Toegegeven: 600 pk, 20 ton leeggewicht en 10+ meter lengte klinkt niet direct efficiënt. Wat de systeemdrager Holmer Terra Variant 600 VTU zo universeel en verantwoord maakt, dat ontdek je pas bij de tweede keer kijken.
Door zijn universele inzetbaarheid en zuinige verbruik toch efficiënt: de Holmer Terra Variant 600 VTU
Nee hoor, we zijn niet door grootheidswaanzin overvallen. Maar ondanks dat er in Europa per jaar maar zo’n 40 Terra Variants worden verkocht: in de grootlandbouw en het loonwerk zijn systeemvoertuigen weer helemaal actueel. Dat bewijst niet alleen de Claas Xerion, maar ook de doorontwikkeling van de Holmer Terra Variant voor steeds nieuwe inzetmogelijkheden.
Oorspronkelijk bedacht als systeemdrager voor gierwerkzaamheden en de bietenlogistiek is de 600 pk bolide sinds kort ook inzetbaar met een Bergmann mestverspreider en zelfs als zelfrijdende zaaimachine VTU (Variable Transport Unit.) Dat er achter de jongste ontwikkeling meer dan louter techniek, maar een heel nieuwe manier van denken zit, dat weten maar weinig mensen.
De Holmer Terra Variant VTU als systeemoplossing voor het moderne zaaien komt precies op het goede moment. Want wetenschappers en mensen uit de praktijk discussiëren steeds meer over het zo effectief mogelijk gebruiken van de beperkte mestvoorraden. Geïnjecteerd bemesten is daarbij een hoofdthema. En dat gaat dan niet alleen op voor gier en biogas installatie afval, maar ook voor kunstmest. De voedingsstoffen moeten direct daar worden gebracht waar de plant ze het best kan opnemen. Aan de wortels. Door slim bemesten worden er groeimogelijkheden voor het gewas verzorgd die de beplanting in de groei tijdens droge periodes kan ondersteunen. Dat beperkt gewasverlies en spaart de mestvoorraad. Kortom: het is goed voor de knip en het milieu.
Het strookzaaien, beter bekend als striptill, is daarbij het toverwoord voor de toekomst. Daarbij wordt de bodem niet meer in zijn geheel bewerkt, maar wordt er strooksgewijs gewerkt. Zo kan er diep gewerkt worden, terwijl er toch minder kans op erosie is omdat een groot deel van de organische restbestanden gewoon aan de oppervlakte blijft. Verdere voordelen zijn gewas afhankelijk. Bijvoorbeeld voor bieten een gelijkmatiger knolvorming en een vermindering van varus.
Zowel natuurlijke als industrieel geproduceerde mest zijn met dit proces lijnstrooks in te brengen. Dat is erg praktisch en verlaagt vooral bij het gieren en het gebruik van bio-installatie resten de ammoniak uitstoot die bij inzet van andere systemen tot 50% van de voedingsstoffen in de atmosfeer kan laten verdwijnen. Holmer biedt zijn Terra Variant dan ook aan als zelfrijdende bodembewerking en zaaimachine in de Master striptill combinatie en met de Vector mulchcultivator (allebei van Köckerling).
600 pk, 20 ton
De Holmer Terra Variant is gebaseerd op 18 ton wegende basisvoertuig met het lange chassis, een grote opbouw en de zwenkende achterste hefinrichting. De motor en cabine zitten voor de vooras. De assen zijn geschikt voor 4 wielsturing en hondengang besturing naar links en rechts. Alleen al daarvoor moest de achterste hef zwenkbaar zijn. Bijzonderheden zijn de geveerde vooras en de hydraulische hellingstabilisering met stuurcilinders aan de voor- en achteras. Die zorgen er voor dat de Terra ook vol beladen op een hellend talud kan werken. Geweldige banden in de maat 1050/50 R 32 sparen de bodem omdat ze met lage druk bereden kunnen worden en hoe dan ook een enorm grondcontact vlak hebben. Met een buitenbreedte van 3,0 m blijft de Terra Variant daar precies binnen de norm voor gebruik op de openbare weg.
Voor een passende aandrijving zorgt een 16 liter V8 motor van Mercedes-Benz. Die levert bij 1.800 tpm 450 kW (612 pk) en bij 1.300 tpm een vet koppel van 2.700 Nm aan de krukas. In de dieseltank gaat 900 liter. Dat klinkt als veel, maar bij een verbruik van 70 l/u onder volle belasting is het na 12 uur toch weer: “Volgooien!”. Optioneel is er gelukkig een tankinhoud van 1.800 liter.
Qua transmissie zet Holmer in op de DF 500 van Funk, die ook onder zware 9 R/RT trekkers van John Deere gebruikt wordt. Als powershifter kan die ook zonder koppelingsbediening onder last geschakeld worden. In deze klasse zijn de 18 vooruit, 6 achteruitversnellingen en een topsnelheid van 40 km/u passend. Het schakelen gebeurt nauwelijks voelbaar. Overigens is de 4WD altijd actief, ook op de openbare weg.
VTU opbouw
Komen we tot de kern van de zaak: de VTU opbouw voor mest en zaaigoed. De indeling is in twee compartimenten van elk 9,5 m3. En de containers zijn natuurlijk van corrosievast staal. Van bovenaf bezien lijkt de opbouw niet erg groot, maar als de bunker uitsluitend met zaaigoed is gevuld, dan gaat er ongeveer 20 ton in.
Met een uitstrooivolume van 200 kg/ha laten zich daar 75 ha mee inzaaien. Als de containerinhoud in tweeën wordt gedeeld om tegelijkertijd onder het zaaigoed te kunnen bemesten en te zaaien, dan volstaat de inhoud nog voor 40 ha. Geweldig!
Een blik in de enorme opzetbak voor mest en zaaigoed. De indeling kan fifty/fifty zijn.
De toegang tot de opbouw is mogelijk via een opstap aan de cabine Boven zit dan een flink bordes met een opklapbare balustrade. Op 4 m hoogte kun je best duizelig worden. De hele opbouw is met een zwaar rolzeil afdekbaar. De opbouw heeft totaal vier doseerinrichtingen die door Köckerling geleverd zijn en elk 35 l/min geven. De toevoer in de twee naar het aanbouwapparaat voerende drukleidingen kan flexibel ingesteld worden. Dat betekent dat het toedieningssysteem zowel zijdelings als naar voor en achter kan bewegen, en gecombineerd zaaigoed of mest in de leidingen kunnen brengen.
Daar is over na gedacht: Is de opbouw maar met één product gevuld, dan moet hij zich zo gelijkmatig mogelijk ledigen. Dan hebben de linker- en rechter toedieningssysteem elk een eigen drukleiding nodig. Bij mest en zaaigoed is er de verdeling tussen de twee voorste en achterste doseereenheden nodig, omdat er in de tank dan ook onderverdeeld is. Dankzij de vier doseurs zijn er verschillende mestsoorten gescheiden mee te nemen. Maar die mengen bij het doseren, daar is natuurlijk een hoop lucht voor nodig. Daarvoor zorgen twee grote, hydraulisch aangedreven ventilatoren. Die worden van uit de cabine bediend. Het draaien moet natuurlijk direct aan de doseerinrichtingen gebeuren wat door de hydraulische aandrijving geen probleem is. Maar voor wie het precies wil moeten de vier eenheden per stuk bedienen. En dat kost weer tijd.
Wisselen in dertig minuten
Wie naast de Terra Variant staat en kijkt hoe groot die is, zal zich afvragen hoe het ombouwen van de opbouw gaat. Hier heeft Holmer een complexe maar praktijkgerichte oplossing voor bedacht. De hele opbouw kan hydraulisch gelift worden om dan op separate (in de opbouw geïntegreerde) poten gestald te kunnen worden.
Daarvoor hoeven alleen de borgingen worden losgekoppeld en de elektrische- en hydraulische leidingen los genomen te worden. Wij hebben het niet geklokt, maar volgens Holmer is de complete wisseling na wat oefening uit te voeren binnen 30 minuten. Alleen moet er dan bij de VTU versie nog het aanbouwapparaat los gekoppeld worden. In ons geval was dat een Köckerling Vector met een werkbreedte van 8,2 m. Er wordt ook getest met een Terra Variant met een Köckerling Master. Dat is een striptill cultivator met een rijenafstand van 37,5 of 75 cm die op twee niveaus kan bemesten en te combineren is met een enkelzaad zaaimachine.
Riant hydraulisch vermogen
Om de aanbouwapparatuur en de boordmachinerie van voldoende werkolie te voorzien wordt de Terra Variant aanvullend voorzien van een 190 l/min pomp met een gescheiden werkdruksysteem. Die levert bij een ongelooflijke druk van 450 bar een hoeveelheid van 500 l/min. Dat is een vermogen van bijna 350 kW! En de door Holmer zelf gemaakte achterste hefinrichting in cat IV uitvoering tilt ruim 8 ton. Dat is voldoende omdat er in dit segment doorgaans alleen met opgezadelde werktuigen wordt gewekt. De 5 ERV’s staan aan de achterzijde (met tijd- en hoeveelheidinstelling) zullen voor de meeste klanten voldoende zijn. Er is geen PTO.
Overal knoppen en instrumenten. Vanwege het eigenzinnige concept vraagt de bediening enige gewenningstijd.
Een beperkt zicht
Komen we bij de cabine: die zit direct boven de motor en kan voor onderhoudswerk gekanteld worden. Naar voren wordt het uitzicht niet gehinderd door een motorkap of voorwielen.
Het feit dat de voorruit niet tot aan de vloer doorloopt vraagt gewenning. Want het zicht op de bodem begint nu pas circa 5 meter voor de machine. Zijdelings is het uitzicht naar links goed, naar rechts door het kleine zijraam beperkt. Om naar achteren te kijken is er bij een voertuiglengte van 10 m een camera nodig. Maar daar is de bestuurder snel aan gewend.
Verbazend: ondanks de zitpositie vlak boven de grote motor is het geluidsniveau erg laag. Om aan de bediening te wennen is wat tijd nodig omdat alles nogal anders is dan in conventionele machines. De kleurrijke werkmonitor is ruim opgezet en goed afleesbaar. Bij de rechter zijconsole is dat wat moeilijker omdat niet alle schakelaars van picto’s zijn voorzien. Dat is ook bij de multifunctionele hendel het geval. Maar daar is er een reden voor. De functies van de knoppen zijn daar afhankelijk van de geplaatste opbouw.
De knoppen voor het schakelen van de versnellingen en de keuze van de manier van sturen zouden in elk geval aangeven moeten zijn. Praktisch is weer het intussen ingevoerde kopakker management, dat zich met de multifunctionele joystick laat bedienen en tijdsafhankelijk ongeveer 30 posities kan afspelen.
ISOBus kunnen de Holmer kopers trouwens ook krijgen. Maar alleen in combinatie met een tweede, ISOBus compatibele terminal. Onze machine was voorzien van een Reichhardt terminal waar ook het automatische stuursysteem mee aangestuurd werd.
Zuinig in het verbruik
We hebben de Terra Variant600 VTU in de buurt van Maagdenburg bezocht. Met de 8,0 m brede Kökerling werkte hij op een diepte van 18 cm en met een H.o.H. afstand van 27 cm minerale mest in (175 kg/ha). Op de akker werden later bieten gezaaid. Bij een snelheid van 12 km/u was het doorsnee verbruik 76 l/u. Omgerekend zonder de kopakker tijd is dat 9,6 ha/u oppervlakteprestatie bij een verbruik van 7,9 l/ha. Dat is verdraaid zuinig. De enorme lengte (inclusief de cultivator bijna 20 m) valt daarbij nauwelijks op. En ondanks de lange wielbasis kan er aan de kopakker door de vierwielsturing toch nog scherp gemanoeuvreerd worden. Maar hier is het erg aanbevelenswaard om hier uit arbeidseffectiviteit te werken met een automatisch besturingssysteem.
De Holmer Terra Variant 600 in een oogopslag
Sinds tientallen jaren dromen engineers over een zelfrijdende bodembewerkende zaaicombinatie. U herinnert zich nog wel de Lemken Briljant die op de Agritechnica van 2003 veel opzien baarde. Minder spectaculair, maar wel klaar voor de praktijk, is de Holmer Terra Variant VTU. Het concept past precies in de lopende discussie over het meer gericht toevoeren en beter doseren van minerale meststof tijdens de bodembewerking en het zaaien.
Als systeemvoertuig komt de Terra Variant het meest dicht bij het concept van een zelfrijdende bodem bewerkings- en zaaimachine.
Holmer Terra Variant 600 VTU
| Motor | V8 Diesel |
| Fabrikant | Mercedes Benz |
| Cil. inh. | 15,93 l |
| Vermogen | 450 kW/612 PS |
| Arbeidstoerental | 1.800 U/min |
| Max. koppel | 2.700 Nm bij 1300 U/min |
| Tankinhoud | 900 l (naar wens: 1.800 l) |
| Transmissie | Full-Powershift |
| Fabrikant | Funk |
| Aant. versn. | 18 v/ 6 r |
| Topsnelheid | 40 km/h |
| 4WD | permanent |
| Sperdiff. | Voor en achter, pneumatisch |
| Voor as vering | hydraulisch met schommelarm |
| Helling stabilisatie | hydraulisch |
| Besturingssoorten | op alle wielen, hondengang li. re, star |
| Pompopbrengst | 190 l/min bij 200 bar |
| Power beyond aansluiting | standaard |
| Werkhydauliek (VTU) | 500 l/min bij 415 bar |
| Max. hydr. vermogen | ca. 350 kW |
| EHR | 5, dubbel werkend |
| Achterste hef | Kat IV |
| Hefvermogen | ca. 8 t |
| Hydraulisch zwenkbaar | standaard |
| Lengte | 10,25 m |
| Hoogte | 3,98 m |
| Breedte (800/50 R32) | 3,00 m |
| Leeggewicht zonder opbouw | 18.000 kg |
| Leeggewicht incl. lege opbouw | 20.700 kg |
| Max. werk gewicht gevuld | ca. 43.000 kg |
Lof en kritiek
Motor: een krachtige, maar zuinige V8. Tot nu toe slechts conform Tier3. Optioneel kan er 1.800 liter diesel mee
Transmissie: een full powershifter van Funk met lastafhankelijke automatische modus, met goede overbrengingsverhoudingen en zacht schakelend. Geen PTO beschikbaar. Topsnelheid 40 km/u
Hydraulica en hefinrichting: Standaard levert de VTU 500 l/min bij 415 bar. Tot vijf regelunits. De achterste hef in cat IV uitvoering tilt 8 ton
Functionaliteit: Een zeer universeel inzetbaar voertuig. Een goede krachtoverdracht door de grote banden, als de opbouwtank leger wordt verminderd de tractie. Ondanks zijn indrukwekkende lengte goed wendbaar. Wat onoverzichtelijk (maar diverse camera’s zijn zeer behulpzaam)
Met vierwielsturing is de draaistraal 5,5 m. Dat is prettig. Vol beladen kan de Terra Variant dank zij de 1.050’er banden qua tractie tegen elke trekker op.
Algemene indruk
De Terra Variant VTU is een zelfrijdende bodembewerkings- en zaaicombinatie in één, vooral voor loonwerkers een interessante machine. Het werkterrein in de verwerkingsketen zorgt er in elk geval voor dat de benuttingsgraad omhoog gaat, wat vaste kosten verminderend is. Daarmee moet rekening gehouden worden met een tijdelijke overlap in het gieren en de bietenbouw. Positief is dat er conventionele, opgezadelde bodembewerkingsmachines en zaaimachines gebruikt kunnen worden, die alleen naar behoefte voorzien hoeven te worden van slangleidingen voor de mest of voor het zaad.