Al sinds circa 2006 is het Zweedse Steelwrist actief aanwezig op de Nederlandse en Belgische markt. Vanaf die tijd is de bekendheid van het concept tiltrotator in het algemeen en Steelwrist in het bijzonder, gestaag gegroeid.
Er is, kan ik mij herinneren, ooit gesproken over de term ‘tiltrotator revolutie’. Wat zou betekenen, dat in zeer korte tijd het merendeel van de graafmachines voortaan zou zijn uitgerust met een tiltrotator. Zoals dit bijvoorbeeld in Scandinavië het geval is. Bliksemsnel is het in Nederland en België niet gegaan, maar anno 2016 gaat zeker wel de bewering op, dat de Steelwrist tiltrotator aan een sterke opmars bezig is en dat men een serieuze plek heeft verovert op de materieelmarkt. De klanten die een Steelwrist hebben aangeschaft, beweren stuk voor stuk dat ze echt niet meer zonder kunnen en willen.
Het leveringsprogramma van Steelwrist is breed: acht verschillende types tiltrotators, geschikt voor machines met een gewicht van 2 tot 34 ton. Verder: het Symmetrische Front Pin Lock snelwisselsysteem met S40, S50, S60 en S70 snelwissels voor verschillende gewichtsklasses.
Eenvoudig, veilig en zeer compact
Aanbouwdelen: diverse soorten graafbakken, palletborden, rippers, asfaltsnijders en vlakramen. En tot slot besturingssystemen: het goed doordachte Xcontrol generatie II CanBus systeem voor aansturing en integratie van tiltrotators, met de XControl joysticks en optioneel leverbare wiel- of rupsbesturing in deze joysticks.
Het Agri Trader testteam maakt kennis met Tom van Baars, die verantwoordelijk is voor de activiteiten van Steelwrist in de Benelux. Hij neemt ons mee naar een zeer gewaardeerde klant: De Boer Burgum BV. De Boer was in 2006 één van de eerste Nederlandse Steelwrist klanten en heeft inmiddels vier machines uitgerust met Steelwrist tiltrotator.
Bij aanschaf van de laatsten heeft hij echter bewust gekozen voor het symmetrische S60 snelwisselsysteem met Front Pin Lock vanwege de flexibiliteit en efficientie. Voordat we gaan draaien met de machine, bekijken we eerst de Steelwrist uitrusting nader. De machine is uitgerust met een S60 Front Pin Lock snelwissel met daaronder een X18 ‘sandwich S60-S60’ tiltrotator.
Deze is voorzien van geïntegreerde viervingergrijper en Steelwrist GEOfit snelkoppelingen. Een hele mond vol met terminologie, die heel goed is uit te leggen.
De S60 snelwissel van Steelwrist
Allereerst de S60 snelwissel. Dit is dus niet de traditionele CW snelwissel maar een systeem dat in Zweden al langere tijd gebruikt wordt. Grote voordelen hiervan zijn het lage eigen gewicht en de geringe bouwhoogte ten opzichte van de CW versie. De constructie is sterk en kan heel veel kracht aan door de grote flexibiliteit van het materiaal. De snelwissel is namelijk gegoten uit één stuk gietstaal en beschikt over een spelingsvrije ophanging door middel van nastelbare “expander-pennen”.
De S60 snelwissel is voorzien van het gepatenteerde Front Pin Lock systeem. Hiermee is voor de machinist, door middel van een groene en rode indicatorstift, vanuit de cabine zichtbaar of het aanbouwdeel correct gekoppeld is. Daarnaast worden beide assen vergrendeld, ook bij onjuiste aankoppeling. Zo kan de machinist het aanbouwdeel nooit per ongeluk verliezen of laten vallen. Verder onderscheid van de S60 snelwissel ten opzichte van een vergelijkbare CW30 snelwissel is het gewicht. De S is maar liefst 80 kg lichter wat we in de praktijktest ook goed hebben gemerkt.
Tom van Baars: “Veel gewicht aan de giek wil je absoluut niet hebben. Dit kost capaciteit en dus meer brandstof”. Een laatste verschil maar wel een hele belangrijke is de opbouwhoogte. De S60 snelwissel is ruim 30% lager. Hierdoor wordt de gehele constructie veel compacter. Zo behoudt de machine veel meer opbreekkracht en kan deze veel efficiënter werken. Dit betekent uiteindelijk meer rentabiliteit ofwel meer ‘money in the pocket’.
De X18 tiltrotator
De X18 tiltrotator is een ‘sandwich type’. Dit betekent dat er zich zowel aan de onderzijde (voor wisseling van het aanbouwdeel), als aan de bovenzijde (machinezijde) een snelwissel zit. Hiermee heeft de machinist een keus: de tiltrotator eraan indien nodig of niet.
De tiltrotator met grijper weegt circa 510 kg. Licht en toch sterk door ook hier veel gebruik te maken van gietstaal. Zonder tiltrotator aangekoppeld, heb je natuurlijk veel meer opbreekkracht en ben je sterker. Dit is uiteraard veel beter in situaties, waarbij je bijvoorbeeld ‘met volle bakken’ continu productie moet draaien of bezig bent met sloopwerkzaamheden. Naast een voordeel in kracht, is een bijkomend voordeel dat je de tiltrotator ook niet kunt beschadigen tijdens deze werkzaamheden. Verder scheelt dit natuurlijk gewicht wat resulteert in brandstofbesparing.
Tom van Baars: “Ervaren machinisten schatten de verhoging in productiviteit, door het werken met een tiltrotator, op een slordige 20 tot 25%. Dit is behoorlijk veel. Maar goed, je wilt als machinist natuurlijk wel de keuze hebben om de Steelwrist aan- of af te koppelen. Je hebt deze immers niet altijd nodig, of het werk laat het simpelweg niet toe.”
Aan het werk met de Steelwrist tiltrotator
De Agri Trader machinist start de machine, de tiltrotator is al aangekoppeld. Eerst recht afwerken en vervolgens schuin afwerken onder alle hoeken. Dit is met een Steelwrist echt kinderspel. De Agri Trader machinist heeft toevallig ervaring met het draaien met een Steelwrist. Maar iedere ervaren machinist kan binnen een week of twee leren, hoe een tiltrotator het beste te gebruiken in zijn werk.
De voordelen zijn voor alle gebruikers ongeacht de ervaring hetzelfde: je kunt gelijktijdig graven, kantelen en roteren met de bak of ieder ander uitrustingsstuk. De steelwrist beweegt zich letterlijk net zo soepel als een polsgewricht.
De standaard 45 graden kantelhoek met dubbelwerkende cilinders zijn noodzakelijk voor flexibel en krachtig gebruik. De machinist graaft moeiteloos rondom een paal, zonder zijn machine te hoeven verplaatsen. Resultaat is minder potentiële schade door de machineverplaatsing en het werk is sneller klaar. Dit bespaart tijd, brandstof en dus geld.
Rotatie geschiedt door een vetgesmeerde wormwieloverbrenging waarbij smering voortdurend gegarandeerd is en welke eenvoudig is aan te sluiten op de automatische smering van de machine.
Na het werken met de bak, gaan we de in de tiltrotator geïntegreerde vier-vinger-grijper gebruiken. Met deze grijper is het heel makkelijk om bijvoorbeeld bomen, stenen, buizen of ander materiaal te verplaatsen, zonder gebruik te hoeven maken van andere machines, mankracht of gereedschappen.
Onze machinist draait de bak naar binnen, klapt de grijper uit en gaat verder, nu met het sorteren van stukken hout. Dit gebeurt vrijwel zonder onderbreking van het werk, wat wederom een tijdsbesparing oplevert. Hiermee kan de machinist meer werkzaamheden doen zonder dat hij ondersteuning nodig heeft van collega’s die rondom de machine in de risico-zone lopen.
Veilig en efficiënt
Als laatste proef willen we kijken hoe eenvoudig de tiltrotator los te koppelen is. Dit is binnen een mum van tijd gedaan. De machinist laat de giek zakken en plaatst de tiltrotator op de klaarstaande pallet. Vervolgens koppelt hij de tiltrotator los van de snelwissel. Als laatste koppelt hij de twee Steelwrist GEOfit snelkoppelingen los. GEOfit integreert de koppeling van olie-, vet- en stroomleidingen in één. Voor gebruik van een vetsmeersysteem is er een geïntegreerd retourkanaal aanwezig. Het enige dat hij nog moet doen is de meegeleverde stofkappen over de GEOfit schuiven.
Na de praktijktest praten we nog even met Heinze de Boer, eigenaar van De Boer Burgum. Hij geeft aan wat de doorslag heeft gegeven om weer te kiezen voor Steelwrist: “Met name de geringe opbouwhoogte van de tiltrotator en de geïntegreerde grijper hebben voor mij de keuze makkelijk gemaakt. Verder is het zo dat ik nu de keuze heb. Met of zonder tiltrotator werken.”
Conclusie is dan ook, dat als een machinist eenmaal kennis heeft gemaakt met een Steelwrist, er geen weg meer terug is. Eigenlijk is het een beetje verslavend zo blijkt…..
Opties
- Centrale smering
- Grijper
- Lasthoudventielen op kantelcilinders
- GEOfit
- X-Control besturingssysteem en joysticks