Kort geleden sloeg het bericht nog in als een bom: De algemene importeur van de Russische landbouwmachine gigant Rostselmash was verkocht aan Egenolf. Tot op dat moment had geen producent van het grootste land ter aarde zich op de Middel Europese markt gewaagd.Wij testen de Torum in de praktijk.
Topmodel: De Torum 760 is de meest presterende combine van Rostselmash.
De expansiedrift van de fabriek met zijn hoofdzetel in Rostov aan de Don was al eerder opgemerkt. Dat kwam vooral door de overname van de historische tractorfabrikant Versatile. En sinds 2012 worden er daarom ook Rostelmash haspel-, maai-, dorscombinaties in Noord Amerika verkocht onder de vlag van Versatile.
In Duitsland de fel bevochten markt van dorsmachines te betreden, dat vereist moed. Zeker omdat binnen de lopende merkenoorlog weinig ruimte voor nieuwkomers is. Tel de vooroordelen jegens Russische techniek er bij. Plus alles dat er in de Oekraïne speelt.
We hebben de Torum in de praktijk getest. En zelden keken we zo vooruit naar een akkertest als bij deze Rus. Onze bonusvraag was: Wat doet een Russische combine in de Midden Europese hoog rendementssfeer? Tenslotte zijn de opbrengsten per hectare in Rusland zelden hoger dan 5 ton/ha bij daarbij horende geringe hoeveelheden stro. Aan de andere kant zijn de Russische machines duidelijk voor hogere seizoensprestaties en langere levensduur gebouwd.
Ze hebben nog een voordeel: ze zijn relatief eenvoudig te repareren. Op welke gebieden de haspel maaidorsmachine Torum kon overtuigen en waar niet, dat leest u in dit artikel.
Maairotors tot 9 m bij Rostselmash
Beginnen we aan de voorkant: Voor de Torum 760 heeft Roststelmash maaibalken van 7,0 en 9,0 meter in het programma. De aanbouw daarvan is met een pendelframe met twee hydraulische cilinders voor de pendelcompensatie. De messenbalken en de messenaandrijving en de standaard arenlifter komt van Schumacher. Dat garandeert een goede snijkwaliteit en voldoende standtijd.
Goed: de messen zijn stuksgewijs aangeschroefd en zijn daardoor eenvoudig te wisselen. Voor koolzaad is er een langer bord en zijn er koolzaadmessen leverbaar. De gewasscheiders waren op de ons aangeboden testmachine nog uit simpele gebogen ronde profielen, die voor beperkt gebruik zeker zullen voldoen. Onze wens zou zijn dat er exemplaren zouden komen die beter bij onze intensieve manier van werken passen.
De haspel wordt hydraulisch aangedreven vanaf de rechterkant van het maaiwerk en heeft een synchroonwerking met de rijsnelheid. Wat ons niet zo beviel was dat de haspelasaandrijving ver buiten de rechter aandrijfkant uitsteekt. Hier bestaat het gevaar van beschadigingen door het aanrijden van obstakels of het uitdorsen van de kopakker.
Bij de 9 meter brede versie wordt standaard, een soms nog wat nukkig werkende, bodemcontourvolger met vier tastbeugels geleverd die bij de 7 meter uitvoering optioneel is. Via het bedieningsconsole zijn daarbij twee maaibalkposities op te slaan die zich in drie modi laten rijden:
- constante hoogtegeleiding met hydraulische compensatie dwarshelling, ingrijpen in de hoogte geleiding is alleen mogelijk bij bodemcontact van de tasters
- automatische hoogte verstelling (contour) voor een constante stoppelhoogte
- automatische hoogteverstelling aan de hand van de werkdruk.
De vijzel was bij onze testmachine aan de inloopkant uitgevoerd met steen geborgde vingers. Bij de tests functioneerde dat goed.
Een opvoerelevator met walsen
Een bijzonderheid vinden we bij de opvoerelevator van de Torum, daar troffen de technici in plaats van een stafkettinglift drie trommels en een acceleratietrommel aan. De eerste trommel heeft lineair geordende vingers, de tweede (die qua diameter groter is dan de twee anderen) heeft verzetgemonteerde transportprofielen. De derde wals heeft maar weinig transportprofielen en zorgt voor een verregaand wrijvingsloze overdracht van het gewas naar de vierde trommel die de rotor ‘voert’.
In plaats van een kettinglift zitten er in de transportband drie toevoerwalsen en een acceleratiewals.
De aandrijving gaat met een powerriem aan de rechterkant van de machine. Die loopt direct naar de acceleratietrommel die de kracht over een tweede riem aan de toevoertrommel levert. Van daaruit wordt de kracht weer aan de machinekant links, per ketting naar de tweede trommel gevoerd. De derde wals wordt met een ketting vanaf de acceleratietrommel aangedreven.
De steenvangtrog die zijn werk al vanaf de inloopwals doet, is onder de transportband heel goed bereikbaar. Daarnaast zijn er ook inspectieluiken waaruit verstoppingen vanaf de toevoerkant verholpen kunnen worden.
De walsaandrijving gaat via riemen over rechts, daarna verdeeld met kettingen en tandwielen. De stenenvangtrog zit in het midden bij de opvoerelevator en is erg goed bereikbaar.
Een single rotor met tegengesteld draaiende korf
Het hart van de Torum 760 is de unieke single rotor met actief draaiende korf. Dit dorssysteem zou de actieve en effectieve dors en zeefoppervlakte beter benutten dan de gangbare systemen. Daarbij belooft de fabrikant een verminderde neiging tot verstoppen, vooral onder vochtige oogstomstandigheden.
De rotor heeft een diameter van 76,2 cm en is 3,20 m lang. Daarmee behoort hij tot de grootse rotoren op de markt. De driedelige opbouw met een gevleugelde toevoerzone, een dorsgedeelte met vier slaglijsten en een scheidingszone is klassiek. Het toerental wordt hydrostatisch via een set Walterscheid planeetwielen vanaf de bestuurdersstoel geregeld tussen de 250-1.000 tpm. Het motorvermogen gaat daarbij via een aangeschroefde transmissie en een Walterscheid aandrijf as direct naar de pomp, die op zijn beurt dan de (ook Walterscheid) rotoraandrijving stuurt.
De korf is ook in een dors- en een schuddeel verdeeld en heeft een totaal scheidend oppervlak van 5,4 m2. In het dorsgedeelte zitten vier vingerroerders, die tussen de 0,15-30 mm in het dorsdeel kunnen steken. Daarbij zitten er in de korf ook nog drie dorslijsten die tegen hun tegenhangers van de rotor inwerken.
Naar gelang de wensen of eisen is de afstand van de rotor en de korfslaglijsten en die van de rotorslaglijsten en de korfafstand (feitelijke korfafstand dus) instelbaar. In het separatiedeel van de korf zit dan nog maar één vingerroerder, die voorzichtigjes de laatste graankorrels uit de bestanden moet knikkeren.
De korfopeningen zijn identiek voor graan- en koolzaaddorsen, ze zijn vierkant, waarbij de openingen in het schudderdeel groter zijn dan die in het dorsdeel. Voor het dorsen van mais of rijst kunnen de korfplaten stuksgewijs verwisseld worden voor exemplaren met ovale gaten.
De actieve korfaandrijving hadden we al genoemd. Via een ketting aangedreven tandkrans (met spanrol) draait de korf met een omtreksnelheid van ongeveer 8 tpm om zijn as waarbij er een variabele aanpassing aan het ingestelde rotor toerental volgt. Daarbij loopt de aandrijving links van de motor per riem naar een haakse overbrenging.
Een korfblokkering met een pal verhindert daarbij dat de korf bij het uitvallen van zijn aandrijving door de rotor wordt ‘meegenomen’ en beschadigd raakt. De korfafstand wordt met de hand via draaispindels versteld. Een stelschaal direct aan de korf maakt dat eenvoudig.
Achter de rotor zit nog een trommelwals, de zogenaamde strotrommel, die de laatste graankorrels uit het stro moet slaan.
Bij een lossnelheid van 105 l/min is de 12.000 liter grote graantank in ruim 120 secondes leeg. De lospijp steekt ver naar achter uit en kan niet opgeklapt worden.
Elektrische en handmatige zeven op de Torum van Rostselmash
Vanaf de RVS preparatievloer gaan de graankorrels en de strodelen naar de zeven. Voor de zeef oppervlaktes inclusief het voorzeefdeel geeft Rostselmash 5,2 m2 op. De boven- en onderzeef bewegen tegengesteld. De zeven kunnen elektrisch geopend en gesloten worden vanuit de cabine of via een reeks toetsen links van het onderhoudsluik van de zeven. Goed.
Als de elektriciteit er mee stopt dan zijn de zeven nog handmatig met een slinger te verstellen. Daarvoor moeten dan wel een paar bouten losgedraaid worden om de aandrijfmotoren van de zeven te ontkoppelen.
De firma Agribroker werkt volgens Egenolf ook mee aan de Power zeven voor de Torum en die moeten inmiddels beschikbaar zijn.
Het retourgoed gaat overigens niet terug naar de rotor maar naar de nadorser die rechts voor op de machine zit. Vandaar raakt het materiaal uiteindelijk in de bovenste zeef, waar het met de graanvijzel over de hele zeefbreedte wordt verdeeld. De blowers zijn twee schoepenwielen waarvan het toerental via een membraanschakelaar in de cabine geregeld wordt.
Over de resultaten van het werken met deze machine onder deels zware omstandigheden (triticale, lang, groen en onder aan deels natte halmen, 18% korenvochtigheid) waren we tevreden. We bemerkten nauwelijks maai- of dorsverliezen en ook gebroken graan troffen we nauwelijks aan. De hoeveelheid ongewenste bestanddelen in het koren was okay. De resultaten waren nog beter als de Torum 760 wat zuiverder ingesteld zou zijn.
De theoretische doorloop berekenden we aan de hand van de werksnelheid en de opbrengst op 30-35 ton/ha. Dat was onder de geldende omstandigheden goed, omdat de halmen erg nat en lang waren. En dat vroeg natuurlijk extra vermogen. Onder droge omstandigheden, op een vlakker ondergrond en duidelijk geringer stro aandeel (bijvoorbeeld bij tarwe) en zwadleggen gokken we er op dat de Torum 760 zeker 40 t/ha of wat meer kan opbrengen.
Cummins motor en Danfoss hydrostaat
Zijn energie haalt de Torum 760 uit een Cummins zescilinder met een grote cilinderinhoud. Uit 11,9 liter levert de motor bij 1.900 tpm nominaal 360 kW/490 pk. Boost vermogen voor het lossen tijdens de rit is er niet.
Via de Adviser II terminal wordt tijdens het werk de belastingstoestand van de motor constant in beeld gebracht. De tankinhoud is met 850 liter voldoende.
Onze testmachine voldeed dankzij een dieseldeeltjesfilter aan de oudere Tier 41 emissienorm. Sinds 2015 zit er op machines voor de Europese markt aanvullend een SCR uitlaatgasreinigingssysteem, zodat de uitstoot voldoet aan de Tier 4 final norm.
De motor is rechts via een opstapje met wat smalle treden goed bereikbaar. De onderhoudstoegankelijkheid is voorbeeldig. Een opklapbaar motorscherm zorgt er voor dat het daaronder schoon blijft en er geen brandhaarden kunnen ontstaan. Links in de rijrichting is de Sauer-Danfoss rij aandrijving (met drie versnellingen aan de voor as) aangebout. De regeling van de hydrostaten waarmee de Torum max. 20 km/u snel is, is subtiel regelbaar met de stuurhendel. Op hogere snelheid maken de oliemotoren overigens aardig wat lawaai.
De 11.9 l. Cummins is goed bereikbaar en levert 360 kW/490 pk. De luchttoevoer naar de koelers gaat via een roterend filter.
Een zwakke strohakselaar
Bij het dorsen van triticale noteerden we een zwak punt dat we al verwacht hadden: de strohakselaar. Even kort in theorie: de hakselaar in de Torum 760 is opgebouwd uit 4 rijen, draagt 76 messen en is riemaangedreven. Het inzwenken gaat comfortabel middels een lineaire motor die met en druk op de knop bediend wordt. De haksel- en de strokwaliteit zijn vatbaar voor verbetering.
Dat was zelfs te zien bij nat en taai stro. Vooral wanneer er dwars op een helling werd gewerkt gooide de hakselaar het stro alleen nog maar in een 3-4 m brede strook heuvelafwaarts, zelfs wanneer er vanuit de berijdersstoel ‘tegengas’ werd gegeven met de elektrisch verstelbare geleideplaten.
Ook bij het dorsen van koolzaad op vlak terrein kwam er teveel materiaal in het midden terecht en te weinig aan de buitenkanten. Als kanttekening vermelden we daar wel bij dat ook Amerikaanse en Europese fabrikanten 10-15 jaar druk onderzoek naar stro verdeling hebben gedaan omte komen waar ze nu zijn. Voordat Rostselmash de inhaalslag heeft gemaakt zal dus nog wel even duren.
Grote cabine, goed gekoeld
Nieuwsgierig waren we ook naar de bediening en cabine van de Torum 760. In de plus scoort het ruime plaatsaanbod voor bestuurder en bijrijder en de krachtige airco. Tijdens inzet is het geluidsniveau niet opvallend hoog. En aan de bediening wen je snel. Er moet alleen even gegist worden naar een paar pictogrammen bij wat membraan- en tuimelschakelaars. Maar de gebruikershandleiding brengt snel uitkomst.
De multifunctionele hendels zijn goed te bedienen. De maai- en dorsdata worden in de rechter A-stijl getoond, de Adviser II monitor heeft een in verhouding klein zwart-wit beeldscherm. Naast de verliezen wordt de motorbelasting, de zeefinstellingen, de blower toerentallen en verdere belangrijke informatie getoond.
Goed: bij dorsgoed zijn er voor elke soort voorinstellingen te kiezen. Maar als berijder kun je ook je eigen data opslaan en later weer afroepen. Optioneel zal er in een latere fase een prestaties tot voltooiingindex leverbaar zijn. Daar is dan een printer bij te bestellen om de resultaten direct uit te draaien. Wel al beschikbaar zijn de Motec achteruitrijcamera met beeldscherm en een (Reichhardt) automatisch stuursysteem.
Meer wetenswaardigs over de Rostselmash Torum
Optioneel is er een centrale smering verkrijgbaar. Een compressor met luchttank en aansluitingen op de machine is standaard.
Voor de onderdelen voorziening is de firma Kramp verantwoordelijk. De prijs voor de Torum 760 met een 9.0 m breed maaiwerk zal incl. wagen afhankelijk van de uitvoering rond de 290.000 euro liggen. Dat is een oorlogsverklaring aan de concurrentie. De doelgroep bestaat uit grote- of familiebedrijven die tegen een lagere prijs meer dorscapaciteit dan feitelijk nodig is wensen op vlakke akkers. En ze moeten kunnen leven met de typische intensere strobehandeling van een rotor maaidorsmachine (bij het zwadleggen).
Met de 860’er banden en in de toekomst rupstractie blijft de Torum 760 op de openbare weg onder de 3,6 meter breed.
Technische gegevens
| Motor: | 11,9 l Cummins zescilinder; 360 kW/490 pk; tankinhoud 850 l;uitlaatgas conform Tier 4i of Tier 4f |
| Rij- aandrijving: | 3 versnellingsbak met Danfoss hydrostaat, 20 km/u transportsnelheid |
| Maaiwerk: | 7,0- of 9,0 m, automatische hoogte geleiding en dwarscompensatie bij de 9,0 serie, koolzaadbord en koolzaadmessen optioneel, Schumacher messenbalken en mes aandrijving |
| Dorsgedeelte: | Enkele rotor, met 762 mm; 3,2 m lang, actief draaiende korf (tegenlopend); dors en separeer oppervlak 5,4 m2; nadorser (omkeerstort via bovenzeef) |
| Reiniging: | voor- boven- en onderzeef; 5,2 m2 zeefoppervlak, zeef elektrisch- of handmatig instelbaar; blower 250-1.000 tpm. |
| Hakselaar: | vier rijïg, 76 messen, twee toerentallen (1.600-3.400 tpm) |
| Maten en gewichten: | breedte 3,49 m; hoogte 3,95 m; leeggewicht 16,4 ton |