Optisch valt de precisie zaaimachine Maxi van Rotoland op door zijn gepolijste edelstalen tank. Wat de maiszaaier nog meer te bieden heeft en waar hij nog verbeterd zou kunnen worden, dat blijkt uit onze test.
Veel landbouwers zien er tegenop om het zaaien uit te besteden, zelfs als de offerte van de loonwerker lager is. Ook voor deze klantenkring biedt Gruber Landtechnik uit Oberbayern onder hun huismerk Rotoland nu de prijstechnisch interessante zes rijïge precisiezaaier Maxi 5 aan.
Het meeste werk zal die al maiszaaiend doen. In het kader van de Greening en de eiwitstrategie-programma’s zou de verbouw van peuldragers moeten toenemen. Ook hiervoor is het zaaimechaniek van de machine -door gebruik van passende zaaischijven- aan te passen. Naast bonen, erwten en lupine kunnen er ook suikerbieten, koolzaad en zonnebloemen mee gezaaid worden.
De bij de Maxi mogelijke rijen afstanden zijn 70, 75 en 80 cm. Machines met variabele afstanden tussen de 45-75 cm worden door deze fabrikant echter ook aangeboden. De door ons geteste machine heeft zes pneumatische zaaimechanieken en een unit voor bemesting onder het zaad. Wegtransport is mogelijk door aanwezigheid van een inschuifbaar telescoopframe. Dankzij de schijfkouters voor de mest- en zaaiunits kan er ook met mulch gewerkt worden.
Snelle aanbouw
Qua zwaartepunt ligt de machine kort op de trekker. De afstand tussen de mestkouter en het achterwiel is 12 cm. Er is weinig ruimte voor het aansluiten van de PTO en hydrauliek. Om de aanbouw van de zaaier eenvoudiger te maken is er een snel aankoppelbare as voor de onderste hef gemonteerd. Veel aansluitwerk is niet nodig.
Naast de aftakas voor de ventilator is er een dubbel werkend ventiel nodig voor het uitschuifbare frame en een enkelvoudige voor de markeur. Die is helaas niet tegen botsen beveiligd, maar als hij niet in gebruik is staat hij rechtop. De ventilator is goed beschermd geïntegreerd in de mesttank.
Gedeelde mesttank
De vulgaten zijn met 250 cm groot genoeg voor de meeste frontladers. De geringe diepte van 70 cm is niet hinderlijk. Maar afvullen met Big Bags kan het over de tankvloer verdelen van de mest bemoeilijken. Het reservoir wordt afgedekt met een rolzeil.
Het lossen en weer vastmaken van de spanrubbers kost tijd. Maar het dekzeil sluit goed af. De vaste bevestiging aan de voorkant viel onprettig op. Hier wordt het zeil met een strip tegen de tankwand geklemd. Maar de strip zit in het midden niet vast, zodat bij het vullen daar mest kan lekken.
De plaatsing van de ventilator deelt de van gepolijst edelstaal gemaakte tank in tweeën. Eventuele problemen met de dosering kunnen door de tweedeling eerder opgemerkt worden door de niveau verschillen in de compartimenten. Bij onze test trad dat probleem niet op.
In de tank zitten roosters om grove verontreinigingen tegen te houden en er zijn twee controlevensters gemonteerd. Elke zaaiunit heeft een 60 liter zaaigoedreservoir. De reservoirs zijn van kunststof en zijn voorzien van goed sluitende metalen deksels.
Centrale dosering
Als de mest en de mais aan boord zijn, dan is de gewenste uitbrengsnelheid in te stellen. Elke mestkouter heeft zijn eigen doseur en die wordt met zijn collega’s centraal aangedreven via het rechter steunwiel en zij doseren evenveel.
De snelheid, en daarmee de mesthoeveelheid, wordt trapsgewijs ingesteld met een kettingtransmissie. Optioneel is een traploze overbrenging.
Volgens de fabrikant kan er, afhankelijk van de soort mest, 50-700 kg/ha uitgebracht worden. De mest wordt 2 cm verzet ten opzichte van de zaailijn, en 5 cm onder het zaaigoed ingebracht. De zaaihorizon onder het zaad wordt niet losgemaakt en voorkomt zo doorlekken.
Als de mesttank leeggereden is, dan is de (geringe) restinhoud te verwijderen via twee extra openingen aan de voor- en onderkant van de tank.
De kettingoverbrenging voor de verstelling van de hoeveelheid zaad is goed bereikbaar in het midden van de machine en wordt via het linker wiel aangedreven. Door het omleggen van de ketting wordt de plant-afstand ingesteld. Twee excentrische spanrollen vangen de speling in de ketting op. De bedieningshendel voor de rollen zit aan de buitenkant. Bij losse rollen kan de ketting om een ander tandwielpaar gelegd worden zonder gevaar dat de vingers bekneld raken. Na het spannen van de ketting is de transmissie weer klaar voor de arbeid.
Eenvoudige instelling
Dankzij het uitschuifbare frame blijft de maiszaaier binnen de 3,00 m transportbreedte. Op de akker schuift hij uit tot zijn werkbreedte van 4,50 m. De geveerde mestscharen zijn middels een gatenrooster zonder gereedschap op diepte in te stellen. De aflegdiepte wordt via de positie van de diepte geleidingswielen veranderd. Daarvoor wordt een spindel met vleugelmoer gebruikt. Een schema van A-G dient daarbij als oriëntatie.
Aan onze testmachine waren V-aandrukrollen gemonteerd. De pressie daarvan is met een hendel snel en eenvoudig aan te passen. De werking van de rollen kan ook beïnvloed worden door ze in een andere positie te plaatsen. Op de zaaiunit is de schaardruk te veranderen met spiraalveren in de paralellogram ophanging. De houder van de veren wordt daarbij met een hendel in een gatenrooster aan de ophanging versteld.
Voor de dubbele schijvenschaar loopt een kluitenruimer die ook aarde en stenen weg schuift. Door het vlakken van de ondergrond gaat de zaaimachine rustiger lopen en blijft de inwerkdiepte constanter. De kluitenruimer zit aangeschroefd en is alleen met gereedschap verstelbaar.
Aan de voorkant heeft de ruimer een verwisselbare slijtlijst, die onafhankelijk in hoogte versteld kan worden. Wij hebben hem dieper gesteld om de rijsporen vlakker te maken om de aflegdiepte constanter te kunnen houden.
Rustige isolatie
Nadat het instellen verricht is, kan de ventilator op 70 mbar druk gebracht worden. Daarvoor zijn 580 tpm aan de aftakas nodig. Dat heeft een positieve uitwerking op de trekker. Want ook oudere tractoren, die alleen beschikken over een 750’er aftakas, kunnen zo zonder al te hoge toerentallen het separaat uitbrengen van de zaden waarborgen.
Aan de kopakker is een middelhoog toerental genoeg om te verhinderen dat de zaden van de zaaischijf vallen. De plaats van de turbine in de mesttank schermt het lawaai voor de trekkercabine af. Die geluidsreductie is absoluut merkbaar, zeker in werkpositie.
Door het draaien van het linker steunwiel worden de zaaischijven met maiskorrels gevuld en de correcte positie van de afstrijkers gecontroleerd. Dubbele zaden en lege plekken in het cellenwiel zijn door een kunststof venster in het huis van het cellenwiel visueel te controleren.
De afstrijkerverstelling gaat over een schaal van 1-14. Veertien is daarbij de grootste afstand tot het aanzuiggat. Als rijsnelheid wordt ca. 7 km/u aangeraden. Het separeren van de enkele korrels wordt bewaakt door een terminal van Dickey-John. Die toont ook het aantal hectare, de afgelegde afstand en de snelheid.
De geïsoleerde korrels worden in de zaaigroef aangedrukt door een tussendrukrol. Kunststof afstrijkers houden de metalen rol schoon. Maar ze slijten wel erg snel. Moet er gezaaid worden onder suboptimale, natte omstandigheden, dan kunnen de rollen met een korte ingreep omhoog zwenken. Zo kunnen ze het zaad niet weer uit de groef meenemen.
Gelijkmatige ontkieming
Onze mais kwam mooi gelijkmatig op. Bij het inbedden en de legdiepte waren er bij snelheden tussen de 6-14 km/u geen noemenswaardige afwijkingen vast te stellen. Maar de machine voelt zich bij ca. 7 km/u het beste. Als de snelheid hoger wordt, dan wordt de nauwkeurigheid minder. Dubbele inleg en ‘overslag’ namen toe terwijl de complete afgifte wel vrij constant bleef. Maar aan de korrelisolatie is nog wel wat te doen om nauwkeurig te blijven functioneren bij hogere snelheden.
Wat ons verder nog opviel was dat er helaas veel scherpe kanten aan de machine zitten. Dat leidde bij onze testers tot snijwonden.
De stelmogelijkheden van de machine zijn eenvoudig en snel. Over de levensduur van het telescoopframe kunnen we na één seizoen nog geen uitsluitsel geven. Maar de vooruitzichten lijken goed. Helaas reageert de zaaigoedcontrole laat op verstoppingen in de valpijp.
De waarschuwingsborden zijn zo groot dat ze de bereikbaarheid van de buitenste reservoirs beperken. Om de zaaigoed resten te verwijderen is er een blikken ‘veger’. Die werkt door ruimtegebrek niet optimaal. De laatste beetjes moeten handmatig verwijderd worden.
Om de mesttank te vullen moet er een overlaadbreedte van minimaal 120 cm overbrugd worden. Om het midden van de tank te bereiken moeten dat er 150 zijn. Een vulwormwiel is optioneel te bestellen. Ook op de optielijst: een camera met korrelteller, een elektrische afschakeling per rij, die mestworm dus, een traploze dosering voor de mest hoeveelheid, een micro granulaatstrooier, een breed aandrukwiel als vervanging voor de V-rollen, snijschijven en een hydraulische aandrijving van de turbine plus een selectie aan steunwielbreedtes.
Samenvatting
In zijn geheel liet de Maxi een positieve indruk achter. De uitrusting van de machine is erg omvangrijk. Alle belangrijke instellingen zijn zonder gereedschap uit te voeren en de testers waren er blij mee. Die vergeten de Maxi ook niet snel vanwege de snijwonden aan handen en onderarmen. De Maxi heeft zo zijn scherpe kanten! Maar is de ‘Fine-tuning’ eenmaal gedaan, dan is de Maxi een prima gezel.
In een oogopslag
- De zes rijïge geïsoleerde korrel-zaaier met schijfkouters maakt bemesting onder het zaad mogelijk.
- Het uitschuifbare frame maakt de machine geschikt voor wegtransport.
- De uitrusting is omvangrijk en de kwaliteit/prijsverhouding klopt.
- Het instellen van mest- en zaad- dosering is eenvoudig.
Lof en kritiek
- Afwerking: De machine komt solide over. Tijdens de test ging er niets stuk. De scherpe kanten waren hinderlijk.
- Zaaien: Bij de korrelisolatie traden geen grote problemen op. De ontkieming was gelijkmatig. Alleen de ongelijke plantafstanden vielen negatief op. Maar de hoeveelheid zaaigoed/ha bleef constant.
- Tijdens het werk: Alle belangrijke instellingen zijn zonder gereedschap te doen. De zaadddiepte klopte, maar op zware ondergrond waren de veren niet sterk genoeg. Daar kwam de kluitenruimer van pas. Om rijstroken te maken hoeft er alleen maar een spie verwijderd te worden om een rij te ontkoppelen.
- Bemesting: De gewenste hoeveelheid mest is probleemloos te selecteren. De gekozen waardes blijven stabiel. Met een laadschop gaat het vullen probleemloos. Met Big Bags is de brede, korte tank nadelig voor de verdeling.
- Transport: Dankzij de ver naar voren liggende mesttank ligt het zwaartepunt dicht op de trekker. Maar toch moet het gewicht van ca. 2,5 ton niet onderschat worden.
Speciaal zaaimachine Rotoland Maxi 5
| Aantal rijen | 6 |
| Rijen afstand | 70, 75, 80 cm |
| Transportbreedte | 3 m |
| Inh zaaigoedtanks | 60 l |
| Inh. Mesttank | 960 l |
| Leeggewicht | 1140 kg |