Leestijd: 13 minuten

Het woelzaaien als variant van het directzaaien biedt veel mogelijkheden, maar vraagt ook veel kennis van de gebruiker. Mzuri heeft met de Pro-Til Select één van de veelzijdigste, maar ook meest complexe machines in dit segment in haar programma.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (35)

Voor zo’n veelzijdige machine is de Mzuri Pro-Til 4T Select behoorlijk compact, ondanks de grote ruimte tussen pakker en zaaikouters.

In directzaai-kringen is de Brits-Poolse firma Mzuri geen onbekende meer. Het ooit door de voormalige Spearhead-eigenaars opgerichte bedrijf produceert naast diepwoelers, strohakselaars en heggenscharen meerdere modelseries van drilmachines voor de woelzaaimethode.

Die laatstgenoemde machines onderscheiden zich door een reeks interessante functies en hun grote inzetbaarheid en flexibiliteit ten opzichte van de concurrentie. Daar moeten wel een paar kanttekeningen bij worden geplaatst.

Ten eerste zijn de modelseries Pro-Til en Pro-Til Select door hun gecompliceerde bediening alleen iets voor absolute vakmensen en ten tweede heeft de complexe techniek ook zijn prijs. Zo’n 130.000 euro moet je neertellen voor de 4,0 meter brede Pro-Til Select in volledige uitrusting – dat is nogal wat. Wat de machine zo duur maakt en wat je krijgt voor je geld, hebben we uitgetest tijdens de 2018 zaaicampagne van mais, koolzaad en tarwe.

Koop nu het Test Jaarboek 2020 *klik hier*

Ter oriëntatie

De Pro-Til Select valt in de categorie van de single-pass-zaaisystemen, dus de (waterbesparende) directzaai. Voorbewerking wordt niet gedaan en is in feite ook niet nodig. Vanwege de voorlopende woeltanden (met mogelijkheid van diepliggende injectiebemesting) kan de Pro-Til Select bovendien ook het woelzaaien doen. En aangezien je met de opzetbare korrelscheidingsorganen ook mais met precisiezaaien kunt aanplanten, is de machine ook in te delen in de strip-till-categorie.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (5)

De woeltanden worden voor transport hydraulisch omhoog gedraaid. Ze kunnen op deze manier ook afzonderlijk worden ‘uitgeschakeld’.

Mzuri Pro-Til Select – compact & gecompliceerd

Op het eerste gezicht valt op dat de Pro-Til Select voor zo’n veelzijdige machine heel compact gebouwd is. Dat is onder andere gelukt door het uitgekiende concept van de twee rijafstanden en het aanpasbare korrelscheidingssysteem, maar ook door een complexe frameconstructie met integratie van de werktuigen en het afzonderlijk kunnen uitheffen c.q. deactiveren van werktui-segmenten.

Dit is precies de oorzaak van de hoge prijs van de machine: de fabricage is uitgesproken gecompliceerd. Hier worden niet gewoon wat verschillende maten profielen aan elkaar gelast, maar talrijke componenten speciaal uitgelaserd, in vorm gebracht en ingepast.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (1)

Het omschakelen van transport- naar werkpositie en omgekeerd is gecompliceerd en kost veel tijd.

Mede daardoor is ook de bediening van het in- en uitklappen voor wegtransport en veldwerk ietwat gecompliceerd, althans bij de inklapbare modellen vanaf vier meter werkbreedte. Alle werktuigdelen worden namelijk na elkaar en afzonderlijk hydraulisch uitgeklapt: eerst de zaaitanden, dan de buitenste pakkerwielen en dan de voorste werktuigsegmenten met de snijschijven en de woeltanden.

Daarvoor moet je steeds weer op de terminal en het knoppenpaneel voorop de voorraadtank het bijbehorende deel van de hydrauliek activeren; dat betekent veel heen en weer lopen voor de chauffeur. De buitenste pakkersegmenten en de buitenste voorste werktuigen worden tenslotte nog met de hand aan het frame gefixeerd met een paspen.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (3)

De werkdiepte van de woeltanden wordt ingesteld met draaibare stelplaatjes op twee hydraulische cylinders.

Aansluitend wordt de werkdiepte ingesteld, door aan de twee betreffende hydrauliek-cilinders (boven het pakkeronderstel) wegdraaibare afstandplaatjes in- of uit te klappen. De tandeneenheden worden overigens gelijkmatig opgetild met een parallellogram-mechanisme.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (2)

In opgetilde toestand (kopakker, wegtransport) worden alleen de achterste pakkerwielen belast.

Snijden, woelen, bemesten

Daarmee komen we bij de feitelijke werktuigen. De ‘eerste slag’ wordt toegebracht door een rij voorlopende snijschijven die een diameter van 370 milimeter en een lichte karteling hebben. Ze lopen exact voor elk van de elf woeltanden van de Pro-Til 4T Select. Ze snijden oogstresten en overig plantenmateriaal door, zodat dit niet door de navolgende woeltanden wordt opgeschoven.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (7)

De voorlopende snijschijven zijn draaibaar opgehangen en elk met een schroefveer beveiligd.

Elke schijf is beveiligd met een schroefveer en kan zich dankzij een draaibare ophanging aan bochten aanpassen. De lagers zijn net als bij korteschijveneggen dubbel afgedicht. Op telkens dezelfde dragers zitten daarachter de woeltanden vastgebout, eveneens in een rijafstand van 36,3 centimeter.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (36)

Mais wordt – zoals hier op de foto – afgezet op een rijbreedte van 72,6 centimeter. De niet benodigde vijf zaaikouters worden ofwel omhooggedraaid ofwel geheel gedemonteerd.

Voor het zaaien van mais kun je vijf van de elf tanden hydraulisch omhoogklappen, zodat je op een rijafstand van 72,6 centimeter komt. De hydraulische cilinders op elke tand dienen  verder voor de instelling van de drempelwaarde van de tandkracht, dus als steenbeveiliging.

De maximale werkdiepte is volgens Mzuri ongeveer 27 centimeter.

Goed is dat de tanden heel smal zijn, wat het benodigde trekvermogen enigszins verlaagt. Mzuri adviseert een minimaal tractorvermogen van 220 tot 350 pk, afhankelijk van gebruiksomstandigheden en het reliëf. Aan de voorzijde van de tanden zijn hardmetalen plaatjes opgesoldeerd tegen slijtage.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (6)

Op de punten zitten hardmetalen plaatjes tegen slijtage, aan de achterkanten twee mestleidingen.

Aan de achterkant van elke tand bevinden zich twee mestleidingen, waarmee op de ingestelde werkdiepte een mestlaag kan worden afgezet. De afzetdiepte wordt gereguleerd door de werkdiepte van de loswoeltanden of door het overzetten van de mestaanvoerleiding op de bovenste opening (ondiepe plaatsing) of de onderste opening (diepere plaatsing).

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (10)

De druk van de woeltanden en de zaaikouters wordt hydropneumatisch ingesteld; dat kan alleen bij stilstand met aangesloten persluchtleidingen.

Tandem-pakker op de Mzuri Pro-Til Select

De Pro-Til 4T Select wordt gedragen door een geïntegreerde pakker in tandemvorm met een offset-plaatsing van de wielen. Dat moet het benodigde trekvermogen en het gevaar van beschadigingen door ingeklemde stenen verminderen.

Tussen de twee wielenrijen zit het draaipunt van het optilmechanisme; de hydrauliekcilinders (parallel geplaatst aan de optilcilinders voor het voorste tandenveld) duwen daarbij de achterste wielenrij naar beneden, zodat de Pro-Til Select bij het rijden op de weg alleen op de achterste wielen rijdt.

Daardoor is er minder wrijving door schuifkrachten, waarmee de slijtage binnen de perken blijft. Elke luchtband met tractor-profiel heeft een instelbare afschraper. De diameter is met 78 centimeter voldoende voor een lage rolweerstand.

Spoorvaste zaaischaren

De wigzaaikouters van de Pro-Til 4T Select lopen precies in het spoor van de woeltanden. Dat betekent dat de rijafstand bij graan, gras en koolzaad 36,3 centimeter bedraagt, bij het zaaien van mais 72,6 centimeter.

Dankzij de horizontale draaipunten volgen de zaaikouters de woeltanden ook in bochten vrij nauwkeurig, zodat overal voor een goede ontwikkeling van de wortels wordt gezorgd. De afzetdiepte wordt middels het aandrukwiel op elke kouter versteld; helaas heb je daarvoor een ring- of steeksleutel nodig, een gereedschaploze verstelmogelijkheid zou meer van deze tijd zijn.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (8)

De afzetdiepte wordt met gereedschap ingesteld middels het verstellen van de aandrukrollen.

De 30 millimeter smalle kouters zijn net als de woeltanden aan de voorkant beschermd door opgesoldeerde hardmetalen plaatjes. Voor het zaaien van mais, soja en koolzaad wordt er maar een smalle gleuf in de bodem getrokken, waarin het zaad in een enkele rij wordt gedeponeerd.

Voor graan wordt daarentegen een vleugelzaaischaar gemonteerd die ongeveer 120 milimeter breed is. Daarbij wordt ook een andere trechter gemonteerd die twee openingen heeft met 120 millimeter tussenruimte, waarmee dus een circa 12 centimeter brede zaaistrook wordt gelegd.

Vanwege de grote rijafstand van 36,3 centimeter komt voor graan namelijk alleen het zaaien in stroken in aanmerking. Aanvullend is een kleinere en bredere aan-drukrol gemonteerd.

De kouterdruk wordt geregeld met een cilinder per zaaikouter. Die is echter niet tijdens het rijden te verstellen, maar net als bij de woeltanden alleen bij stilstand en met aangesloten persluchtleidingen. Dat is te omslachtig. Slim is wel dat je bij deze Select-versie kunt kiezen of je 11 of 6 zaaikouters wilt gebruiken. Daarvoor is aan de voorkant van de machine een schakelaar aanwezig.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (9)

Kouterdruk en de drempelwaarde van de tandenbeveiliging worden weergegeven met manometers voor aan de tank.

In de Select-modus worden de overbodige kouters en woeltanden zoals al eerder gezegd hydraulisch omhooggeklapt. Uniek op de markt is de maisuitrusting van de Mzuri Select-modellen.

Hiervoor zijn er namelijk optionele korrelscheidingsopzetstukken voor de zaaikouters (circa 4.000 euro meerprijs per rij) die Mzuri inclusief de bedieningsterminal betrekt van het tot het AGCO-concern behorende Precision Planting uit Amerika.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (19)

Het korrelscheidingssysteemkoopt Mzuri in bij het Amerikaanse Precision Planting

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (21)

Een lichtstraalcontrole van de korrelscheiding en de afstanden in lengterichting is inbegrepen.

De korrelscheiding werkt met door elektromotoren aangedreven gatenschijven en onderdruk, en heeft lichtstraalsensoren om de celbezetting en de langsverdeling te controleren. De onderdruk voor de korrelscheiding wordt op de zaaimachine opgewekt en verdeeld over de zaairijen. Wie dicht op elkaar wil zaaien, kan ook elke van de 11 zaaikouters voorzien van een korrelscheidings-opzetstuk.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (20)

In de korelscheidingsopzetstukken zitten gatenschijven voor de onderdruk-korrelscheiding.

Het controleren van de korrelscheidings-functies (missende en dubbele plaatsingen, zaaidichtheid, oppervlak, Section Control enzovoorts) gebeurt tot nu toe uitsluitend via de aparte terminal.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (22)

Tot nu toe is voor de maiszaai nog een aparte terminal nodig.

In de toekomst moet de korrelscheiding echter net als de overige machinefuncties kunnen worden geregeld en gecontroleerd via ISOBUS; dan volstaat een enkele terminal voor de complete bediening.

Voor een goed leesbare weergave zou gezien het grote aantal functievensters naar onze mening wel een beeldschermformaat van minstens 12 inch nodig zijn.

Elektrische doseerder

De voordosering van het zaaigoed geschiedt bij mais met volumedosering door een elektrisch aangedreven cellenwiel.  Afhankelijk van zaaigoed is er keuze uit verschillende cellenwielen respectievelijk rotors, die aan de zijkant van de doseereenheid kunnen worden vervangen.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (17)

Afhankelijk van zaaigoed en afzethoeveelheid heb je keus uit meerdere rotors.

Voor de mestdosering is er een eigen doseerder die eveneens is gemaakt van rvs. De doseringen bedragen bij zowel het zaaigoed als de technisch identieke mestdoseerder 0 tot 300 kg/ha. De verdeelkop voor de mest zit overigens voorin de voorraadtank, die voor het zaaigoed achter en buiten de tank.

Voor de zaadleidingen zijn optische sensoren voor de controle leverbaar; bij rijsporen worden de betreffende zaadleidingen elektrisch afgesloten en wordt de zaadtoevoer naar de doseerder automatisch gereduceerd.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (16)

Voor zaaigoed en mest is er elk een gatenwiel-doseerder.

Afdraaien gebeurt elektrisch met afdraaibak of afdraaizak, nadat je de gewenste zaaihoeveelheid op de terminal hebt ingevoerd. De doseerder wordt dan met een externe drukknop bediend en de bak of afdraaizak wordt gevuld. Dan nog even afwegen en de waarde invoeren op de terminal, waarna de software het rotortoerental berekent voor de gewenste zaaidichtheid en rijsnelheid.

De voorraadtank is ruim 3.400 liter groot, waarvan bij opdeling 1.360 liter mest en 2.040 liter zaaigoed. Aan de linkerkant zit een aftap van de resthoeveelheid, waarvandaan je het zaaigoed door de beperkte ruimte echter alleen kunt opvangen met een zeil op de grond.

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (18)

Naast de zaaigoeddoseerder zit een resthoeveelheid-aftap.

Een groot kritiekpunt is het zware stalen deksel van de tank en de zware roosters aan de binnenkant. Die zijn alleen met veel kracht te openen en zijn niet beveiligd; hier is voorzichtigheid geboden, want hoofdletsel of afgeknelde vingers liggen op de loer! Mzuri wil dit snel verbeteren.

Bediening via ISOBUS voor de Mzuri Pro-Til Select

De bediening van de Pro-Til 4T Select via de ISOBUS-terminal (onafhankelijk of via een ‘neutrale’ ISOBUS-terminal) levert geen vraagtekens op. Anders dan bij de mais-terminal kun je hier zelfs uit meerdere talen kiezen. Wie ervaring heeft met drilmachines, zal hier ook snel mee uit de voeten kunnen.

De zaaihoeveelheid is naar behoefte in vooraf vastgelegde procentstappen te verhogen of te verlagen; de mesthoeveelheid wordt hier overigens niet aan aangepast. Wie mest en zaaigoed specifiek naar deeloppervlakken wil uitstrooien, heeft daarvoor nog een tweede terminal nodig die de betreffende doseerkaarten kan lezen en verwerken.

Mzuri Pro-Til Select – praktijktest

We hebben de Mzuri beoordeeld bij het zaaien van mais, koolzaad en tarwe; de resultaten daarvan staat verderop vermeld (beoordeling van de gewasopkomst).

Bij het zaaien van mais met 80.000 korrels per hectare was een rijsnelheid van ongeveer 8 km/u mogelijk, daarboven nam het aantal missende plaatsingen toe en de terminal gaf dientengevolge vaker waarschuwende geluidssignalen. Bij koolzaad en tarwe is 15 tot 16 km/u haalbaar.

Zowel de smalkouters als de vleugelscharen maakten een bijna restvrije zaaigeul, waarin het zaaigoed in een vochtig en warm microklimaat veilig beschermd tegen erosie is ingebed. Bij zeer zware grond hebben de smalkouters meer moeite met het sluiten van de zaadgroef.

De vleugelschaar voor de tarwezaai snijdt meer onder het oppervlak door en maakt daarmee een betrouwbaardere bodembedekking voor de zaadkorrels.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Meer wetenswaardigheden

  • Aan de Pro-Til 4T Select zitten in totaal 104 smeernippels; daarvoor is er vanaf 2020 standaard een centraal smeersysteem.
  • De persluchtventilator heeft ongeveer 60 l/min aan hydrauliekolie nodig van de trekker.
  • Mzuri voert momenteel een uitgebreid aantal modificaties door aan de Pro-Til-serie. Daarbij wordt vooral de bediening verbeterd.

Technische gegevens Mzuri Pro-Til Select

Frame en tanks: driedelig frame met hydraulisch inklapsysteem; combi-bandenpakker in offset-bouwwijze; tankinhoud 3.400 l (opdeelbaar in 2.040 l zaaigoed en 1.360 l mest).

Woelen en bemesting: 11 loswoeltanden met hydraulische drempelwaardeverstelling, rijafstand 36,3 cm; voorlopende snijkouter, mestafzetting als depot op twee niveaus; elektr. mestdoseerder (max. 300 kg/ha).

Zaaien: draaibaar opgehangen beitelkouters voor mais en koolzaad, vleugelzaaischaren voor strookzaaien van graan (zaaistrookbreedte 12 cm); rijenafstand 36,3 of 72,6 cm, kouterdrukverstelling hydraulisch bij stilstand, nalopende rubber-aandrukrol, mechanische verstelling van de afzetdiepte via aandrukrollen; opzetbare vacuüm-korrelscheidingsaggregaten voor maiszaai; elektr. zaaigoed- doseerder (0 – 300 kg/ha).

Vereist vermogen: minimaal 220 pk; benodigde hydrauliek 3x dubbelwerkend + 1 drukloze terugloop; circa 60 l/min constante oliestroom voor aandrijving ventilator.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Mening uit de praktijk over de Mzuri Pro-Til 6T Select

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (38)

Marcus Glitz

Bouwjaar: 2018 Bewerkt oppervlak: 2.500 hectare
Marcus Glitz, Landbouwcoöperatie Grünlichtenberg eG

Gebruik: De landbouwcoöperatie Grünlichtenberg eG gebruikt sinds augustus 2018 intensief een Mzuri Pro-Til 6T Select. ,,We gebruiken hem parallel aan een Lemken Compact Solitair, waarbij onze 600 hectare winterkoolzaad consequent met de Mzuri wordt aangeplant”, legt bestuursvoorzitter Marcus Glitz uit.

,,Met uitzondering van het zaaien van het tussengewas wordt daarbij echter altijd een lage stoppelbewerking uitgevoerd, bij koolzaad met een voorafgaande gierbemesting. Verder zaaien we met de Mzuri wintertarwe na koolzaad, mais en aardappels. Dit voorjaar gaan we de maiszaai uitproberen, maar dan zonder het korrelscheidingssysteem van Precision Planting.”

,,Het proces is akkerbouwtechnisch gezien indrukwekkend en breekt de werkpieken in de zomer. In de extreem droge nazomer van 2018 behaalden we met de Mzuri de beste  koolzaadgewassen hier in de regio. Dankzij de woeltanden weet de Mzuri ook in een droge bodem nog restvocht te vinden. Heel fijn is ook de plantenrestenvrije zaadgroef.

,,De afzetdiepte moet meerdere keren per dag worden gecontroleerd; hiervoor zouden we graag een sensorcontrole willen hebben. Bovendien zijn de snijschijven niet sterk genoeg.  De afwerking kan hier en daar beter en de bediening is nog te gecompliceerd. We hebben echter nauw contact met de fabrikant om verbeteringen door te voeren.”

Mzuri Pro-Til Select - complexe multitool voor minimalisten Agri Trader Test Jaarboek (37)Toepassingsgebied:

  • winterkoolzaad
  • wintertarwe
  • tussengewas

 

Beoordeling van de gewasopkomst

Na afloop van de inzet van de Mzuri hebben we de gewassen van het mais, koolzaad en tarwe na twee tot vier weken beoordeeld.

Het maisgewas maakte een in totaliteit goede indruk. Bij een goede bodemtoestand kwamen bijna alle planten op, zij het hier en daar niet 100 procent gelijkmatig.  Er waren iets meer missende en dubbele plaatsingen dan bij moderne precisiezaaimachines, en ook de optisch beoordeelde variatiecoëfficiënt van de langsverdeling was iets hoger.

Waar de bodem zeer kleiachtig werd, waren er af en toe gaten in het gewas. Hier werd ofwel het zaaigoed niet diep genoeg afgezet, en/of werd de bodem daarna niet voldoende verdicht. Andere machines waren hier echter ook aan de grenzen van hun kunnen gekomen. De Section Control functioneerde goed tot zeer goed.

Bij directe koolzaadzaai verloopt de opkomst duidelijk sneller dan bij de vergelijkingsvariant (universeeldrilmachine met schijvenvoorwerktuigen na cultivator). Overigens waren de  koolzaadplanten in hun groei aanvankelijk ongelijkmatig, wat voor de winter nog zou kunnen gelijktrekken. De oorzaak was eventueel de ongelijkmatige wateropname door de stoppels, maar ook de extreem droge nazomer van 2018.

Het met de Pro-Til 4T Select gezaaide koolzaadgewas behield echter zijn opkomstvoorsprong; bovendien mag je vanwege de onderliggende bemesting rekenen op sterke wortels, die de  koolzaadplanten in het late voorjaar beter door droge periodes laten komen en naar verwachting in het algemeen meer oogstpercelen mogelijk maken.

Bij de met vleugelscharen in zaaistroken afgezette tarwe verliep de gewasopkomst gelijkmatig. Hier zien we zowel in de herfst als in het voorjaar een aaneengesloten bodembedekking door staande stoppelresten en plantenstroken met een hoge plantdichtheid.

De voordelen: minder verdamping, geen startpunten voor erosie, humusopbouw, betere waterinfiltratie – en in de winter verzamelt zich sneeuw tussen de ruggen, wat het afkoelen van de bodem en het gewas tegengaat.

Nieuwe testrapporten per email ontvangen?

We sturen je geen spam!
Lees ons privacybeleid voor meer informatie.