Rijtest | Op de Agritechnica van 2011 werd de Amazone VarioTrail al als conceptmodel getoond. Dankzij de positieve feedback uit de praktijk gaat dit, door de fabrikant als ‘universele drager’ omschreven apparaat, nu in beperkte voorproductie. We laten zien wat voor techniek er achter zit en wat de mogelijkheden zijn.
De Vario Trail is een basisvoertuig waar aan een ADX of Citaan zaaimachine is te koppelen.
Door de sterk gestegen prijzen van olie en staal plus de gestegen loonkosten in de machinebouw zijn landbouwmachines de afgelopen jaren aanzienlijk duurder geworden. Dat heeft een stijgende werking op de kosten van landbouwers en loonwerkers.
De betere benutting van machines en werktuigen zou daar een oplossing kunnen zijn. En de VarioTrail – kortweg: de VT – is één van Amazones antwoorden op dat gebied. Het principe: aan de werktuigdrager, in dit geval een zaaiwagen met een grote container, zijn zowel de EDX enkele korrel zaaimachine alsmede de Citan zaaibalk te koppelen.
De VarioTrail als basis dragervoertuig
Voor de drager van de VT gebruikt Amazone al voorhanden zijnde techniek. Het trekkende voertuig met onderstel en zaaigoed/mesttank kennen we van de Citan 6000 en de gedragen EDX 6000 TC. In de tank gaat 3.000 liter. Als de VT als enkelkorrelzaaier ingezet wordt, dan dient de container als mestopslag voor de bodembed bemesting. Bij gebruik van de Citan zaaibalk wordt hij gevuld met zaaigoed.
Het vullen gebeurt op zijn best met big bags, waarvan er krap drie in de container gaan. Optioneel levert Amazone een links gemonteerde vijzel om de zaak te vullen. Maar daarbij moet ook nog handmatig voor een gelijkmatige vulling gezorgd worden als het tankvolume optimaal benut moet worden. Dankzij de ruime opstap met bijzonder goede handgrepen aan de voorkant van de tank is het vullen erg goed te controleren. Een vanaf het opstapplatform afrolbaar zeil houdt het geheel tijdens inzet stofdicht.
Het uitdraaien gaat verregaand geautomatiseerd. Men moet de afgewogen hoeveelheid in de boordcomputer invoeren.
Een elektrische dosering
De elektrisch aangedreven doseerinrichting zit centraal en erg goed toegankelijk onder de tank. De instelling van de uitwerpsnelheid, of het nu zaad of mest betreft, gaat via de tot de standaarduitrusting behorende Amatron 3 bedieningscomputer. Daarmee wordt ook het uitstrooien gestart. Als bediener hoeft men alleen de bodemklep van de injector om te leggen, de meegeleverde bak er onder te steken en de uitgedraaide hoeveelheid af te wegen. Als dat gewicht in de computer wordt ingevoerd, dan berekent die zelf het benodigde doseertoerental.
Voor de Citan dosering gebruikt Amazone verschillende cellenwielen, die naar gelang korrelgrootte en uitstrooihoeveelheid aangepast moeten worden. Voor de mestverdeling is er een eigen doseerwiel, waarmee uitbrenghoeveelheden van 50- en ongeveer 350 kg/ha te bereiken zijn.
Goed: dankzij de grote banden (700/40-22.5 of 7.10/40-22.5) beweegt de gevuld tot 8 ton zware combinatie zich rustig over de weg en het veld en laat hij in het zaaibed weinig sporen achter. En door de ver naar voren geplaatste tank zal het geheel ook onder volle bepakking, dus 16 EDX units, de voorwielen aan de grond houden. Daarvoor zorgen bij een inzet vanaf 10 EDX eenheden ook nog de aanvullende gewichten die aan het front gebouwd worden.
Het koppelpunt voor de machinewissel zit direct achter het onderstel
Het deelpunt achter het onderstel
De twee verschillende zaaibalken worden direct achter het onderstel met de drager verbonden. De koppeling vindt plaats via het voor kopakker en transporthef bedoelde zwenkende frame met zijn twee krachtige, hydraulische cilinders. Dat koppelframe noemt Amazone ‘EasyQuick’ en het is het doorslaggevende verschil met de dragers voor EDX en Citan.
Voor de ombouw moet toch wel gerekend worden op twee uur met twee man. Er moeten immers niet alleen vier gezekerde bouten los- en later weer vastgemaakt worden terwijl de drager en zaaimachine daarbij perfect uitgelijnd moeten zijn. In praktijk zouden snelkoppelingen voor de twee onderste aansluitingen beter bevallen. Daarbij komen dan ook nog talrijke elektrische- en hydraulische verbindingen. Maar die zijn door snelkoppelingen beduidend sneller te wisselen. Het los- en vastmaken van de luchtslangen vraagt dan weer wat meer tijd. Voor de EDX zijn dat er drie. Twee voor het graan, een voor de mest.
Voor de Citan hoeft er maar één (voor het zaaigoed) verbonden te worden. De niet gebruikte slangen zijn dan afgestopt om geen systeemdruk te verliezen. Natuurlijk gaat het momenteel bij de VT’s nog steeds over prototypes en zal de ombouw in productie veel eenvoudiger zijn. Na samenbouw moet de combinatie beproefd worden, want het geheel moet waterpas aan de bodem lopen. Een in het frame opgenomen waterpas maakt dat stelwerk makkelijk.
De loonwerkers als doelgroep
Hoe past de EDX in dit verhaal? We zien loonwerkers als grootste potentiële klantengroep. Hij is te groot voor kleine bedrijven, terwijl agrarische grootgrondbezitters baat zouden kunnen hebben bij de EDX 6000. Waar de 6m Citan duidelijk te klein is. Loonwerkers kunnen met de Vario Trail verschillende klanten en hun eisen passend bedienen. Tot aan het koolzaadzaaien met onderliggende bemesting aan toe. Naar onze mening is de Citan voornamelijk geschikt voor werk op een lichte- of middelzware bodem. Omdat hij als solo drill zonder voorzetwerktuigen hoge eisen stelt voor wat betreft de fijn kruimeligheid van het zaaibed.
Voor het zaaien van koolzaad en graan wordt de Vario Trail voorzien van de Citan zaaibalk.
Wat nog op viel
Het ventilator toerental moet voor meststof 3.800 tpm zijn. Voor zaaigoed wat lager. Voor het snelle legen van de voorraadcontainer moet de doseerwals uitgebouwd worden, dat is te gecompliceerd. Amazone voorziet de Vario Trail standaard van luchtdrukremmen.
Trekkertechnisch zijn er een dubbelwerkende regelventiel, een enkele idem en een drukloze retour nodig. De pomp opbrengst moet minstens 80 l/min zijn.
Bij het wisselen van de zaaimachine, wordt het betreffende bedieningsmenu automatisch in de boordcomputer geladen.
De EDX is niet als driepuntsaanbouw te gebruiken. Ons idee is de optie van een adaptorframe voor driepuntsbevestiging. Die zou te combineren zijn met en front- meststoftank. Dat is interessant voor loonwerkers omdat in augustus dan met koolzaad gewerkt kan worden met de EDX en de Citan.
Tegen een meerprijs van ca. € 3.700,- levert Amazone een zijdelings vulvijzel.
In een oogopslag
De Amazone Vario Trail biedt twee machines in één. Met de EDX zaaier kunnen mais, zonnebloemen, gras of koolzaad (in enkelkorrel inzet) gezaaid worden. Een vergelijkbare insteek heeft bijvoorbeeld Kuhn met zijn Moduliner, maar daarbij is nog steeds een cirkelhark of rotorcultivator in opgenomen. Dat maakt gebruik zonder voorbereidende akkerbewerking mogelijk.
Technische gegevens Amazone VarioTrail
| Werkbreedte | 6,00 m |
| Transportbreedte | 3,00 m |
| Volume mest/zaaigoedtank | 3.000 l |
| Volume zaadtank EDX | 600 l |
| Rijsnelheid EDX | tot 15 km/h |
| Rijsnelheid Citan | tot 20 km/h |
| Aantal elementen EDX | 8 tot 16 |
| Rijenafstand EDX | 37,5 tot 80 cm |
| Rijenafstand Citan | 12,5 of 16,6 cm |
| Gewicht met EDX | ca. 5,5 t |
| Gewicht met Citan | ca. 4,7 t |
| Transportbreedte | 3,00 m |
| Gevraagd vermogen | vanaf 150 PK |
| Hydr. aansl. | 2dw, 1ew, 1 retourleiding |
Uit de praktijk
Dhr. Henke gebruikt sinds het voorjaar van 2012 de Amazone voor mais- en graanzaaien. We vragen hem wat hij van het concept vindt, en wat zijn ervaringen zijn. “Ons doel is om met de Vario Trail plus EDX 500-600 ha mais in te zaaien. Om het rendement van ons zaaiwerk te verbeteren lijkt de VT een prima optie. We hebben de machine tot dusver alleen voor mais gebruikt, en willen in de herfst winterrogge op maisstoppels gaan zaaien. Dan verwisselen we de EDX tegen de Citan. Op onze lichte bodem (leemachtig zand) besparen we op zaad door de goed gedoseerde uitstrooiing en (door de bemesting) goede opbrengst. Ik kan me ook een goed resultaat in de tussenoogst voorstellen als het land eerst met een korte-schijveneg bewerkt is. Wat de Citan met het winterzaaigoed doet, moeten we nog uitproberen. Er zitten immers geen voorbewerkingswerktuigen op. Het nazaaien van grasland lijkt me ook een goede optie.”
De 3.000 liter tank kan met meststof of zaaigoed gevuld worden. Voor ca. € 5.000,- is er een weeginstallatie.
Algemene indruk
De VarioTrail van Amazone maakt het voor grote bedrijven en loonwerkers mogelijk de machinekosten door een hoger rendement te verlagen. Het idee is niet nieuw, maar krijgt steeds meer grond onder de voeten. Het voordeel van de Vario Trail ten opzichte van vergelijkbare machines is zijn compacte bouwwijze. Maar met de graanbalk van de Citan zijn de inzetmogelijkheden beperkt, omdat de grond er niet bij voorbewerkt wordt en daarom het voorliggende zaaibed al goed moet zijn. We zijn er benieuwd naar of Amazon daar in de toekomst nog oplossingen (frontwerktuigen) voor aan gaat bieden. Tot dan zal de VT alleen al kopers vinden omdat zijn grote tank een indrukwekkende slagkracht geeft.