld worden zodat er ook voldoende mest op de kopakker komt. Zo kan de bestaande rij strook aan de kopakker gebruikt worden.
Acht deelbreedtes
Bogballe heeft de deelbreedte schakeling in 8 secties verdeeld, die gelijkmatig achter de kunstmeststrooier verdeeld zijn over de hele werkbreedte. Bij een totale werkbreedte van 27m worden de deelbreedtes dus 3,37m.
De Section Control Dynamic deelbreedte controle kan natuurlijk handmatig over de terminal bediend worden. Maar wie eenmaal met automatische deelbreedteschakeling heeft gereden, wil die niet meer missen.
De vraag ‘wanneer in- of uitschakelen?’ speelt altijd aan de kopakker. Onderzoek heeft geleerd dat er op weg naar de akkergrens doorgaans te snel wordt afgeschakeld. Er wordt daar dan te weinig bemest. Bij het weer de akker op rijden wordt de toevoer doorgaans te vroeg weer gestart, waardoor er te veel wordt bemest.
Aan de kopakker valt dat vaak niet zo op omdat er vaker heen en weer wordt gereden en omdat de bodemverdichting en de rijstroken in het bestand een juiste inschatting bemoeilijken.
Maar hoe schakelt Bogballe de strooier automatisch in of uit? Voor de automatische deelbreedteschakeling zijn er drie mogelijkheden: De eerste is ISOBUS; het zij over de trekkerterminal of een andere terminal. Hier is het belangrijk dat de software, respectievelijk de standaardinstellingen, compatibel zijn.
Dan is er de variant om de deelbreedtes te schakelen via een GPS terminal zoals die voor de spoorgeleiding wordt gebruikt. Dan is er ook nog de mogelijkheid de strooier te besturen met een tablet PC. Anders dan Väderstad, dat voor de bediening gebruik maakt van een iPad, heeft Bogballe gekozen voor Android als besturingssysteem. Er is dus keuze uit drie bedieningsmogelijkheden.
Mogelijkheid 1: ISOBUS
Wie de strooier via een ISOBUS-terminal wil bedienen, heeft een ISOBUS-controller nodig. Deze uitvoering is er sinds vier jaar af fabriek. Alle L- en M modellen met weegtechniek kunnen er achteraf mee uitgerust worden.
Dat hebben wij ook gedaan omdat de controller met de aansturing voor de recente Section Control Dynamic pas tijdens de duur van de test beschikbaar kwam. Hij wordt aanvullend op de meststrooier aangebracht. Dat is geen heksenwerk. De box vindt zijn plekje eenvoudig rechtsvoor. De kabel, die daarvoor in de Controler Calibrator Zurf gestoken werd, wordt ermee verbonden en dan kan een x-willekeurige ISOBUS VT-terminal aangesloten worden.
Er wordt dus simpelweg een extra box tussen de trekker en de strooier geschakeld. De combinatie werkte vlekkeloos samen met de CC! 200 en diverse Fendt terminals. De automatische deelbreedteschakeling werkt natuurlijk alleen maar als de trekker GPS en Section Control software aan boord heeft.
Om die software constant actueel te houden, is er nog een kleine box met twee USB aansluitingen. Vier schroeven lossen en vooruit met de geit. De extra box beschermt de controller, omdat er nu niemand meer aan de grote box hoeft te zitten. Hij is daarmee ook goed beschermd tegen vochtigheid. Wie overstapt, kan voor zijn Zurfcalibrator nog ca. €650 terug krijgen. Daarmee komt de ISOBUS ombouw nog slechts circa €3.000.
Met ISOBUS, zoals hier in een Fendt, is de Bogballe terminal niet nodig. Gewoon de stekker van de strooier in de trekker inpluggen en gaan.
Mogelijkheid 2: GPS controler
Een andere oplossing om automatisch te strooien is het gebruik van een GPS ondersteunde controller zoals de Matrix Pro van TeeJet. Die controler wordt met een speciale kabel gekoppeld aan de Calibrator Zurf. Matrix Pro is een spoorgeleide systeem dat ook veldspuiten of mestmachines kan aansturen.
Op de Bogballestrooier worden er 8 deelbreedtes meegeschakeld. Als de afstand vanaf de GPS antenne tot het middelpunt van de strooier correct is in gegeven, dan worden de schakelpunten voor het in- en uitschakelen van de strooier met halve strooibreedte ingesteld.
De bediening en instelling van de strooier gebeurt daarna over de Zurf terminal. Bij Section Control wordt er één geregeld met de grensstrooi instelling. De TeeJet terminal slaat de afgestrooide grenzen vast en bepaalt zo de grenzen van de akker. Als dan de rij stroken worden afgestrooid, dan schakelt de meststrooier zich automatisch in en uit. Bovendien zorgt hij ervoor dat de strooier bij het overschrijden van de afgeperkte grenzen, bijvoorbeeld tijdens het keren op de kopakker, uitgeschakeld blijft.
Dat is zeker op wigvormige percelen erg praktisch. Bij wigvormige percelen of smalle doorgangen wordt de werkbreedte automatisch in 8 stappen aangepast en worden de hoeveelheden gereduceerd. Bij het strooien op weidegrond of het vooraf bemesten bij mais is het spoorgeleidingssysteem inzetbaar. Zowel rechte A-B lijnen als contouren zijn daarbij instelbaar. Het spoor wordt dan met LEDs aangegeven. Dat geeft ook strak werk op weidegrond of percelen zonder rijstroken.
Voor het automatisch strooien met de Matrix-Pro terminal moet er op de strooier nog een 5,7“- of 8,4”grote display gemonteerd worden (resp. ca. €3.000-4.000).
Section Control, doet het ook samen met de TeeJet Matrix Pro terminal.
Mogelijkheid 3: Tablet PC
Heeft u een tablet met Android? Dan kunt u die ook voor het bemesten gebruiken. De erbij horende app kunt u gratis downloaden via de Google Play Store. Maar de tablet moet dan wel Android 4.0 of hoger zijn.
Alles wat er dan verder nog nodig is, is de communicatiemodule iZurf met een standaard GPS antenne om de verbinding met de Calibrator-Zurf terminal te maken.
De GPS-antenne komt op het dak van de trekker, de afstand tot het midden van de strooier wordt ingegeven en het werk kan beginnen.
Met de tablet kan de strooier compleet bediend worden. Die bediening lijkt op die van de Zurf terminal. Maar wij hebben de machine doorgaans niet met de tablet bediend, maar hem alleen voor de spoorgeleiding en de automatische deelbreedtes gebruikt.
Bij de spoorgeleiding kunnen er A-B lijnen gereden worden of kan er contour gewerkt worden. De aanduiding van het correcte spoor gebeurt met pijlen op de display.
De iZurf-module heeft drie interfaces. Daarmee zijn de GPS-antenne, een stikstof sensor en een derde apparaat serieel aan te sluiten. Praktisch: Wie al een GPS-systeem heeft, kan de iZurf ook als Y-splitter voor de Calibrator Zurf gebruiken.
Met de tablet besturing biedt Bogballe een goedkope oplossing die onafhankelijkheid geeft t.o.v. de trekker- of andere GPS-terminals. Ook oudere W-strooiers kunnen er van voorzien en mee bestuurd worden. De oplossing met de tablet beviel ons goed. Aan het begin van de test haperde de software soms, maar na de laatste update waren er geen klachten meer. Het systeem draait stabiel.
Omdat de strooier ook over de terminal te bedienen is, hebben we de tablet alleen voor instellingen gebruikt of voor het tonen van de spoorgeleidingslijnen. Omdat de Calibrator Zurf toch al in de cabine hangt, is de bediening van daaruit handig. Zo kun je blind naar de terminal grijpen om de toetsen te bedienen. Op het touchscreen is dat altijd wat tricky, zeker als er met 15 km/u over de akker wordt gereden.
Na de laatste software update was ook dubbel strooien mogelijk. Dat is zinvol wanneer de zaaier een keertje per ongeluk leeg gereden is. In dat geval wordt eenvoudig de GPS automaat uitgeschakeld om nog een keer te strooien zonder op geheel handmatige bediening over te hoeven gaan. Met een prijs van ca. €2.000 is de oplossing met de tablet echt goedkoop. En een Android tablet kost ook niet veel. Die keuze heeft onze voorkeur, als er tenminste geen ISOBUS en Section Control aan boord zijn.
Indien gewenst kan er op de tablet de informatie van de Calibrator-Zurf herhalen en ook de kaart van de Section Control bekijken. Alle instellingen zijn met de tablet te doen.
Samenvatting van de Bogballe M2W kunstmeststrooier
De Bogballe M2W is ons door zijn eenvoudige bediening goed bevallen. Ook de nauwkeurigheid van de verdeling voldeed weer aan onze verwachtingen. Het instellen is net zo eenvoudig als de bediening. Met deze strooier kan de bestuurder maar weinig fout doen.
Dat geldt helemaal als er met Section Control gewerkt wordt. Voor de bediening kan iedereen zijn ideale oplossing vinden.
Wie ISOBUS Section Control heeft, grijpt naar de ISOBUS-controller. Wie een GPS-terminal heeft, gebruikt die gewoon. Wie geen van beide heeft, die kan de tabletuitvoering kiezen. Want hoewel een tablet voor landbouw inzet niet de meest robuuste keuze is, werkt hij wel. Een houder en een kabel voor de stroomvoorziening is alles wat er voor nodig is. Bovendien is het de goedkoopste oplossing. Het mankeert er alleen aan dat de veldspuit er niet mee bediend kan worden. Maar wie weet wat de toekomst brengt? Dat de tabletbediening werkt, dat bewees onze test.
De tablet en de Bogballe terminal communiceren via de iZurf module.
In een oogopslag
- Een meststrooier met drie bedieningsvarianten voor de auto-matische deelbreedte schakeling.
- De ISOBUS-controler wordt eenvoudig tussen de strooier en de trekker aangesloten. Dan is de M2W met elke willekeurige ISOBUS terminal te bedienen.
- Ook veel GPS terminals geven de mogelijkheid de deelbreedtes automatisch te schakelen.
- De automatische deelbreedteschakeling bij tablet gebruik is een slimme oplossing.
Technische gegevens Bogballe M2W Plus
| Maten en gewichten | |
| Inhoud | 3.000 l |
| Strooibreedte | 12 tot 42 m |
| Strooibreedte in test | 27 m |
| Breedte | 2,90 m |
| Hoogte | 1,39 m |
| Diepte | 1,40 m |
| Vul opening | 2,84 x 1,34 m |
| Leeggewicht | 555 kg |
| Max. belading | 3.000 kg |
| Uitbreng hoev. | 0,35 tot 400 kg/min |
| Toerentallen | |
| Aandrijf toerental | 540 tpm |
| Toerental schijven | 750 tpm |
De bediening met de Calibrator-Zurf terminal is eenvoudig. In de display zijn alle belangrijke functies te zien.
Bogballe kunstmeststrooier in de praktijk
Martin Schulze Rötering heeft samen met zijn vrouw Hildegonde een akkerbouwbedrijf in Ahlen. Op ongeveer 240 ha worden daar tarwe, koolzaad, aardbeien en asperges verbouwd. Een deel van de productie wordt in eigen beheer verwerkt en in de bedrijfswinkel verkocht.
Martin heeft voor de M2W gekozen vanwege zijn eenvoudige bediening, hij werkt veel met personeel uit het leerlingstelsel, en de werkbreedte van 36 m. “We waren hier de eerste die de strooier bedienden over de Fendt terminal met Section Control. Daar hebben we in het begin wat leergeld voor betaald. Maar intussen werkt alles prima. Vanwege de mestbesparing op zijn vele speciale gewassen zijn de kosten van de Section Control er volgens de landbouwer intussen wel uit.”
Jozef Berg beschrijft zijn Bogballe meststrooier M2W als “Geniaal simpel”. Voor de aanschaf had hij de M2W vergeleken met de Rauch Axis H EMC en een Amazone ZA-TS. De eenvoudige bediening en het strooibeeld van de M2W haalden de landbouwer, die een bedrijf van 180 ha in Bonn heeft, over de streep.
Hij rijdt de meststrooier met een John Deere 6930 en 2630 Greenstar terminal met RTK. “Aan de rand van Bonn kan ik het me niet veroorloven dat er mest op de akkerwegen komt” vertelt Jozef Berg. Hij ervaart het als er positief dat het verschil tussen gekochte mest en de uitgebrachte hoeveelheid volgens de terminal slechts 2-2,5% is. En dat bij 36 slagen.
Lof en kritiek voor de Bogballe M2W
Aanbouw: de aanbouw is eenvoudig. Een hydraulische topstang is makkelijk, om de helling van de strooier in te stellen. Voor laat bemesten zijn er extra koppelpunten om de strooier hoger te zetten.
Instelling: Het instellen van de strooier is eenvoudig. De weegschaal zorgt voor de hoeveelheidsregeling. Afdraaien is niet nodig. De werpafstand wordt door de hellinghoek bepaald. De hoeveelheid uitgebrachte mest is exact en de verdeling beviel ons goed.
Bediening: Met de Calibrator Zurf terminal is de M2W strooier goed te bedienen. In de terminal hoeven alleen de uit te brengen hoeveelheid, de werkbreedte en eventueel de afdraaiwaarde ingevoerd te worden. Dan kan er gewerkt worden.
Section Control: Voor Bogballe geldt: “Voor elk wat wils”. Of het nu ISOBUS, GPS controller, of met een tablet is: Alles werkt prima op de strooier en alles vergemakkelijkt het werk enorm. ‘Te veel’ of ‘te weinig’ bestaat niet meer. Bij gebrek aan ISOBUS is de tablet onze eerste keuze.
Strooiresultaat: Bij de langs- en bij de dwarsverdeling waren we erg tevreden over de Bogballe. Ook het grens strooien ging prima.