Leestijd: 11 minuten

Ja, er is weliswaar een nauw verband met de TerraGator, maar deze zelfrijdende giertank op vijf wielen is het nieuwe mest-vlaggenschip van Ploeger. We konden tijdens een test een beeld krijgen van zowel het enorme onderstel als de rest van het hele systeem.

Ploeger AT5105 - Gierschip met dikke sloffen - Agri Trader Test Jaarboek (14) (1000)

De Ploeger AT5105 is met zijn vijf even grote banden en vijfwielbesturing uniek op de markt van zelfrijdende giertanks.

Met de stijgende voorpret voor het gierseizoen 2021 kwam zeer toepasselijk de test van de nieuwste ontwikkeling op het zelfrijdende giertank front: de AT5105 van Ploeger.

In het kort de ontstaansachtergrond, ook in het licht van de overeenkomsten met de oude bekende Challenger TerraGator 9205. In 2014 kondigde AGCO het einde aan van de productie van de TerraGator-machines in Grubbenvorst, net ten noorden van Venlo. Men zocht naar een geïnteresseerde voor deze niche-voertuigen, en als er iemand in Nederland ervaring heeft met speciale machines, dan is het wel Ploeger.

En zo ging niet alleen de service en de onderdelenvoorziening voor de laatste TerraGator-klanten over naar Ploeger, maar ook de ontwikkelings-know-how. Het werd snel duidelijk dat Ploeger met eigen machines in het gat zou springen dat de TerraGators achter hadden gelaten.

Eind 2016 al stond de eerste Ploeger-driewieler op het veld. En na vier jaar ontwikkelingstijd stond er een vijfwieler in geelgroen op de velden om gier en digestaat uit te rijden.

Voor onze test bezochten we loonwerk-bedrijf Rosendahl uit Schwalmtal, niet ver van de Ploeger-fabriek in Belfeld (net onder Venlo), om daar in de zomer met hun zware mestkolos aan de slag te gaan.

Zweedse power voor de Ploeger AT5105

Als je niet zag dat je naast een zelfrijdende giertank stond, zou je denken dat je een vrachtwagen hoort. Dat komt door de zescilinder-Scania onder de cabine. Afgezien van de Vredo-giertanks vind je Scania verder nergens in landbouwmachines.

Ploeger AT5105 - Gierschip met dikke sloffen - Agri Trader Test Jaarboek (4) (1000)

Onder de cabine ronkt de Scania DC13-zescilinder met 550 pk.

De DC13 uit de vrachtwagenlijn heeft een cilinderinhoud van 12,7 liter en levert 550 pk bij een zeer lage 1.600 toeren – dat is gunstig voor het verbruik. Zijn maximale koppel van liefst 2.475 Nm wordt bij 1.400 toeren afgegeven.

De Zweedse zescilinder krijgt drukvulling van een turbocompressor met variabele turbinegeometrie. Het luchtfilter (de luchtaanzuiging zit overigens bovenop) is goed bereikbaar, en is net als alle andere zaken aan de linkerkant van de machine geplaatst, bij de trap. Daar zit ook de brandstoftank, AdBlue, oliehuishouding, persluchtcompressor enzovoorts.

De centrale smeerinstallatie voorziet de belangrijkste smeerpunten tijdig van vet.

De Scania-zespitter voldoet aan Trap 5 dankzij een SCR-installatie, DPF en DOC. Aan de rechterkant van de machine zit een groot radiateurpakket. Een omkeerventilator blaast lucht door de motorruimte en houdt daarmee de diverse componenten schoon.

Ploeger AT5105 - Gierschip met dikke sloffen - Agri Trader Test Jaarboek (5) (1000)

Aan de rechterkant zit het grote radiateurpakket met omkeerventilator.

Hybride aandrijving

Ploeger splitst de aandrijving van de AT5105 op in twee vormen. De twee achterassen worden aangedreven door de ZF Eccom 5.0-versnellingsbak, die onder andere ook in de Claas Xerion 5000 wordt gebruikt.

Met een tuimelschakelaar kun je de drie snelheidsbereiken van de traploze vermogengesplitste transmissie selecteren. Je kunt die drie snelheidsbereiken afzonderlijk configureren.

De daadwerkelijke rijsnelheid kun je met de joystick of met het rijpedaal regelen, en er is ook cruise control. De topsnelheid van 40 km/u haalt de Scania bij de volle 1.600 toeren.

De traploze transmissie drijft de grote vijfwieler echter niet alleen aan, want ook het voorwiel draagt zijn steentje aan de aandrijving bij: dat wordt hydraulisch aangedreven.

Als chauffeur heb je de mogelijkheid om de voorijling van het voorwiel zelf te kiezen. Daartoe gebruik je de tuimelschakelaar achter het rijhendel. Afhankelijk van het weer en de toestand van de bodem kun je 150 pk bijschakelen. Tussen de traploze vermogengesplitste versnellingsbak en de Scania-motor is een verdeelkast gemonteerd die onder andere de verschillende hydrauliekpompen aandrijft.

De Ploeger maakt krappe bochten

Het is gemakkelijk te zien wat het unieke kenmerk van de AT5105 is op de markt van zelfrijdende giertanks. Een vijfwieler met vijf even grote, brede sloffen plus vijfwielbesturing is er verder immers niet.

Ploeger AT5105 - Gierschip met dikke sloffen - Agri Trader Test Jaarboek (2) (1000)

De achterwielen zijn als bogie opgehangen. De wielen met hun dikke banden sturen maximaal 15 graden mee.

De directe concurrent (Vervaet) heeft een ‘semi-vijfwieler’ met telescopische middenas in het programma. De twee achterassen zijn als bogie gemonteerd. Ze hebben geen vering, maar zijn gelagerd in rubberblokken en kunnen zo dwarskrachten absorberen door maximaal 5 centimeter uit te wijken. Dit principe kennen we nog uit de TerraGator-tijd.

Door middel van drie sensoren werkt de voorwielbesturing goed samen met die van de achterwielen. Tot een stuuruitslag van 5 graden gebeurt er met de achterwielen niks, ook in de wegversnelling. En boven de 25 km/u stopt de sturende werking van de achterwielen.

Stuur je op het veld volledig in (en dat kan het voorwiel tot maar liefst 70 graden, al is 50 graden meer gebruikelijk), dan sturen de achterwielen maximaal 15 graden mee.

Ploeger AT5105 - Gierschip met dikke sloffen - Agri Trader Test Jaarboek (1) (1000)

Ondanks de machinelengte van 11 meter kan de AT5105 krappe bochten draaien. Het voorwiel heeft een stuuruitslag van liefst 70 graden!

Ondanks een lengte van meer dan 11 meter (zonder aanbouwwerktuig) heeft de vijfwieler een binnenste draaicirkel van 3,5 meter; dat is erg klein! Tijdens onze test konden we gemakkelijk in het volgende rijpad draaien zonder volle stuuruitslag te hoeven geven.

Niet alleen het vijfwielige onderstel op zich, maar ook de dikke bandenmaten zorgen voor een lage oppervlaktedruk. Net als de vier achterwielen heeft het enkele voorwiel de bandenmaat 1050/50 R32.

Ploeger AT5105 - Gierschip met dikke sloffen - Agri Trader Test Jaarboek (3) (1000)

Het enkele voorwiel wordt hydraulisch aangedreven. Je kunt het voorijlen naargelang de omstandigheden aanpassen.

De breedte van de machine is volgens de gegevens van Ploeger 3,35 meter. Optioneel kun je er een bandenaflaatsysteem bij bestellen (daarmee wordt de breedte 3,49 meter), zodat je het contactvlak bij behoefte nog verder kunt vergroten.

Als alternatieve bandenmaat kun je de ietsje smallere Michelin FloatXBib 1000/55 R32 bestellen.

Weliswaar zou het technisch mogelijk zijn om een vijfwielig voertuig een hondengang-besturing te geven, maar Ploeger laat dat bewust achterwege. Men houdt de techniek liever zo eenvoudig mogelijk (je zou dan immers bijvoorbeeld ook nog een draaibare hefinstallatie nodig hebben) en met de brede bandenmaat én de tandemas achter zouden niet alle banden in een volledig eigen spoor lopen.

Met een leeggewicht van 25 ton is de AT5105 bovendien per wiel gezien al een van de lichtste machines. Met belading en aanbouwwerktuig blijft hij net onder de 55 ton.

Zat zuigkracht voor de Ploeger AT5105

Nu dan het belangrijkste deel van een mest-trac: het giersysteem. De tank van de grote Ploeger heft een inhoud van iets meer dan 25 kubieke meter, inclusief alle inwendige leidingen. In totaal zorgen vier dwars en twee in de lengterichting lopende schommelschotten voor de nodige stabiliteit van de tankwagen.

Ploeger AT5105 - Gierschip met dikke sloffen - Agri Trader Test Jaarboek (6) (1000)

De kunststof tank heeft een inhoud van 25 kuub.

In principe kun je de kunststof giertank demonteren om er in plaats daarvan bijvoorbeeld een overlaadbunker of een Tebbe-meststrooier op te zetten. In de praktijk wordt dit echter zo goed als niet gedaan.

Als verdere kit is er een tank voor vloeibare kunstmest.

Standaard monteert Ploeger op de grote AT-modellen een 9.000-l/min-pomp van Börger. De roterende plunjerpomp wordt hydraulisch aangedreven, zodat je de opbrengst traploos kunt regelen. Voor de pomp zit een Vogelsang RotaCut-snijfilter. Zo wordt ervoor gezorgd dat de pomp minder last heeft van slijtage – of erger.

Ploeger AT5105 - Gierschip met dikke sloffen - Agri Trader Test Jaarboek (7) (1000)

De roterende plunjerpomp van Börger levert 9.000 l/min. Hij wordt hydraulisch aangedreven.

Net als de pomp wordt de RotaCut hydraulisch aangedreven. Ploeger kiest bewust voor een ‘kleiner’ formaat pomp, omdat je bij het uitrijden de 12.000-l/min-pomp nooit helemaal benut.

Een voorbeeldberekening uit de praktijk: met een 10 meter brede cultivator, een werk-snelheid van 15 km/u en de 9.000-liter-pomp zouden we theoretisch 36 kuub per hectare kunnen uitrijden. Feitelijk zou voor 20 kuub per hectare bij dezelfde parameters een pomp met een opbrengst van 5.000 l/min genoeg zijn.

Turbo erop

Om daarentegen de zuigtijd te verkorten, heeft Ploeger de combinatie met de turbopomp ‘Superload’. Eerst zuigt de Börgerplunjerpomp het organische substraat aan. Zodra de optionele turbopomp (centrifugaalpomp) in de zuigarm genoeg gevuld is, dan gaat die aan het werk en stuwt de vloeibare mest door de RotaCut de tank in.

Ploeger AT5105 - Gierschip met dikke sloffen - Agri Trader Test Jaarboek (10) (1000)

De centrifugaalpomp op de zuigarm kan de vultijd tot 50% verkorten.

Dit kan onder de juiste omstandigheden, wanneer de giermest vloeibaar genoeg is en er in de leidingen voldoende druk staat. Er wordt dan automatisch een bypass om de Börger-pomp geopend, waarna de tank wordt volgepompt met maximaal 15 kuub per minuut.

Ploeger AT5105 - Gierschip met dikke sloffen - Agri Trader Test Jaarboek (8) (1000)

Via een bypass-systeem kan de plunjerpomp helpen om de leiding naar de optionele turbopomp te vullen. Er is vervolgens maximaal 15 kuub per minuut mogelijk.

Dan is de 25m3-tank in minder dan 2,5 minuut vol, waarna het systeem automatisch uitschakelt.

De centrifugaalpomp verkort de vultijd in gunstige omstandigheden tot ongeveer de helft. Bij dikvloeibare drijfmest, zoals wij die in onze transporttanks hadden, draait alleen de Börgerverdringerpomp. Het samenspel tussen centrifugaalversneller en de verdringerpomp kan in het voertuig-menu worden aangepast. De hele vulprocedure gebeurt bij een rustige 1.100 toeren van de motor – heel goed.

Voor brede werktuigen

Voor de zijdelingse zuigarm van de Ploeger zijn er meerdere uitrustingsopties. Ten eerste heb je keus uit de diameters 8 en 10 inch (respectievelijk 20 en 25 centimeter).

Verder is het ‘eindstuk’ voor het aanzuigen vanuit een gierkuil, tank of middels een trechteraanzuiging vanuit een transportbak vrij te configureren. Onze testmachine had de componenten voor de bovenaanzuiging in 10 inch.

Vanaf de voorkant van de machine, in dit geval het voorwiel, tot aan het aanzuigpunt boven overbrugt de arm ongeveer 1,3 meter. Daarmee kom je niet over greppels, maar gemakkelijk over hekken en groenstroken.

Aan de zijkant ligt het anders. Daar haal je ruim 2,8 meter. Als de arm zich uitstrekt om de transportbak via een trechter aan de onderkant leeg te trekken, dan kun je aan de voorkant 2,7 meter en aan de zijkant ongeveer 4,20 meter overbruggen.

Wij hadden geluk en konden de toevoertanks zonder enige hindernissen leegzuigen.

Voor aanbouwwerktuigen (sproeibomen spelen bij zelfrijders een ondergeschikte rol) heeft dit gierschip een hefvermogen van 6,5 ton beschikbaar. De zware hefinrichting is aan het chassis gemonteerd om de krachten rechtstreeks daarop af te steunen.

Ploeger AT5105 - Gierschip met dikke sloffen - Agri Trader Test Jaarboek (11) (1000)

De hefinrichting kan aanbouwmachines tot 6,6 ton tillen. Met onze 10,2 meter brede cultivator had hij geen moeite.

Voor de regelventielen (standaard zes) loopt er op de achtergrond een 100-l/min-hydrauliekpomp. Beide zaken zijn bij Ploeger nog op te waarderen.

In de test hadden we een 10,2 meter brede aangebouwde cultivator van Evers aangesloten. Voor zover we weten is dat de breedste aanbouwcultivator op de markt.

Samen met de verdeler brengt hij 4,5 ton op de schaal. Dankzij de intelligente verdelerkop en bijbehorende software is er zelfs een deelbreedtenschakeling geïntegreerd.

Ondanks zeer droge bodemomstandigheden trok de Ploeger-trac probleemloos zijn baantjes, en dat bij gemiddeld slechts 1.300 toeren van de motor!

Lichtgroene touch op de Ploeger AT5105

De commandocentrale koopt Ploeger in bij Claas. Het is de zogenaamde Vista Cab, die ook op de Jaguar-hakselaars zit.

Vanuit deze post heb je goed zicht rondom. Hij is comfortabel afgeveerd, aan de voorkant op twee hydraulische en achter op twee pneumatische elementen.

Ploeger AT5105 - Gierschip met dikke sloffen - Agri Trader Test Jaarboek (12) (1000)

De Claas-cabine geeft je een ruime werkplek. Je hebt goed zicht op het voorwiel.

Bij onze testmachine waren op de joystick nog de Claas hakselaar-pictogrammen afgebeeld. Een schema met de knoppen functies vind je overzichtelijk op de rechter zijruit. In de toekomst moeten de hakselaarknoppen worden vervangen door gekleurde knoppen.

De knop voor het wisselen tussen aanzuigen en uitrijden zit om veiligheidsredenen helaas niet op de joystick, maar op de zijconsole. Je moet dus overpakken.

Tijdens het mest uitrijden parkeer je de zuigarm op de houder aan de voorkant. Hij is snel weer gebruiksklaar. Bovendien wordt zo het materiaal ontzien, omdat hij niet staat te wiebelen. Daarom kun je hem tijdens het uitrijden ook niet bewegen.

Alleen voor het wegtransport moet hij naar achteren worden gedraaid.

De zuigarm wordt overigens bestuurd met de kruisschakelaar op het rijhendel (bij Claas zit hierop de losbuis).

Natuurlijk is de Ploeger-giertrac ook voorbereid op stuursystemen. Op onze testmachine was zowel Isobus (nodig voor de GPS-terminal) als een NIR-sensor geïnstalleerd, waarmee naar behoefte kan worden bemest.

Ploeger AT5105 - Gierschip met dikke sloffen - Agri Trader Test Jaarboek (9) (1000)

Wanneer je een bij de behoefte passende mestaanwending wilt, dan kan de NIR-sensor in actie komen.

Wat ons erg goed beviel is het kopakkermanagement dat we in de test gebruikten. De grote terminal en de bijbehorende software komen van Ploeger zelf. Hij wordt met touchscreen bediend of met de draai-drukknop op de Claas-armleuning. Ploeger doet ook aan telemetrie en heeft daarvoor een eigen weergave gemaakt.

Technische gegevens van de Ploeger AT5105

Motor: Scania DC13, zescilinder-lijnmotor, cilinderinhoud 12,7 l; nominaal vermogen 404 kW (550 pk) @ 1.600 tpm, max. koppel 2.475 Nm; emissienorm Trap 5 met SCR, DOC en DPF; dieseltankinhoud 650 l (+300 l optioneel), AdBlue-tankinhoud 65 l.

Transmissie: traploze vermogengesplitst, ZF Eccom 5.0; 3 snelheidsbereiken, topsnelheid 40 km/u; hydraulische voorwielaandrijving, max. 150 pk.

Giersysteem: 25m3-kunststoftank; Börger roterende plunjerpomp, 9.000 l/min, Vogelsang RotaCut-snijfilter; optionele turbovulpomp; NIR-sensor.

Gewicht & afmetingen: leeggewicht 25 t; breedte 3,35 m, lengte 11 m, binnenste draaicirkel 7,0 m; bandenmaat 1050/50 R32.

De concurrentie: zelfrijdende giertanks

Ploeger AT 5105 LNMS

Ploeger AT 5105 LNMS

Vervaet Hydro Trike 5x5

Vervaet Hydro Trike 5×5

Holmer Terra Variant 585

Holmer Terra Variant 585

Motor Scania DC13, zescilinder DAF Paccar MX-13, zescilinder Mercedes OM473, zescilinder
Cilinderinhoud 12,7 l 12,9 l 15,6 l
Nominaal vermogen 550 pk @ 1.600 tpm 530 pk 585 pk @ 1.800 tpm
Max. koppel 2.475 Nm @ 1.400 tpm 2.600 Nm 2.750 Nm @ 1.300 tpm
Dieseltankinhoud 650 l (+350 l optioneel) 850 l 720 l
Transmissie ZF Eccom 5.0, traploos, vermogengesplitst; 40 km/u VSG, traploos, hydrostatisch; 40 km/u Funk DF500, powershift- transmissie (18/6); 40 km/u
Onderstel vijfwielig vijfwielig, middenas uitschuifbaar vierwielig
Stuurmethodes alle wielen of voorwiel voorwiel + middenas alle wielen, voorwielen, hondengang
Bandenmaat (v, m, a) 5 x 1050/50 R32 1000/50 R25, 750/50 R26, 1050/50 R32 1050/50 R32
Giertankinhoud 25 m3 20 m3 21 m3
Gierpomp 9.000 l/min 9.000 l/min 9.000 l/min
Hefinrichting hefvermogen 6,5 t hefvermogen 8,5 t hefvermogen 8 t (draaibaar)
Leeggewicht 25 t 22 t 22 t

 

Ploeger AT5105 - Gierschip met dikke sloffen - Agri Trader Test Jaarboek (13) (1000)

De vijfwieler wordt gestuurd met de joystick plus alle knoppen daarop. De terminal komt van Ploeger zelf. In het begin waren we wat overweldigd door de hoeveelheid info, maar na verloop van tijd konden we er goed mee uit de voeten.

Onze conclusie over de Ploeger AT5105

De technici van Ploeger hebben een geweldig concept op de wielen gezet. Hij is afgeleid van de vijfwielige TerraGator-machines, maar de AT5105 is rondom gemoderniseerd.

Ondanks de brede aanbouw-cultivator en zware omstandigheden kwam de Scaniamotor niet aan zijn limiet; die lag nog ver weg. Ook bij het aanzuigen snorde hij zachtjes in zijn onderste toeren-gebied.

De gierpomp is goed afgestemd op het totale voertuig met zijn directe inwerkingssysteem. Voor het vullen kan de Superload-optie een uitkomst zijn.

In de beproefde cabine heeft Ploeger een eigen terminalsysteem gemonteerd. Zoals bij alle specialistische machines is de eerste indruk overweldigend, maar na een inwerkperiode kun je blind met de bediening overweg.

+ sterke motor met laag nominaal
+ toerental
+ kleine draaicirkel
+ grote bandenmaten
+ optionele turbopompvuller

– totale lengte 12 meter

Dit artikel is eerder verschenen in het Agri Trader Test Jaarboek. Koop de laatste uitgave hier.

Nieuwe testrapporten per email ontvangen?

We sturen je geen spam!
Lees ons privacybeleid voor meer informatie.