Inmiddels is de in 1977 opgerichte Deense firma HE-VA al meer dan vijftien jaar met haar korteschijveneggen op de markt. De modelserie Disc-Roller XL Contour is de nieuwste aanwinst in het programma; we gingen ermee het veld op voor een praktijktest.
Nieuw in het HE-VA-programma is de modelserie Disc-Roller XL Contour met een uitgebreid aantal functies.
De Denen van HE-VA hebben hun toch al omvangrijke portfolio aan korteschijveneggen onlangs uitgebreid. De nieuwe modelserie in de zwaar bevochten schijveneggenmarkt heeft de naam Disc-Roller XL Contour. De kenmerken ervan moeten vooral tot hun recht komen op moeilijke grond en bij grote hoeveelheden oogstresten.
In een eerste praktijktest aan de Deense Noordzeekust konden we een nadere blik werpen op de techniek die daarvoor is toegepast. Hiervoor stond ons het topmodel met een werkbreedte van 7,5 meter ter beschikking, waarmee we een akker hebben voorbereid op de maiszaai.
De machinebreedte is in totaal 7,50 meter; de schijven werken op 7,25 meter.
Over het Deense familiebedrijf
Maar eerst wat informatie over dit Deense familiebedrijf, dat bij ons nog niet zo bekend is. In het uiterste noorden van Denemarken, op het eiland Mors, richtte Villy Christiansen in 1977 in een kippenstal de landbouwmachinefabriek HE-VA op. De naam is samengesteld uit de beginletters van de vier voornamen van het gezin: Heine, Elly, Villy en Anders (wellicht naar goed voorbeeld van vier andere Scandinaviërs in dezelfde periode).
Het bedrijf is vooral bekend van de akkerwalsen, maar ook de diepwoelers worden veel verkocht. Al in 2004 presenteerde HE-VA de eerste korteschijveneg, waarmee deze Deense firma een van de pioniers was bij de ontwikkeling van dit slagkrachtige type stoppelbewerking.
Disc-Roller XL Contour heeft flinke doorvoer
De nieuwe Contour-serie omvat in totaal acht machines; vier modellen aangebouwd en vier gesleept en inklapbaar. Het begint al bij een werkbreedte van 2,5 meter en eindigt bij de 7,5 meter brede variant die we hier hebben getest.
Alle inklapbare schijveneggen hebben een tweedelige schijvensectie; de nalooprollen daarentegen zijn driedelig. Ook onze testmachine is dus inklapbaar en is daardoor tijdens transport weliswaar smal, maar ook erg hoog. Voor de vereiste transporthoogte van vier meter moeten vooraf de zijdelingse egaliseringswerktuigen worden ingeklapt. De transportbreedte is ongeveer 2,65 meter.
Ondanks de tweedelige schijvensectie blijft de Disc-Roller onder de vier meter transporthoogte.
Het in het midden geïntegreerde onderstel staat op twee keer 520/50 x 17 en zorgt voor de stabiliteit. Een aparte of handmatige transportvergrendeling is er helaas niet; die is in serie geschakeld met de vouwcilinders, zodat bij het (al dan niet onbedoeld) bedienen van het regelventiel de vergrendeling van de twee armen automatisch wordt opgeheven.
De vergrendeling van de twee armen wordt hydraulisch geregeld en is verbonden met de vouwcilinders.
De Deense nieuwkomer scoort punten met een grote balkafstand van 95 centimeter. De afstand tussen de laatste schijvenbalk en de rol bedraagt een royale 100 centimeter – dat moet genoeg zijn voor een grote hoeveelheid opgewerkt materiaal.
De 58 schijven werken op een effectieve werkbreedte van 7,25 meter. HE-VA rekent de randelementen voor het egaliseren echter niet tot het werkgebied. De strookafstand komt zo op een goede 12,5 centimeter.
Ondanks de grote 610mm-schijven is de strookafstand 12,5 centimeter.
Kenmerk van de nieuwe Disc-Roller XL-generatie is de Contour-mogelijkheid. Dat betekent dat de werktuigen zich aan het terrein aanpassen. Beide schijvensecties van de machine worden daarvoor met druk belast; deze druk wordt direct bij het uitklappen in het Contour-systeem opgebouwd. Twee stikstofbalgen per machinekant dempen oneffenheden en veren soepel, zodat de machine ook niet gaat stuiteren. De systeemdruk is te veranderen naargelang de heersende omstandigheden. Een manometer geeft informatie over de ‘dempingsgraad’.
De dieper-knop op Disc-Roller XL Contour
Voor de eerste, lage stoppelbewerking tot aan het diepe inwerken van tussengewassen of de voorbereiding van geploegde velden is er een breed spectrum aan werkdiepten nodig. HE-VA geeft een bereik van 2 tot 17,5 centimeter op. Het verstellen van de werkdiepte heeft de fabrikant heel gebruiksvriendelijk opgelost, namelijk traploos hydraulisch. Daarvoor maakt de schijvensectie van de twee armen een zwenkende beweging.
De buizen waaraan de schijfarmen zijn bevestigd, worden dus verdraaid; als de armen naar achteren zwenken, dan bewerken de schijven ondieper. Voor een diepe bewerking staan de schijfarmen bijna verticaal ten opzichte van de grond. Bij deze constructie van de diepteverstelling worden de rollen, geleidewielen, verdere werktuigen en de dissel niet versteld.
De hydraulische cilinders voor de diepteverstelling zitten beschermd in de lengtedelen van het frame
Hoewel je de diepteregeling gemakkelijk hydraulisch doet, kun je een elektrische diepteaanslag op de schijvensectie instellen. Dat moet de chauffeur met de hand doen. De sensor zit daarbij op een kleine staaf tussen de beide schijvenrijen in de buurt van het middelste hoofdframe.
Aan de voorkant zit een schaalverdeling voor de werkdiepteaanduiding van de schijven.
Helaas zit daar geen schaalverdeling ter oriëntering. Die zit aan de voorkant in de richting van de trekker-cabine. Maar waarvoor moet je die elektrische aanslag nou instellen? De functie is hetzelfde als bij de bekende afstandhouders c.q. stelplaatjes of clips tussen de hydrauliekcilinders: hij houdt de eg op de gewenste waarde.
Maar mocht je bepaalde velddelen zoals bijvoorbeeld aangereden rijsporen of de kopakker dieper willen bewerken, dan kan deze aanslag kortstondig worden gedeactiveerd. Daarvoor heeft de sensor een speciale knop die je dankzij een lang snoer in de cabine kunt plaatsen.
Een schakelaar in de cabine kan de diepte-aanslag kortstondig deactiveren, bijvoorbeeld om een bepaald gedeelte dieper te bewerken.
Met behulp van deze schakelaar overbrug je even de aanslag en dan kun je de schijven hydraulisch dieper instellen. Als je dan klaar bent met dat deelgebied, dan activeer je de sensor weer en de vooraf ingestelde diepte wordt weer ingeregeld. Heel praktisch.
Kopakker op andere manier
De hoofdtaak van de elektrische aanslag is echter een andere. Voor het optillen van de schijveneg op de kopakker heeft de Deense fabrikant een nieuwe en interessante methode. Daar worden de schijven namelijk geheel ingetrokken, zodat ze de bodem helemaal niet meer raken.
De schijveneg steunt dan achter op de pakker en aan de voorkant op de dissel en de steunwielen.
In het schijvenbed zit de elektrische diepteaanslag. De positie daarvan moet handmatig worden ingesteld.
Na de draai van 180 graden moet de chauffeur het regelventiel voor de diepteregeling bedienen en de door de sensor begrensde werkdiepte wordt weer ingesteld – de schijven zwenken dus weer omlaag en dringen in de bodem. De hele procedure beviel ons goed en verliep vlot.
Een alternatief voor het ‘inklappen’ van de schijven op de kopakker is om het onderstel te gebruiken. Dat is vooral zinvol bij veelvuldig rangeren in akkerpunten en dergelijke. Daarvoor moet je het regelventiel voor het onderstel activeren. Je kunt dus zelf kiezen welke procedure je het beste uitkomt – een prachtige oplossing!
Op de kopakker kantelt de schijvensectie omhoog naar het frame, zodat alleen nog de wals en de geleidewielen contact met de grond hebben.
Bijzondere schijfvorm bij de Disc-Roller XL Contour
Essentieel onderdeel op een schijveneg zijn natuurlijk de schijven zelf. Op de Disc-Roller XL Contour worden 6 millimeter dikke schijven met een diameter van 610 millimeter gebruikt. De concurrenten in dit segment gebruiken een ietsje grotere diameter (620mm-schijven zijn gangbaar), maar hebben ook een iets grotere strookafstand.
Opvallend is de speciale vorm van de schijven; HE-VA noemt ze Sabre-schijven.
Ze zijn verhoudingsgewijs vlak en hebben kleine kartels. Hun snijhoek is 18 graden. Elke schijf is via een speciaal gebogen arm met een klemschaal onafhankelijk gemonteerd op de schijvenbalk. 40 millimeter dikke rubbers in de klemschaal geven de bewegingsvrijheid om oneffenheden te absorberen en te beveiligen tegen overbelasting.
De speciale Sabre-schijven zijn vrij ondiep gewelfd en klein gekarteld. De snijhoek is 18 graden; de ondergreep verandert met de werkdiepte.
De rollagers zijn geheel onderhoudsvrij. Bij het veranderen van de werkdiepte door middel van de schijvenbalkverdraaiing valt bij nadere beschouwing op dat hierbij de ondergreep – de hoek waarmee de schijven in de bodem haken – groter wordt en de agressiviteit dus toeneemt.
De lagers van de schijven zijn geheel onderhoudsvrij.
Hoe dieper je werkt, hoe groter de ondergreep. HE-VA duidt deze eigenschap aan met DSD: Depth Synchronised Disc.
De Disc-Roller zorgt er bij dieper werken voor dat plantenresten beter worden versneden en vermengd met de grond. Bovendien trekt hij bij dieper werken beter in de bodem en bereikt daardoor sneller de gewenste diepte.
Dankzij de nauwelijks aanwezige ondergreep bij minimale werkdiepte hebben de Sabre-schijven een breder inzetgebied en kunnen bijvoorbeeld bij de eerste stoppelbewerking behoorlijk laag schrapen.
Wij hadden de werkdiepte voor de zaaibedvoorbereiding ingesteld op ongeveer 10 centimeter. De schijven werkten het groene, behoorlijk dichte tussengewas goed in de aarde. De schijven trokken vlot de bodem in. Voor de uitworpbegrenzing naar de zijkanten past HE-VA rechts twee randschijven en links eentje toe. Met randplaten heeft men slechte ervaringen opgedaan, omdat ze bij onbedoeld achteruitrollen vaak verbuigen.
Drie roltypes op de Disc-Roller XL Contour
In het assortiment rollen heeft de Deense fabrikant in principe drie basismodellen: de puntring-rol Twin Pakker, een U-profiel- en V-profielrol. De twee laatstgenoemde zijn er met een doorsnede van 600 millimeter en in een dubbele of enkele uitvoering. De V-profielrol is er ook nog in de maat 700 millimeter. Zo komen we in totaal op zeven verschillende pakkers.
Voor de bodemverdichting was er een dubbele V-profielrol aangehangen. Die kan ook worden omgebouwd tot enkelvoudige versie, of omgekeerd.
Omdat HE-VA veel als modulair systeem levert, is het achteraf probleemloos mogelijk om van een enkele rol een dubbele te maken. Daarvoor kun je simpelweg het achterste deel eraan vastbouten.
Bij onze testmachine hing de V-profielrol van 600 millimeter in de dubbele uitvoering er achter. Die liet een streepvormig aangedrukte bodem achter. Zijn kracht ligt bovendien in het verkruimelen van grote stukken aarde.
Zijn hoofdkenmerk is de streepvormige bodemverdichting – dankzij de wig ook in de diepe delen.
Voor steenachtige gronden is het aan te bevelen om speciale rubbergedempte rollagers te bestellen. Die zijn dan ook geheel onderhoudsvrij – de standaardlagers moet je smeren. Daarbij is het belangrijk om op te merken dat HE-VA al vroeg onderkende dat zeker in krappe kopakkerbochten op de nalooprol hoge spanningen in de platte stalen draagarmen kunnen ontstaan. Om vervorming of breuk te voorkomen en de levenduur in het algemeen te verlengen, wordt hier Hardox-staal toegepast.
Hier merk je ook weer dat Scandinaviërs graag robuuster construeren en/of sterker staal kiezen
Keuze in voorwerktuigen
Vóór de schijvensectie bevindt zich een aanvullende aanbouwruimte voor werktuigen. Daar kun je – zoals in ons geval – bijvoorbeeld een Spring-Board (zoals hij bij HE-VA officieel heet) laten monteren; dat kan ook probleemloos achteraf.
Als optie kan er aan de voorzijde een Spring-Board worden gemonteerd. Die egaliseert en verkruimelt klonterige grond.
Via hydraulische cilinders kan deze verende stootrand traploos worden aangepast aan de bodemomstandigheden en het gewenste bewerkingseffect. Bijvoorbeeld om zo op geploegd land eerst te egaliseren en te verkruimelen (daarvoor zijn er dan ook verkruimelmessen).
Achter de veerlepels zitten verbindingsbruggen waarmee hun weerstandskracht tegen wegveren kan worden verhoogd. Daarbij kunnen meerdere lepels via boutverbindingen met elkaar worden verbonden, of zelfs allemaal, zodat ze sterker als nivelleerschild kunnen werken.
De voorste aanbouwruimte geeft de mogelijkheid om een egaliseereg, het Spring-Board of een messenwals te monteren. De diepteregeling gaat handig hydraulisch.
Als verdere opties kunnen een egaliseertandhark en – helemaal nieuw – een gesloten messenwals worden geïnstalleerd. Dankzij de universele montagepunten zijn de werktuigen uitwisselbaar.
Achter de schijvensectie en voor de wals kan naar keuze een spatzeil worden geplaatst. De taak daarvan is om de aardestroom efficiënt af te vlakken.
Aan de rechterzijde wordt de opgeworpen aarde begrensd door twee schijven.
Anders dan bij tandeggen – die hetzelfde doel hebben – vindt er hier geen ‘zeven’ plaats. Ten dele kan er bij de tandeg namelijk lang stro voor de tanden blijven hangen, terwijl kort materiaal wordt doorgelaten. Zo kunnen er grote ophopingen van stro en vervolgens ander materiaal ontstaan.
Met hun diameter van 510 millimeter en bladveren wijken ze af van de andere schijven.
Volgens Joost ter Horst van Landkracht zijn de voorste geleidewielen bij de dubbele uitvoering van de nalooprol niet nodig. De dubbele rol zorgt voor voldoende stabiliteit, zodat de machine bij oneffenheden niet kan gaan wiebelen. Daarom zijn de geleidewielen optioneel leverbaar – en ook naderhand nog te monteren.
Op de kopakker kunnen ze meesturen en er is een handzwengel aanwezig voor de fijnregeling, zodat de Disc-Roller voldoende omhoog kan worden gezet.
De voorste steunwielen kunnen meesturen, maar dat is wel een optioneel extra.
Technische gegevens He-Va Disc-Roller XL Contour
Frame: balkafstand 95 cm; tweedelig inklapbaar, onderstel met bandenmaat 520/50 x 17, werkdiepte 2 tot 17,5 cm, hydraulisch instelbaar.
Schijven: 58 Sabre-schijven, gekarteld, diameter 610 mm, dikte 6 mm; snijhoek 18°, strookafstand 12,5 cm; onderhoudsvrije lagers; afzonderlijk opgehangen in rubberelementen.
Rollen en accessoires: Twin V-Profil-rol, diameter 600 mm, circa 380 kg/m; in totaal 7 beschikbare rollen; optioneel meesturende steunwielen, springboard, spatzeil, egaliseertandeg en messenwals.
Het optionele Spring-Board kan stijver worden gemaakt met behulp van geklemde bruggen.
Afmetingen & gewichten: werkbreedte 7,25 m, machinebreedte 7,50 m; transportbreedte 2,65 m, transporthoogte 4,00 m; gewicht in testuitvoering circa 9,7 t, vereist trekvermogen vanaf 190 pk.
De concurrentie: korteschijveneggen met grote schijfdiameter
HE-VA Disc-Roller XL Contour |
Bednar Atlas AO 8000 L |
Köckerling Rebell 800 profil. |
|
| Werkbreedte | 7,25 m | 7,25 m | 7,50 m |
| Schijfdiameter | 610 mm | 610 mm | 620 mm |
| Aantal schijven | 58 | 58 | 60 |
| Ophanging schijven | afzonderlijk, rubbers | afzonderlijk, rubber | afzonderlijk, rubbers |
| Frame-segmenten | 2 | 2 | 3 |
| Diepteregeling | hydraulisch, traploos | hydraulisch, traploos | HydroClips |
| Bedrijfsgewicht met lichtste rol | 7,67 t | 7,67 t | 8,70 t |
Aangezien de meeste machine-instellingen hydraulisch functioneren, zijn er vier dubbelwerkende regelventielen nodig. Die zijn met kleur gemarkeerd, maar zonder aanduiding van de functie.
Onze conclusie over de He-Va Disc-Roller XL Contour
Hoewel de markt voor korteschijveneggen meer dan verzadigd is, moeten de gevestigde merken steeds weer met doorontwikkelingen komen om zich te onderscheiden van de concurrentie en de juiste snaar te raken bij moderne bedrijven. HE-VA gaat met de Disc-Roller XL Contour-serie duidelijk haar eigen weg. Zowel met de bijzonder gevormde schijven en hun ondergreep-aanpassing als met de keuzemogelijkheid in de wijze van optillen op de kopakker.
+ keuze in hefwijze op kopakker
+ mogelijkheid van diepteinstelling door elektrische aanslag
+ modulaire opbouw
– hoog zwaartepunt tijdens transport
– geen mechanische vergrendeling